Chụp CT là gì? Khi nào cần tiêm thuốc cản quang?

Nhờ có chụp CT mà quá trình sàng lọc bệnh diễn ra nhanh chóng hơn. Đây là một kỹ thuật đem lại rất nhiều lợi ích to lớn cho ngành y học. Song, vẫn còn nhiều người chưa hiểu rõ về khái niệm cũng như một số kiến thức liên quan đến chụp CT.

Chụp CT là gì?

Chúng ta thường hay nghe khái niệm chụp CT mỗi khi đến bệnh viện thăm khám sức khỏe. Vậy, chụp CT là gì? Chụp cắt lớp vi tính hay chụp CT Scanner là một kỹ thuật sử dụng nhiều tia X-quang quét lên một khu vực của cơ thể hoặc toàn bộ cơ thể theo lát cắt ngang.

Ảnh chụp CT Scanner sẽ được phối hợp xử lý bằng máy vi tính và cuối cùng cho ra kết quả hình ảnh hai hoặc ba chiều thật chi tiết. Ảnh CT Scanner sẽ có màu trắng đen và được biểu thị ở độ đậm nhạt khác nhau dựa trên mức độ cản tia X-quang của các thể loại mô cứng, mềm bên trong cơ thể. 

Không chỉ các bệnh viện mà hầu hết những phòng khám tư nhân cũng trang bị các máy chụp CT trong việc khám lâm sàng để chẩn đoán một số trường hợp:

• Phát hiện ra các loại khối u, áp xe, khối máu tụ dập não hay các bệnh lý khác xung quanh các khu vực như đầu, mặt, tim, ngực, bụng, xương, khung chậu,...
• Sử dụng trong việc hướng dẫn phẫu thuật và theo dõi tình hình bệnh nhân sau các ca phẫu thuật. Thậm chí một số kỹ thuật công nghệ cao như 3D-CT có thể đưa ra vị trí tổn thương chuẩn xác dựa vào không gian 3 chiều. Điều này hỗ trợ rất lớn cho việc đánh giá, định hướng cuộc phẫu thuật cũng như tiến hành quy trình xạ trị. 

Nhiều người không hiểu rõ khái niệm chụp CT là gì cũng như quy trình thực hiện nên rất dễ bị tâm lý mỗi khi bác sĩ thăm khám chỉ định phương pháp này để chẩn đoán bệnh. Thực chất chụp CT không gây ra bất kỳ đau đớn và quá trình thực hiện cũng rất đơn giản và nhanh chóng. Vì vậy bạn không cần phải quá lo lắng nhé!

Chụp CT là gì là thắc mắc của nhiều bệnh nhân

Chụp CT cần tiêm thuốc cản quang khi nào?

Thuốc cản quang đơn giản là loại thuốc sẽ được tiêm vào cơ thể của bạn để bác sĩ có thể quan sát rõ hơn các mô hoặc những tổn thương đang gặp phải. Trong thuốc có chứa thành phần i-ốt, chúng hoạt động theo cơ chế giúp cho các cấu trúc phần tổn thương bắt thuốc và có màu trắng sáng khi lên hình chụp CT. Từ đó, có thể phân biệt chúng rõ hơn với những mô và cấu trúc khác bên trong cơ thể. 

Hiện nay, các loại thuốc cản quang mới đều có mức độ dung nạp khá cao mà không gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng. Tuy nhiên, vẫn ghi nhận các trường hợp có triệu chứng như buồn nôn, nôn, chóng mặt, đỏ mặt, mẩn ngứa, nổi mề đay, lạnh người, sốt,...

Khi người bệnh bị dị ứng với một loại thuốc cản quang sẽ có thể sinh ra các phản ứng trên ngay khi tiêm thuốc. Chính vì vậy mà bệnh nhân nên phối hợp với các bác sĩ để theo dõi cẩn thận các triệu chứng đó nếu trường hợp dị ứng xảy ra để tránh những rủi ro không đáng có có thể xảy ra. 

Một số trường hợp chụp CT sau đây cần tiêm thuốc cản quang:

• Chụp CT phần bụng hầu hết đều cần tiêm thuốc cản quang. Trong trường hợp nếu không, bác sĩ buộc phải biết rõ nguyên nhân gây đau quặn thận là do nguyên nhân sỏi niệu quản. 
• Bác sĩ nghi ngờ có khối u trong cơ thể bệnh nhân. 
• Cơ thể xuất hiện áp xe hoặc viêm đều cần được tiêm loại thuốc này. Ngoại trừ căn bệnh viêm phổi khi đã được xác định và chẩn đoán chắc chắn. 
• Bóc tách động mạch, phình mạch máu, dị dạng mạch máu,... đều là những loại bệnh lý cần được chỉ định tiêm thuốc cản quang. 
• Thuốc cản quang còn được tiêm để đánh giá vùng tái tưới máu của tổn thương, tìm kiếm nguồn mạch nuôi của phổi biệt lập và một số trường hợp đặc biệt khác,...

Hầu hết, chụp CT phần bụng đều cần tiêm thuốc cản quang.

Một số rủi ro khi chụp CT Scanner

Đi ngược với tác dụng to lớn của CT Scanner sẽ phải tồn tại một số rủi ro, có thể kể đến như:

Khả năng bị phơi nhiễm phóng xạ

So với phần chụp X-quang thì chụp CT Scanner sẽ có lượng bức xạ lớn hơn. Đương nhiên, điều này làm tăng mức độ nhiễm xạ cao hơn. Hậu quả là khi giới hạn mức nhiễm xạ bị vượt qua mức an toàn sẽ dẫn đến hàng loạt các ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, nguy hiểm nhất là ung thư.

Thực chất rằng bạn không cần quá lo lắng về vấn đề này nếu như đi thăm khám ở các cơ sở y tế uy tín đã được ứng dụng các máy chụp CT Scanner đời mới. Mức bức xạ cũng sẽ được điều chỉnh hợp lý dựa trên tần suất và liều phù hợp từ chỉ định của bác sĩ. 

Gây dị tật thai nhi

Trong thời kỳ mang thai, chụp CT Scanner có thể khiến thai nhi bị ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như sự phát triển vì tia bức xạ. Hãy thận trọng trao đổi kỹ với bác sĩ trước khi thực hiện phương pháp chẩn đoán bệnh này nhé!

Dị ứng với thuốc cản quang

Như bạn đã biết, dị ứng thuốc cản quang là một trường hợp tác dụng phụ rất hay gặp phải khi chụp CT. Tuy nhiên, chúng sẽ không quá nguy hiểm đến tính mạng nếu như được theo dõi và xử lý kịp thời.

Dị ứng thuốc cản quang là một trong số các tác dụng phụ hay gặp phải khi chụp CT.

Hiểu rõ khái niệm chụp CT là gì cùng với một số kiến thức liên quan sẽ giúp bạn không phải quá lo lắng và bỡ ngỡ nếu như chẳng may phải áp dụng phương pháp này trong công cuộc điều trị bệnh. Hơn hết, phương pháp chụp CT Scanner có độ chính xác cực kỳ cao đấy!

Khánh Vy

Nguồn: Tổng hợp