Biểu hiện của bệnh nhân rối loạn tích trữ

Rối loạn tích trữ là một rối loạn tâm lý mà người bệnh trải qua sự khó khăn lớn trong việc vứt bỏ hay loại bỏ các đồ vật không cần thiết hoặc không sử dụng được. Người mắc rối loạn này thường có xu hướng tích trữ và chứa chất đầy các vật dụng, thậm chí là những vật dụng không có giá trị hoặc không cần thiết trong cuộc sống hàng ngày.

Rối loạn tích trữ là gì?

Rối loạn tích trữ là một tình trạng ám ảnh liên quan đến khó khăn trong việc vứt bỏ các tài sản hoặc vật dụng mà một người đang sở hữu. Người bị rối loạn này thường cảm thấy đau khổ khi phải suy nghĩ về việc loại bỏ những vật dụng của mình, dẫn đến việc họ không quan tâm đến giá trị hay nhu cầu sử dụng mà tiếp tục tích lũy một cách quá mức.

Thói quen tích trữ thường dẫn đến việc không gian sống trở nên chật chội đến nỗi không còn chỗ để chứa vật dụng. Bàn làm việc, bồn rửa, bếp, bàn làm việc, thậm chí cả các bề mặt khác đều được chất đống đồ đạc. Điều này khiến không gian bên trong nhà trở nên chật hẹp, và người bị rối loạn tích trữ thậm chí còn để đồ tràn lan ra ngoài như nhà để xe, sân và các kho chứa khác.

Mức độ rối loạn tích trữ có thể dao động từ nhẹ đến nặng. Đôi khi, tình trạng này không ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống hàng ngày của người bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, ở một số người khác, rối loạn này gây ra những vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày và chất lượng cuộc sống của họ.

Nguyên nhân gây ra biểu hiện rối loạn tích trữ

Rối loạn tích trữ không có một nguyên nhân rõ ràng. Có nhiều quan điểm về việc các yếu tố di truyền, chức năng não và các tình huống căng thẳng có thể góp phần gây ra chứng rối loạn tích trữ.

Người ta thường nhận thấy rối loạn tích trữ xuất hiện từ độ tuổi 11 đến 15 tuổi, và có xu hướng trở nên nặng hơn theo thời gian, đặc biệt là khi lớn tuổi hơn.

Nhiều yếu tố có thể tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:

Tính cách: Những người mắc rối loạn tích trữ thường có tính cách thiếu quyết đoán, khó trong việc đưa ra quyết định.

Tiền sử gia đình: Có mối liên hệ chặt chẽ giữa việc có người thân trong gia đình từng mắc bệnh này và nguy cơ mắc phải chứng rối loạn tích trữ.

Căng thẳng: Đôi khi, việc trải qua những sự kiện căng thẳng đặc biệt trong cuộc sống như mất mát người thân, ly hôn, hoặc mất tài sản có thể làm nảy sinh hoặc gia tăng nguy cơ mắc chứng rối loạn tích trữ. Những tình huống này đôi khi vượt quá khả năng xử lý của một số người.

Biểu hiện của bệnh nhân rối loạn tích trữ

Giữ quá nhiều đồ và khó vứt bỏ những đồ không cần thiết thường là những biểu hiện đầu tiên của rối loạn tích trữ. Thường thì rối loạn này xuất hiện ở lứa tuổi thanh thiếu niên và người trưởng thành. Đến khi độ tuổi trung niên, những triệu chứng thường trở nên nghiêm trọng hơn và cũng khó điều trị hơn. Dưới đây là một số dấu hiệu và triệu chứng cụ thể:

Mua sắm quá nhiều vật phẩm không cần thiết: Bị ảnh hưởng bởi cảm giác muốn sở hữu thêm nhiều đồ dùng mà không thực sự cần thiết.

Khó khăn khi loại bỏ hay từ bỏ những vật dụng không cần dùng: Mặc dù nhận ra chúng vô dụng, nhưng người bị rối loạn cảm thấy khó khăn và có thể từ chối hoặc chần chừ khi cần loại bỏ chúng.

Cảm giác cần phải tiết kiệm vật dụng và không thoải mái khi nghĩ về việc vứt bỏ chúng: Đây là cảm giác bắt buộc phải giữ lại mọi thứ và gây lo lắng khi nghĩ đến việc loại bỏ chúng.

Sắp xếp vật dụng lộn xộn, không còn chỗ trống: Sự lộn xộn và không gian chật chội trong ngôi nhà do việc tích trữ quá mức.

Thiếu quyết đoán, cầu toàn, trì hoãn: Có thể xuất hiện sự chần chừ hoặc hoãn lại quyết định về việc loại bỏ vật phẩm.

Gặp khó khăn trong việc lập kế hoạch và tổ chức: Rối loạn tích trữ có thể làm ảnh hưởng đến khả năng lập kế hoạch cũng như tổ chức không gian sống hoặc công việc.

Tác hại của rối loạn tích trữ

Các hậu quả của việc mua và tích trữ quá nhiều đồ dùng không cần thiết có thể gây ra những vấn đề đáng chú ý:

Sự lộn xộn và vật dụng nằm lung tung: Do quá nhiều đồ dùng tích tụ không có trật tự, dễ gây cảm giác lộn xộn và mất thẩm mỹ trong không gian sống.

Thiếu không gian sử dụng: Sự tích trữ quá mức làm giảm không gian sống, khiến ngôi nhà trở nên chật chội và không thoải mái cho việc sinh hoạt hàng ngày.

Tích tụ thức ăn hoặc rác thải mất vệ sinh: Đồ đạc chất đống dày đặc có thể tạo điều kiện cho thức ăn hoặc rác thải tích tụ, gây mất vệ sinh và tạo môi trường không lành mạnh.

Xung đột với người khác muốn loại bỏ lộn xộn trong nhà bạn: Đây có thể tạo ra xung đột với những người sống cùng bạn, đặc biệt là khi họ cố gắng tạo ra không gian gọn gàng hơn.

Khó khăn trong việc sắp xếp và có thể làm mất các vật dụng quan trọng: Lối sống lộn xộn có thể làm mất đi những vật dụng quan trọng và khiến việc tìm kiếm chúng trở nên khó khăn và mất thời gian.

Xem thêm:

• Dấu hiệu cảnh báo bệnh nhân ám ảnh chuyên biệt
• Bệnh về tâm lý là gì? Tìm hiểu các bệnh về tâm lý thường gặp