Cách điều trị viêm hạch mạc treo và chăm sóc phục hồi hiệu quả

Viêm hạch mạc treo là tình trạng viêm các hạch bạch huyết trong mạc treo – một lớp mô mỏng gắn ruột với thành bụng. Mặc dù hầu hết các trường hợp đều lành tính và có thể tự khỏi, việc điều trị không đúng cách có thể dẫn đến biến chứng không mong muốn. Hiểu rõ cách điều trị viêm hạch mạc treo sẽ giúp người bệnh tránh lo lắng và biết chăm sóc sức khỏe đúng cách để nhanh phục hồi.

Điều trị viêm hạch mạc treo theo nguyên nhân

Điều trị viêm hạch mạc treo cần dựa vào nguyên nhân gây bệnh. Trường hợp phổ biến nhất là do nhiễm virus, đặc biệt là các loại virus đường tiêu hóa như Adenovirus hoặc Enterovirus. Trong tình huống này, điều trị chủ yếu mang tính hỗ trợ vì bệnh thường tự khỏi sau vài ngày đến 2 tuần. Bệnh nhân cần nghỉ ngơi đầy đủ, uống nhiều nước để tránh mất nước do sốt hoặc tiêu chảy, và có thể dùng thuốc hạ sốt, giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen để cải thiện triệu chứng.

Còn nếu viêm hạch mạc treo do nhiễm vi khuẩn như Yersinia, Salmonella, Campylobacter, hướng điều trị sẽ tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng. Với những trường hợp nhẹ, cơ thể có thể tự kiểm soát được nhiễm trùng mà không cần dùng kháng sinh. Tuy nhiên, nếu người bệnh có triệu chứng nặng như sốt cao kéo dài, tiêu chảy ra máu hoặc đau bụng dữ dội, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng kháng sinh phù hợp như ciprofloxacin hoặc azithromycin, tùy vào loại vi khuẩn gây bệnh.

Việc điều trị viêm hạch mạc treo đúng nguyên nhân không chỉ giúp rút ngắn thời gian phục hồi mà còn phòng ngừa nguy cơ biến chứng, đặc biệt là ở trẻ em và người có hệ miễn dịch yếu.

Điều trị viêm hạch mạc treo theo triệu chứng

Việc điều trị viêm hạch mạc treo không chỉ là điều trị nguyên nhân mà còn cần tập trung kiểm soát các triệu chứng. Bệnh nhân bị đau bụng và sốt nhẹ đến vừa, có thể sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt. Paracetamol (acetaminophen) là lựa chọn an toàn, hiệu quả và phù hợp với hầu hết các đối tượng. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê thêm ibuprofen.

Ngoài ra, bù nước và điện giải khi người bệnh bị tiêu chảy hoặc nôn nhiều cũng rất quan trọng. Việc bổ sung Oresol theo đúng hướng dẫn, hoặc uống nước lọc thường xuyên sẽ giúp ngăn ngừa mất nước và hỗ trợ cơ thể hồi phục nhanh hơn.

Người bệnh cũng cần được nghỉ ngơi và chăm sóc với chế độ dinh dưỡng hợp lý. Ngoài tránh vận động mạnh, bệnh nhân nên sử dụng các loại thức ăn dễ tiêu, mềm, ít dầu mỡ. Bị viêm hạch mạc treo kiêng ăn gì? Đó là các thực phẩm cay nóng, nhiều gia vị, đồ chiên xào hoặc đồ uống có gas.

Khi nào cần nhập viện điều trị viêm hạch mạc treo?

Mặc dù phần lớn các trường hợp, người bệnh có thể điều trị viêm hạch mạc treo tại nhà nhưng vẫn có bệnh nhân cần nhập viện để theo dõi và chữa trị. Dưới đây là các dấu hiệu cảnh báo bệnh nhân cần nhập viện:

Đau bụng không cải thiện sau 48 - 72 giờ

Nếu người bệnh đã nghỉ ngơi, dùng thuốc giảm đau – hạ sốt theo chỉ dẫn mà vẫn đau bụng âm ỉ hoặc đau tăng dần, đặc biệt ở vùng bụng dưới bên phải, cần nhập viện để loại trừ các bệnh lý khác như viêm ruột thừa, lồng ruột hoặc áp xe ổ bụng.

