Ho khan là gì? Cách điều trị và phòng ngừa

Ho khan là gì? 

Ho khan là một cơn ho không có đờm hoặc chất nhầy. Ho khan có thể gây ra cảm giác ngứa ngáy, khó chịu và thường do cổ họng bị kích thích.

Những dấu hiệu và triệu chứng của ho khan

Ho khan.

Đau hoặc nhột ở cổ họng - điều này thường do kích thích hoặc viêm các đầu dây thần kinh trong cổ họng.

Đau ở ngực - các cơ ở ngực hoặc thậm chí vùng bụng có thể bị căng nếu ho dai dẳng.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh ho khan 

Ho khan thường diễn ra dai dẳng, gây cảm giác khó chịu. Nếu không điều trị ho khan kịp thời, người bệnh có thể gặp phải những biến chứng như:

• Đau họng;

• Khó thở;

• Khàn tiếng;

• Đau ngực, đau cơ;

• Mệt mỏi, suy nhược cơ thể;

• Chán ăn;

• Mất ngủ;

• Ho ra máu.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Những người bị ho khan nặng hơn, không hết hoặc bắt đầu tiết ra máu hoặc chất nhầy màu xanh lá cây nên đi khám bác sĩ.

Một người cũng nên đi khám nếu ho khan xuất hiện cùng với bất kỳ triệu chứng nào sau đây:

• Thở khò khè;

• Cảm giác có gì đó mắc kẹt trong cổ họng;

• Thở gấp hoặc khó thở;

• Khó nuốt.

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến ho khan

Những nguyên nhân dẫn đến ho khan:

• Hẹp phế quản.
• Bệnh trào ngược dạ dày thực quản.
• Chảy dịch mũi sau có thể làm ảnh hưởng các dây thần kinh ở phía sau cổ họng của bạn, gây ra ho.
• Nhiễm virus.
• Có nhiều thứ trong không khí có thể gây kích ứng đường hô hấp của bạn, bao gồm khói, ô nhiễm, bụi, nấm mốc và phấn hoa. Các hạt hóa học, chẳng hạn như sulfur dioxide hoặc nitric oxide, cũng có thể gây ra vấn đề. Ngay cả không khí sạch quá khô hoặc quá lạnh cũng có thể gây ho khan cho một số người.
• Thuốc ức chế ACE.
• Bệnh ho gà.
• Ung thư phổi.
• Xẹp phổi.

Những ai có nguy cơ mắc phải ho khan?

Nhiễm trùng đường hô hấp trên (URI ), chảy dịch mũi sau, sốt, ớn lạnh và đau ngực màng phổi ( viêm phổi ), đổ mồ hôi ban đêm và sụt cân ( khối u, bệnh lao), ợ chua ( trào ngược dạ dày thực quản ) và khó nuốt hoặc từng đợt nghẹn trong khi ăn hoặc uống.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải ho khan

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ho khan, bao gồm:

• Thời tiết lạnh;

• Ô nhiễm môi trường;

• Các bệnh lý như trào ngược dạ dày thực quản;

• Thuốc ức chế men chuyển.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán ho khan

Để chẩn đoán nguyên nhân của ho khan, bác sĩ thường sẽ bắt đầu hỏi về các triệu chứng của người bệnh và tiền sử bệnh của họ. Sau đó, họ sẽ thực hiện khám sức khỏe.

Bác sĩ cũng có thể cần chỉ định một số xét nghiệm để giúp chẩn đoán. Chúng có thể bao gồm:

• Các xét nghiệm hình ảnh. Chụp X - quang hoặc CT tạo ra hình ảnh bên trong ngực cho phép bác sĩ kiểm tra các vấn đề.

• Phép đo xoắn ốc. Điều này liên quan đến việc hít thở vào một thiết bị nhựa để kiểm tra hoạt động của phổi. Các bác sĩ sử dụng phương pháp đo phế dung để giúp chẩn đoán các tình trạng như hen suyễn hoặc IPF.

• Nội soi. Ống nội soi là một ống dài, mỏng có gắn camera và đèn chiếu sáng ở đầu. Với nội soi đường tiêu hóa trên, các bác sĩ có thể đưa ống qua miệng và xuống cổ họng của một người để kiểm tra các vấn đề bên trong thực quản, dạ dày và phần đầu của ruột non. Đối với nội soi phế quản, ống được đưa qua miệng, nhưng các bác sĩ nhìn vào khí quản và đường thở.

Phương pháp điều trị Ho khan hiệu quả

Điều trị nguyên nhân cơ bản thường là cách tốt nhất để giảm mức độ nghiêm trọng và tần suất của cơn ho khan.

Ngậm viên ngậm họng

Viên ngậm trị ho có chứa các thành phần như mật ong, tinh dầu bạc hà và khuynh diệp, có thể làm dịu kích ứng và giảm ho, cam thảo, glycerin, mật ong và thuốc ho hoặc siro ho anh đào dại (thuốc giảm ho), có tác dụng làm dịu cục bộ và có lẽ về mặt cảm xúc, nhưng việc sử dụng chúng không được chứng minh bởi các bằng chứng khoa học.

Thuốc điều trị ho

Thuốc ức chế trung tâm ho: Codein, dextromethorphan. Dextromethorphan, một đồng phân của levorphanol opioid , có hiệu quả dưới dạng viên nén hoặc xi-rô với liều 15 đến 30 mg, uống 1 đến 4 lần một ngày đối với người lớn hoặc 0,25 mg/kg uống 4 lần một ngày đối với trẻ em.

Codeine có tác dụng chống ho, giảm đau và an thần, nhưng lệ thuộc là một vấn đề tiềm ẩn và buồn nôn, nôn, táo bón và dung nạp là những tác dụng phụ thường gặp. Liều thông thường là 10 đến 20 mg uống mỗi 4 đến 6 giờ nếu cần đối với người lớn và 0,25 đến 0,5 mg/kg uống 4 lần một ngày đối với trẻ em.

Các chất dạng thuốc phiện khác (hydrocodone, hydromorphone, methadone, morphin) có đặc tính chống ho nhưng nên tránh dùng vì khả năng phụ thuộc và lạm dụng cao. Benzonatate, một đồng loại của tetracaine có sẵn trong viên nang chứa đầy chất lỏng, có hiệu quả với liều 100 đến 200 mg, uống 3 lần một ngày.

Nâng cao giường

Ngủ với phần trên cơ thể được nâng lên 10 - 15 cm, thể giúp giảm các triệu chứng của chảy dịch mũi sau và GERD. Một người có thể nâng cao giường bằng cách đặt các khối hoặc nêm dưới cột giường.

Tắm nước nóng

Nước ấm và hơi nước từ vòi hoa sen có thể làm dịu cổ họng bị khô và rát.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của ho khan

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị. 

• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.

• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

• Bệnh nhân cần lạc quan. Tâm lý có ảnh hưởng rất lớn đến điều trị, hãy nói chuyện với những người đáng tin cậy, chia sẻ với những thành viên trong gia đình, nuôi thú cưng hay đơn giản là đọc sách, làm bất cứ thứ gì khiến bạn thấy thoải mái.

• Giữ ấm cơ thể.

Chế độ dinh dưỡng:

• Uống nhiều nước.

Phương pháp phòng ngừa ho khan hiệu quả

 Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Tránh khói thuốc lá.

• Uống nhiều nước.

• Sử dụng máy tạo độ ẩm để làm ẩm không khí.

• Chống dị ứng trong phòng ngủ để giảm các chất kích thích.