Cây xạ đen trị bệnh gì? Hướng dẫn bài thuốc dùng xạ đen trị bệnh hiệu quả

Xạ đen là loại thuốc nam rất quý nhờ vào đặc tính phòng chống bệnh ung thư cũng như hỗ trợ chữa nhiều bệnh lý khác nhau. Các bài thuốc khai thác công dụng của xạ đen có rất nhiều, bạn có tham khảo áp dụng vào những trường hợp phù hợp.

Xạ đen là cây gì?

Trước khi giải đáp thắc mắc cây xạ đen trị bệnh gì, chúng ta cùng nhau tìm hiểu về cây xạ đen và vì sao từ lâu loại cây này được cả Đông y lẫn Tây y dùng vào chữa nhiều loại bệnh khác nhau.

Xạ đen (tên khoa học là Celastrus hindsii Benth), còn có tên gọi khác bạch vạn hoa, cây bách giải, cây dây gối,... là một loại dây leo thân gỗ tròn, dài 3 - 10m. Xạ đen non có màu xám nhạt, không lông nhưng khi chúng trưởng thành sẽ chuyển sang màu nâu, có lông sau đó lại dần dần chuyển sang màu xanh.

Cây xạ đen ở nước ta thường mọc hoang nhiều ở vùng rừng, đồi núi (Ninh Bình, Hòa Bình, Thừa Thiên Huế,…). Thành phần hóa học có trong xạ đen gồm:

• Polyphenol: Axit lithospermic, axit rosmarinic, axit lithospermic B, kaempferol 3-rutinoside và rutin.
• Triterpene và Sesquiterpene: Gồm 1b, 6a, estar agarofuran sesquiterpene, loranthol, emarginatine E, lupenone, axit glucosyringic,...
• Nhóm hợp chất khác, bao gồm axit amin, tanin, flavonoid,…

Cây xạ đen trị bệnh gì?

Một số nghiên cứu đã chứng minh công dụng của xạ đen và đưa thảo dược này vào danh sách các dược liệu phổ biến dùng trong Đông lẫn Tây y.

Vậy cụ thể cây xạ đen trị bệnh gì? Dưới đây là một số tác dụng chữa bệnh mà xạ đen mang lại:

Bệnh khối u, ung thư

Từ lâu, cây xạ đen còn được ví như loại cây ung thư nhờ công dụng hỗ trợ điều trị ung thư hiệu quả, nhất là ung thư ruột kết, đại trực tràng, cổ tử cung, buồng trứng... Tác dụng hỗ trợ trị bệnh khối u và ung thư của xạ đen có được là nhờ trong thành phần của thảo mộc này có chứa maytenfolone A, flavonoid, quinone, saponin - những hợp chất có khả năng đào thải, ức chế tế bào ung thư:

• Flavonoid: Hoạt chất này làm chậm cũng như giúp chống lại quá trình oxy hóa của tế bào gốc tự do gây ung thư, khối u. Từ đó, xạ đen có tác dụng bảo vệ cơ thể chống lại những tác nhân gây bệnh ung thư cùng tổn thương do bức xạ gây ra.
• Quinone: Đây là hợp chất có khả năng hóa lỏng tế bào ung thư để đào thải chúng dễ dàng ra khỏi cơ thể.
• Saponin: Trong khi hai hợp chất flavonoid và Quinone thúc đẩy tốc độ và hiệu quả đào thải tế bào khối u thì Saponin mang lại tác dụng ức chế các tế bào ung thư phát triển. Bên cạnh đó, Saponin còn tái tạo cấu trúc của các tế bào bị tổn thương, ngăn ngừa khối u ác tính di căn.

Các bệnh về gan

Có được tác dụng này là nhờ trong cây xạ đen chứa các hoạt chất có khả năng kháng virus gây bệnh viêm gan như viêm gan B, A, C,...

Mặt khác, nhờ vào khả năng ức chế quá trình lipid, cây xạ đen còn chứng minh hiệu quả trong hỗ trợ điều trị bệnh gan nhiễm mỡ. Bệnh viêm gan mãn tính tiến triển thành xơ gan cũng được thuyên giảm nếu bệnh nhân sử dụng cây xạ đen đúng cách.

Chứng mất ngủ, suy nhược thần kinh

Mất ngủ, suy nhược thần kinh là bệnh lý phổ biến, nhiều người gặp phải. May mắn là cây xạ đen có tác dụng giúp cơ thể thanh nhiệt, giải độc nên chữa chứng mất ngủ và suy nhược thần kinh rất hiệu quả.

Sau thời gian sử dụng bài thuốc từ cây xạ đen, các triệu chứng hoa mắt, chóng mặt được cải thiện đáng kể. Xạ đen giúp tăng cường vận chuyển máu đến não, từ đó giúp phòng ngừa tai biến mạch máu não rất tốt.

Chữa mụn nhọt, lở loét trên da

Nhờ đặc tính kháng khuẩn, kháng virus và tính hàn mà cây xạ đen có tác dụng hỗ trợ chữa mụn nhọt, lở loét da vô cùng hiệu nghiệm. Dược liệu này có khả năng giảm ngứa và giúp vết thương mau lành.