Sốt cao kéo dài hoặc nôn nhiều

Sốt trên 38,5°C kéo dài trên 2 ngày, không đáp ứng với thuốc hạ sốt, hoặc nôn ói liên tục, không thể ăn uống được là dấu hiệu của viêm nặng hoặc nhiễm trùng toàn thân. Những trường hợp này dễ dẫn đến mất nước, rối loạn điện giải và cần điều trị chuyên sâu.

Nguy cơ viêm ruột thừa hoặc bệnh lý cấp tính vùng bụng

Viêm hạch mạc treo dễ nhầm với viêm ruột thừa, do cùng vị trí đau (hố chậu phải). Nếu bác sĩ nghi ngờ có dấu hiệu viêm ruột thừa, thủng ruột, viêm ruột hoại tử…, bệnh nhân cần nhập viện để theo dõi chặt chẽ và chẩn đoán chính xác bằng siêu âm hoặc chụp CT bụng.

Trẻ nhỏ dưới 3 tuổi có dấu hiệu bất thường

Ở trẻ dưới 3 tuổi, biểu hiện viêm hạch mạc treo thường không rõ ràng. Trẻ cũng dễ bị suy kiệt nhanh chóng nếu có biến chứng. Vì vậy, cha mẹ cần đưa trẻ vào viện khi thấy trẻ lừ đừ, mệt mỏi, không chơi, bỏ bú, bỏ ăn, khát nước nhiều, khô môi, sốt cao, co giật nhẹ hoặc tiêu chảy nặng,...

Biến chứng nếu không điều trị viêm hạch mạc treo kịp thời

Việc không điều trị viêm hạch mạc treo kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Một trong những biến chứng đáng lo ngại là áp xe hạch mạc treo, xảy ra khi hạch bị viêm hóa mủ. Tình trạng này gây đau bụng dữ dội, sốt cao và có thể cần đến can thiệp ngoại khoa để dẫn lưu.

Ngoài ra, viêm hạch mạc treo do vi khuẩn nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng, có thể dẫn đến nhiễm trùng lan rộng (nhiễm trùng huyết). Đây là một tình trạng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng.

Ngoài ra, nếu viêm hạch là biểu hiện của một bệnh lý nền nghiêm trọng như lao ổ bụng, bệnh Crohn, hoặc ung thư hạch, việc chậm trễ trong điều trị có thể khiến bệnh nền âm thầm tiến triển và gây hậu quả lâu dài.

Chăm sóc phục hồi và phòng ngừa tái phát

Sau điều trị viêm hạch mạc treo, bệnh vẫn có thể tái phát. Người bệnh cần lưu ý những vấn đề sau để cơ thể nhanh phục hồi, phòng ngừa tái lại:

• Sau điều trị, người bệnh có thể vẫn còn triệu chứng khó tiêu, đầy bụng nhẹ, chán ăn. Người chăm sóc bệnh nhân nên cho họ dùng các món mềm, dễ tiêu, chia nhỏ bữa ăn. Bệnh nhân cùng cần tránh hoạt động gắng sức trong ít nhất 5 - 7 ngày để cơ thể có thời gian hồi phục hoàn toàn.
• Thông thường, người bệnh cần tái khám sau 5 - 7 ngày kể từ khi các triệu chứng chính như đau bụng hay sốt đã hết. Trong lần tái khám, bác sĩ sẽ đánh giá lại tình trạng ổ bụng, kiểm tra các hạch còn sưng hay không và chỉ định thêm xét nghiệm nếu cần.
• Cần theo dõi sát các dấu hiệu tái phát như đau bụng trở lại tại vùng bụng dưới bên phải, sốt nhẹ kéo dài,  ăn uống kém, mệt mỏi không rõ nguyên nhân hoặc có rối loạn tiêu hóa,...

Viêm hạch mạc treo là một tình trạng thường lành tính và có thể hồi phục hoàn toàn, nếu được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp bị chẩn đoán nhầm với viêm ruột thừa cấp. Lý do là cả hai bệnh lý đều có biểu hiện đau bụng vùng hố chậu phải, buồn nôn, sốt nhẹ.

Do đó, nếu không được chẩn đoán chính xác qua siêu âm hoặc chụp CT, bệnh nhân có thể bị mổ nhầm. Vì vậy, khi có triệu chứng viêm hạch mạc treo, bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám. Căn cứ vào tình trạng bệnh thực tế, các bác sĩ sẽ tư vấn cách điều trị viêm hạch mạc treo hiệu quả.