Có đúng vitamin C làm tăng hấp thu sắt?

Sắt là thành phần cần thiết cho sự tạo ra hemoglobin, myoglobin và enzyme hô hấp cytochrome C. Một khi cơ thể thiếu hụt chất sắt sẽ dẫn đến những hệ lụy không tốt cho sức khỏe, điển hình nhất là gây ra tình trạng thiếu máu.

Những lợi ích vitamin C mang lại cho cơ thể 

Vitamin C là vitamin được quan tâm và chú ý nhiều nhất trong số 13 loại vitamin thiết yếu lẫn khoáng chất cơ thể cần. Hầu như mọi người đều biết vitamin C có nhiều trong rau củ và trái cây, mang lại tác dụng giúp cơ thể chống lại sự xâm nhập có hại đến sức khỏe.

Vitamin C giúp cơ thể chống lại sự xâm nhập có hại đến sức khỏe.

Trong y học, vitamin C thường được sử dụng với những cái tên như acid ascorbic, ascorbyl palmitate, canxi ascorbate hay natri ascorbat. Vitamin này có vai trò như chất chống oxy hóa và cơ thể luôn cần được bổ sung để có được làn da chắc khỏe, mịn màng; đồng thời tăng cường hệ miễn dịch trong cơ thể, từ đó chống lại các vi khuẩn vi rút gây hại. Chưa kể, vitamin C còn có khả năng giúp hỗ trợ thúc thẩy quá trình trao đổi chất và tạo nên tác động tích cực cho não bộ.

Có đúng vitamin C làm tăng hấp thu sắt?

Sắt có thể được hấp thụ vào cơ thể từ thực phẩm (nguồn gốc động vật và thực vật) thông qua niêm mạc ruột. Lượng sắt hấp thụ từ nguồn động vật và thực vật là tách biệt, các khả năng hoạt động cũng khác nhau nhưng cả hai nhóm này đều có cùng mục đích là giúp giảm nguy cơ thiếu sắt cho cơ thể.

Sắt có nguồn gốc từ động vật

Với sắt đến từ thực phẩm động vật, chúng có nguồn gốc từ hemoglobin và myoglobin. Loại sắt này được cơ thể hấp thu, tuy nhiên nó cũng nhiều tác động không tốt bởi các nhóm thực phẩm khác bạn vô tình sử dụng cùng trong bữa ăn.

Sắt có nguồn gốc từ thực vật

Sắt hấp thu được thông qua chế độ ăn uống của chúng ta phần lớn có nguồn gốc đến từ thực vật. Chính vì thế, những người ăn thuần chay cần đặc biệt quan tâm và sử dụng do sự tương tác giữa chất này và thực phẩm khác luôn hài hòa, ít khi đối kháng nhau.

Sắt hấp thu có nguồn gốc đến từ động vật và thực vật.

Vitamin C ở dạng acid ascorbic có tác dụng giúp cơ thể tăng cường khả năng hấp thu sắt từ thực vật và gây nên phản ứng đảo ngược ức chế một số thực phẩm như trà, canxi và phốt phát. Ngược lại, nếu nguồn sắt cung cấp từ động vật như thịt, cá, thịt gia cầm thì tác dụng này có xu hướng giảm mạnh. Điều này có nghĩa là nếu cơ thể chúng ta hấp thụ sắt từ các loại rau xanh thì lượng acid ascorbic sẽ tăng theo lượng thực phẩm mà cơ thể được cung cấp.

Tuy nhiên, một điều cần đặc biệt chú ý là nếu các oxit sắt và hydroxit sắt xuất hiện do vấn đề an toàn thực phẩm thì chúng sẽ gây cản trở cho việc hấp thu sắt của cơ thể.

Theo nghiên cứu, acid ascorbic sẽ tạo ra chelate và sắt ferric với pH tính acid và hòa tantan với pH kiềm ở tá tràng. Tuy nhiên, nghiên cứu này vẫn chưa hoàn toàn được thực hiện hoàn chỉnh do nhiều yếu tố khác nhau. Do đó, vitamin C và sắt có sự tương tác tích cực với sức khỏe chỉ mới dừng lại ở bước đầu ngầm hiểu.

Trong thời gian qua, đã có rất nhiều nhà nghiên cứu quan tâm và đưa vào các đề tài khoa học liên quan đến việc xác định bổ sung vitamin C làm tăng hấp thu sắt. Cơ thể chúng ta cần có đầy đủ lượng sắt cần thiết cung cấp oxy cho các cơ quan trong cơ thể, giúp mọi quá trình trao đổi chất cũng diễn ra thuận lợi hơn. Một khi thiếu hụt chất này sẽ gây ảnh hưởng sức khỏe tổng thể cũng như làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Cho đến nay vẫn chưa có đủ tài liệu chứng minh việc bổ sung vitamin C làm tăng hấp thụ sắt.

Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có đủ tài liệu chứng minh việc bổ sung vitamin C làm tăng hấp thụ sắt. Dù là vậy, chúng ta cũng không phủ nhận rằng vitamin C giúp cơ thể tránh khỏi nguy cơ thiếu máu thiếu sắt bởi một số nghiên cứu đánh giá tương quan đã tìm ra mối liên hệ của việc bổ sung vitamin C làm tăng khả năng hấp thụ sắt. Vitamin C làm tăng tính acid trong dạ dày nên dễ tạo ra phản ứng với sắt hơn.

Những lưu ý khi bổ sung sắt

Vai trò của chất sắt với cơ thể là rất lớn. Việc bổ sung chất sắt là cần thiết nhưng bạn cũng cần chú ý những vấn đề sau khi bổ sung chất này:

• Tránh dùng thuốc sắt cùng thời điểm với sữa, canxi hay thực phẩm giàu canxi. Lý do là vì canxi sẽ gây cản trở khả năng hấp thụ sắt của cơ thể. Theo nghiên cứu, lượng canxi uống vào cơ thể từ 300mg trở lên sẽ làm mất hoàn toàn tác dụng của sắt. Chính vì vậy, khi bổ sung sắt và canxi cho cơ thể, bạn cần tránh uống cùng lúc, đặc biệt thai phụ càng cần chú ý vấn đề này.
• Các viên uống vitamin tổng hợp đang được bán trên thị trường hiện nay hàm lượng canxi có thể lên đến 400-600mg, sẽ làm sắt không hấp thu được. Bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ để bổ sung vitamin và khoáng chất thiết yếu đúng cách.
• Tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu sắt như hàu, thịt bò, cá và thịt gà... kèm với những thực phẩm, hoa quả giàu vitamin C làm tăng hấp thu sắt tốt hơn.
• Không dùng trà, cà phê gần bữa ăn (tốt nhất nên cách bữa ăn ít nhất 1 giờ). Nguyên nhân là do các loại thức uống này có chứa caffeine, tanin có thể làm giảm đáng kể khả năng hấp thụ chất sắt của cơ thể.

Chú ý tránh dùng thuốc sắt cùng thời điểm với sữa, canxi hay thực phẩm giàu canxi.

Bổ sung sắt cho cơ thể là cần thiết vì chất này có tác dụng trong tổng hợp hemoglobin và myoglobin cùng công dụng khác. Tuy nhiên, tốt nhất là bạn nên chọn tăng hấp thu sắt bằng thực phẩm, bao gồm vitamin C. Khi bổ sung sắt, bạn cần lưu ý tránh dùng thuốc sắt cùng thời điểm với sữa, canxi hay thực phẩm giàu canxi cũng như chú ý hàm lượng phù hợp để không gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Như Quỳnh

Nguồn tham khảo: Tổng hợp