Cấu tạo của móng tay và mối liên hệ của móng tay với sức khỏe

Móng tay không chỉ đơn thuần là một lớp bảo vệ cho đầu ngón tay, mà còn là một cấu trúc sinh học phức tạp. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cấu tạo của móng tay và vai trò của nó đối với cơ thể. Bạn cũng sẽ tìm thấy những thông tin hữu ích liên quan đến bệnh về móng tay phổ biến và mối liên hệ giữa móng tay và sức khỏe trong bài viết này.

Cấu tạo của móng tay

Móng tay không chỉ đơn thuần là lớp bảo vệ cho đầu ngón tay, mà còn là một cơ quan sinh học đặc biệt. Thành phần chính cấu tạo nên bản móng tay hay phiến móng là keratin – một loại protein cứng. Nó cũng chính là thành phần chính của tóc và da. Keratin tạo thành các lớp biểu bì xếp chồng lên nhau, tạo nên độ cứng và độ bền cho móng. Chính vì chứa nhiều keratin mà móng tay có màu trắng phớt hồng.

Nằm dưới bản móng là giường móng. Đây là một lớp mô mềm mại chứa nhiều mạch máu và dây thần kinh. Giường móng có các mạch máu nhỏ li ti, làm nhiệm vụ cung cấp chất dinh dưỡng cho móng, giúp móng phát triển khỏe mạnh. Màu sắc của giường móng cũng có thể cung cấp thông tin về sức khỏe. Một giường móng hồng hào là dấu hiệu của một cơ thể khỏe mạnh.

Phần gốc của móng, được gọi là mầm móng là nơi sản sinh ra các tế bào mới. Mầm móng nằm ẩn dưới lớp biểu bì, liên tục tạo ra các tế bào keratin mới giúp móng mọc dài thêm. Ngoài ra, móng tay còn có một số bộ phận khác như biểu bì móng (cuticle) – lớp màng mỏng bảo vệ phần gốc móng. Nếp gấp móng có chức năng giữ cho móng cố định vào lớp dưới móng và bảo vệ phần dưới của móng.

Sự phát triển của móng tay

Sự phát triển của móng tay bắt đầu từ mầm móng. Tại đây, các tế bào gốc liên tục phân chia và tạo ra các tế bào mới, đẩy các tế bào cũ về phía trước. Khi các tế bào mới được sản sinh ra, chúng sẽ dần dần hóa sừng và tạo thành bản móng. Quá trình này diễn ra liên tục, khiến cho móng tay của chúng ta luôn được tái tạo và mọc dài ra.

Trung bình, móng tay mọc khoảng 2,5 -3mm mỗi tháng. Một chiếc móng tay sẽ mất khoảng 4 - 6 tháng để thay mới hoàn toàn. Quá trình này diễn ra liên tục và tự nhiên. Tuy nhiên, tốc độ mọc của móng tay không giống nhau ở tất cả mọi người. Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phát triển của móng tay như:

• Tuổi tác: Móng tay của trẻ em thường mọc nhanh hơn so với người lớn;
• Giới tính: Theo một số nghiên cứu, móng tay của nam giới thường mọc nhanh hơn so với nữ giới.
• Mùa, thời tiết: Móng tay có xu hướng mọc nhanh hơn vào mùa hè so với mùa đông.
• Sức khỏe: Các bệnh lý như bệnh tuyến giáp, bệnh tim mạch, hoặc thiếu hụt dinh dưỡng có thể làm chậm quá trình mọc móng.
• Ngón tay: Móng tay ở các ngón tay khác nhau cũng có tốc độ mọc khác nhau. Thường thì móng tay ở ngón giữa mọc nhanh nhất, còn móng tay ở ngón cái mọc chậm nhất.

Các vấn đề thường gặp với móng tay

Ngoài cấu tạo của móng tay và cách móng tay phát triển, bạn cũng nên tìm hiểu về các vấn đề thường gặp với móng tay. Điển hình như:

