Các mặt cắt cơ bản trong siêu âm bụng

Bài viết dưới đây sẽ đi sâu vào các mặt cắt cơ bản trong siêu âm bụng, giúp bạn hiểu rõ hơn về kỹ thuật này và vai trò quan trọng của nó trong chăm sóc sức khỏe.

Các mặt cắt cơ bản trong siêu âm bụng là gì?

Các mặt cắt cơ bản trong siêu âm bụng là quá trình sử dụng sóng siêu âm để tạo ra hình ảnh của các cơ quan bên trong bụng. Các mặt cắt này cho phép bác sĩ và nhân viên y tế xem rõ các cơ quan như gan, túi mật, tụy, thận và ruột để phát hiện một số bệnh lý như sỏi, u, hoặc các tổn thương khác.

Mặt cắt dọc trung tuyến

Mặt cắt dọc trung tuyến là mặt cắt dọc theo đường trắng giữa bụng, chia ổ bụng thành hai phần trái và phải.

• Kỹ thuật thực hiện: Đặt đầu dò siêu âm theo hướng dọc theo đường trắng giữa bụng, từ mũi kiếm xương ức đến xương mu.
• Ứng dụng: Đánh giá gan, mật, tụy, dạ dày, ruột non, đại tràng sigma, bàng quang, tiền liệt tuyến (ở nam giới) và tử cung, buồng trứng (ở nữ giới).

Mặt cắt ngang ngang

Đây là mặt cắt vuông góc với đường trắng giữa bụng, cắt ngang qua các cơ quan ở các độ cao khác nhau.

• Kỹ thuật thực hiện: Đặt đầu dò siêu âm theo hướng ngang, vuông góc với đường trắng giữa bụng, di chuyển từ trên xuống dưới hoặc từ dưới lên trên.
• Ứng dụng: Đánh giá gan, mật, tụy, thận, lách, đại tràng ngang, ruột non.

Mặt cắt chéo ngang

Là mặt cắt xiên theo một góc nhất định so với đường trắng giữa bụng.

• Kỹ thuật thực hiện: Đặt đầu dò siêu âm theo hướng xiên, tạo thành một góc so với đường trắng giữa bụng.
• Ứng dụng: Đánh giá các cấu trúc phức tạp như: gan, mật, tụy, tim, lách, mạch máu.

Mặt cắt dọc theo bờ sườn

Là mặt cắt dọc theo bờ sườn phải hoặc trái.

• Kỹ thuật thực hiện: Đặt đầu dò siêu âm theo hướng dọc theo bờ sườn phải hoặc trái, di chuyển từ trước ra sau hoặc từ sau ra trước.
• Ứng dụng: Đánh giá gan, mật, tụy, cơ hoành, màng tim.

Kỹ thuật thực hiện các mặt cắt

Kỹ thuật thực hiện các mặt cắt cơ bản trong siêu âm bụng phụ thuộc vào kinh nghiệm và kỹ năng của bác sĩ. Tuy nhiên, một số nguyên tắc chung cần được tuân thủ bao gồm:

• Sử dụng gel siêu âm để tạo môi trường truyền âm tốt.
• Áp dụng lực vừa phải lên đầu dò siêu âm để tránh gây đau cho bệnh nhân.
• Di chuyển đầu dò siêu âm một cách chậm rãi và đều đặn.
• Điều chỉnh các thông số hình ảnh phù hợp để có được hình ảnh rõ ràng.

Ứng dụng trong chẩn đoán các bệnh lý

Các mặt cắt cơ bản trong siêu âm bụng đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán nhiều bệnh lý khác nhau, bao gồm:

Bệnh lý gan mật

Một số bệnh lý gan mật có thể chẩn đoán thông qua các mặt cắt cơ bản trong siêu âm bụng như:

• Viêm gan: Siêu âm có thể phát hiện gan to, tăng mật độ mô gan, thay đổi cấu trúc gan do viêm gan virus, viêm gan do rượu hoặc các nguyên nhân khác.
• Xơ gan: Siêu âm có thể phát hiện các nốt sần, tăng cường độ tín hiệu gan, lách to, dịch tràn trong ổ bụng do xơ gan.
• Ung thư gan: Siêu âm có thể phát hiện các khối u gan, thay đổi cấu trúc gan, tắc nghẽn mạch máu do ung thư gan.
• Sỏi mật: Siêu âm có thể phát hiện sỏi trong túi mật, kích thước, vị trí, số lượng sỏi .
• Viêm túi mật: Siêu âm có thể phát hiện dày thành túi mật, tăng cường độ tín hiệu, dịch quanh túi mật do viêm.

Bệnh lý tụy

Một số bệnh lý tụy có thể chẩn đoán thông qua các mặt cắt cơ bản trong siêu âm bụng như:

• Viêm tụy cấp: Siêu âm có thể phát hiện tụy to, tăng cường độ tín hiệu, dịch tụy, tràn dịch màng bụng do viêm tụy cấp.
• Viêm tụy mạn: Siêu âm có thể phát hiện teo tụy, nang tụy, thay đổi cấu trúc tụy do viêm tụy mạn.
• Ung thư tụy: Siêu âm có thể phát hiện khối u tụy, thay đổi cấu trúc tụy, tắc nghẽn mạch máu do ung thư tụy.

Bệnh lý thận

Một số bệnh lý thận có thể chẩn đoán thông qua các mặt cắt cơ bản trong siêu âm bụng như:

• Sỏi thận: Siêu âm có thể phát hiện sỏi trong thận, kích thước, vị trí, số lượng sỏi.
• Viêm thận: Siêu âm có thể phát hiện tăng kích thước thận, thay đổi cấu trúc thận, ứ đọng nước tiểu do viêm thận.
• Suy thận: Siêu âm có thể phát hiện teo thận, giảm kích thước thận, ứ dịch quanh thận do suy thận.

Bệnh lý lách

Một số bệnh lý lách có thể chẩn đoán thông qua các mặt cắt cơ bản trong siêu âm bụng như:

• U lách: Siêu âm có thể phát hiện kích thước lách to, cấu trúc lách thay đổi, u nang lách.
• Vỡ lách: Siêu âm có thể phát hiện dịch tụ máu trong ổ bụng do vỡ lách.

Bệnh lý tiêu hóa

Một số bệnh lý tiêu hóa có thể chẩn đoán thông qua các mặt cắt cơ bản trong siêu âm bụng như:

• Viêm loét dạ dày tá tràng: Siêu âm có thể phát hiện dày thành dạ dày, tá tràng, ổ loét do viêm loét dạ dày tá tràng.
• Ung thư dạ dày: Siêu âm có thể phát hiện khối u dạ dày, dày thành dạ dày, hẹp lòng dạ dày do ung thư dạ dày.
• Ung thư ruột kết: Siêu âm có thể phát hiện khối u ruột kết, dày thành ruột kết, hẹp lòng ruột kết do ung thư ruột kết.

Lưu ý rằng siêu âm chỉ là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh, kết quả siêu âm cần được kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác để có được chẩn đoán chính xác nhất. Hy vọng rằng bạn đã học được nhiều thông tin hữu ích từ bài viết này về các mặt cắt cơ bản trong siêu âm bụng và vai trò của chúng trong lĩnh vực y tế. Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc tư vấn y tế, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc các chuyên gia y tế.