Tăng cường sức đề kháng

Xạ đen là dược liệu được dùng phổ biến trong các bài thuốc dân gian chữa bệnh về cột sống, xương khớp, cụ thể như thoái hóa cột sống, đau thần kinh tọa, thoát vị đĩa đệm, viêm khớp dạng thấp,...

Bên cạnh đó, xạ đen còn có tác dụng ổn định đường huyết và huyết áp, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, điều hòa và lưu thông khí huyết, giúp tăng cường sức đề kháng cho người cao tuổi phòng ngừa bệnh tật.

Nhận diện cây xạ đen thật và sử dụng sao cho hiệu quả

Để xạ đen có thể phát huy tối đa hiệu quả, điều quan trọng nhất là bạn phải sử dụng đúng cây xạ đen thật. Bởi vì trên thị trường hiện nay có rao bán loại cây xạ vàng với hình dạng bên ngoài tương đối giống xạ đen nhưng lại không hề mang lại lợi ích nào đối với sức khỏe.

Do đó, để mua được cây xạ đen chuẩn 100%, bạn cần biết được đặc điểm khác nhau giữa hai loại cây này như sau:

Với cây tươi

• Xạ đen: Lá non dày, có sắc tím, có răng cưa; lá lớn trưởng thành màu xanh đậm, thân cây màu sẫm.
• Xạ vàng: Lá non mỏng, không có sắc tím lẫn răng cưa.

Với cây đã phơi khô

Xạ đen: Lá có mùi thơm nhẹ, không giòn, vụn nát; thân màu đen, thơm.

Xạ vàng: Lá dễ vụn nát, phơi khô thường bị giòn; thân trắng nhạt, không mùi.

Hướng dẫn bài thuốc tốt cho sức khỏe từ cây xạ đen

Bài thuốc tốt cho gan

Chuẩn bị nguyên liệu, gồm 50g thân và lá xạ đen kết hợp cùng 10g mật nhân và 30g cà gai leo. Đem tất cả nguyên liệu nấu với 2 lít nước, cho nước sôi trong 15 phút rồi tắt bếp. Bạn lọc lấy phần nước chia thành nhiều cữ uống trong ngày.

Bài thuốc tăng cường sức khỏe và phòng ngừa bệnh

Chuẩn bị nguyên liệu, gồm 70g lá và thân xạ đen nấu cùng 1.5 lít nước, nước sôi thì giảm lửa sau đó tắt bếp. Để nước nguội bớt trong vòng 20 phút là có thể dùng phần nước vừa nấu uống thay nước lọc.

Bài thuốc hỗ trợ sức khỏe cho người bị ung thư

Chuẩn bị nguyên liệu, gồm 40g xạ đen, 30g bạch hoa xà và 20g bán chi liên đem nấu sôi cùng 1.5 lít nước. Khi nước sôi thì giảm lửa, vẫn tiếp tục đun trên bếp đến khi phần nước chỉ còn 600ml thì chắt lấy nước ra để nguội. Bạn dùng nước này uống trong ngày.

Bài thuốc cầm máu, trị mụn nhọt

Dùng xạ đen trong cầm máu, trị mụn nhọt rất hay. Đầu tiên, bạn sát trùng vết thương sạch sẽ, sau đó giã nát 3 - 5 lá xạ đen tươi rồi đắp lên vết thương, băng lại.

Một số lưu ý khi dùng cây xạ đen dược liệu

Xạ đen là dược liệu tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, tương tự nhiều loại thuốc và thảo dược khác, bạn cần nắm một số lưu ý trước khi sử dụng loại cây này làm dược liệu để tránh gặp tác dụng phụ hoặc tương tác thuốc.

• Không lạm dụng dược liệu xạ đen vì có thể gặp phải tình trạng tụt huyết áp, hoa mắt chóng mặt.
• Chỉ nấu/hãm nước từ xạ đen với lượng vừa đủ dùng và chỉ nên dùng hết trong ngày. Tuyệt đối không để thuốc qua đêm vì như thế dễ bị đau bụng, đi ngoài và đầy bụng.
• Do xạ đen có khả năng giúp an thần, ngủ ngon nên khi sử dụng ban ngày bạn có thể ngủ gà, ngủ gật.
• Xạ đen nên thận trọng với người bị bệnh thận, tốt nhất là không dùng vì có thể làm suy thận.
• Không tự ý tăng/giảm liều lượng hoặc tự ý dùng phối hợp với các loại dược liệu khác nếu không có chỉ định từ bác sĩ/thầy thuốc.
• Phụ nữ đang mang thai, mẹ đang cho con bú, trẻ nhỏ dưới 5 tuổi không được sử dụng xạ đen trị bất cứ bệnh gì. Chỉ được dùng nếu bác sĩ có hướng dẫn.
• Cà pháo, đậu xanh, măng chua, rau muống,... có thể làm giảm tác dụng nước xạ đen. Do đó, bạn tránh tiêu thụ những thực phẩm này khi uống cây xạ đen.
• Nếu bạn đang dùng thuốc Tây y để điều trị, hãy nhớ khoảng cách giữa uống thuốc Tây và bài thuốc từ cây xạ đen là 30 phút tối thiểu mới tránh tương tác thuốc.

Tóm lại, xạ đen mang lại vô số lợi ích trong hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Tuy nhiên, bạn phải luôn tham khảo bác sĩ/thầy thuốc trước khi sử dụng mới giúp mang lại hiệu quả tốt nhất nhé.