• Móng tay giòn, dễ gãy, nứt, làm mất thẩm mỹ và có thể gây đau khi va chạm;
• Móng tay bị sọc hoặc gợn sóng;
• Nấm móng có thể xảy ra do nhiễm nấm do môi trường ẩm ướt, đi giày chật hoặc suy giảm hệ miễn dịch. Ở móng tay bị nấm thường có tình trạng móng dày lên, giòn, có màu vàng hoặc trắng đục. Nấm có thể lan rộng và lan sang móng khác nếu không điều trị kịp thời;
• Viêm quanh móng xảy ra do vi khuẩn hoặc nấm xâm nhập vào vùng da quanh móng do cắt móng sai cách hoặc thói quen cắn móng. Viêm có thể gây đau, sưng đỏ, chảy mủ và có thể lan rộng sang móng tay khác nếu không điều trị kịp thời;
• Móng chọc thịt có thể xảy ra do cắt móng quá sát, mang giày chật, hoặc móng có cấu trúc cong tự nhiên. Tình trạng này có thể gây đau, sưng đỏ, nhiễm trùng nếu không được chăm sóc đúng cách;
• Khi tìm hiểu cấu tạo của móng tay, chúng ta cũng đã biết phần bản móng sẽ có màu trắng phớt hồng. Nhưng không ít trường hợp móng tay bị đổi màu bất thường.

Móng tay và mối liên hệ với sức khỏe

Từ xa xưa, các thầy thuốc đã có thể nhìn móng tay đoán bệnh. Khi khỏe mạnh, móng tay thường có màu hồng nhạt, bề mặt nhẵn mịn và cứng cáp. Vậy đâu là những dấu hiệu trên móng tay cảnh báo các vấn đề sức khỏe?

• Móng tay vàng có thể liên quan đến bệnh thận, bệnh tuyến giáp, bệnh gan, viêm khớp dạng thấp, tiểu đường và thậm chí là ung thư. Móng tay trắng có thể là dấu hiệu của thiếu máu hoặc bệnh gan. Móng tay xanh tím cảnh báo thiếu oxy, bệnh phổi, bệnh tim;
• Móng tay có các rãnh hoặc vết lõm ngang (đường Beau) có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh tật, chấn thương hoặc tình trạng da đã làm gián đoạn sự phát triển của móng tay;
• Móng tay bị bong tróc và xuất hiện những mảng nhỏ nổi gồ lên có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh vảy nến;
• Móng tay giòn, dễ gãy có thể là thiếu hụt dưỡng chất như sắt, biotin, kẽm, vitamin A, C, D, suy giáp, mất nước;
• Móng tay bị sọc hoặc gợn sóng có thể do thiếu chất, lão hóa, bệnh vảy nến. Một số trường hợp móng tay sọc hoặc gợn sóng còn có thể liên quan đến bệnh lý nội khoa;
• Ở nhiều người móng tay bị lõm hình thìa do bệnh tuyến giáp, thiếu sắt, thiếu máu, bệnh Raynaud;
• Móng tay lồi lên (Clubbing nails) cảnh báo bệnh phổi mạn tính, tim mạch, xơ gan;
• Móng tay có đốm trắng cảnh báo cơ thể thiếu kẽm hoặc canxi;
• Móng tay có đường kẻ ngang (Beau’s lines) cảnh báo căng thẳng kéo dài, suy dinh dưỡng, tiểu đường, bệnh tim.

Cách chăm sóc móng tay khỏe mạnh

Móng tay không chỉ là một phần thẩm mỹ mà còn phản ánh sức khỏe tổng thể. Dưới đây là những cách giúp móng chắc khỏe và bóng đẹp:

• Móng tay cần biotin, sắt, kẽm, protein để phát triển. Muốn móng khỏe bạn hãy ăn nhiều trứng, cá, hạnh nhân, rau lá xanh và uống đủ nước.
• Độ ẩm quá mức khiến móng dễ gãy và nhiễm nấm. Sau khi rửa tay, bạn đừng quên lau khô tay, đặc biệt là vùng kẽ móng.
• Cách dưỡng móng tay khỏe là dùng dầu dừa, dầu ô liu hoặc kem dưỡng chuyên dụng.
• Bạn có thể dùng bấm móng hoặc dũa để giữ đầu móng gọn gàng, tránh xước gãy nhưng không cắt móng quá sát để hạn chế nhiễm trùng.
• Nước rửa chén, chất tẩy rửa có thể làm móng yếu. Bạn nên đeo găng tay khi làm việc nhà để bảo vệ móng.
• Acetone trong nước tẩy sơn làm móng khô, dễ gãy. Nếu cần sơn, hãy chọn loại không chứa formaldehyde và dưỡng móng sau khi tẩy.

Hy vọng qua những thông tin trên đây bạn đã hiểu rõ cấu tạo của móng tay. Bài viết cũng đã cung cấp thông tin về sự phát triển của móng, các vấn đề thường gặp ở móng tay cũng như cách móng tay phản ánh tình trạng sức khỏe. Nếu thấy móng thay đổi bất thường kéo dài, hãy đi khám sớm để kiểm tra sức khỏe tổng quát.