Co thắt mạch máu não là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Co thắt mạch máu não có thể xảy ra do mạch máu chứa đầy các cục máu nhỏ làm tắc nghẽn mạch máu đến não, xơ cứng động mạch, mạch máu nhỏ, tiểu đường, huyết áp cao và hẹp động mạch cảnh.

Co thắt mạch máu não là gì?

Co thắt mạch máu não được coi là một trong những cơn tai biến mạch máu não thoáng qua và là một nguyên nhân gây đột quỵ ở bệnh nhân. Sau đột quỵ, các vùng chức năng liên quan bị ảnh hưởng, mức độ nghiêm trọng tùy thuộc vào vị trí mạch máu bị tắc và độ rộng của vùng não bị tổn thương.

Co thắt mạch máu não có thể do tắc mạch do các cục máu đông nhỏ làm tắc nghẽn mạch máu trong não, xơ vữa động mạch, mạch máu nhỏ, gây bệnh tiểu đường, huyết áp cao, hẹp động mạch cảnh,… Khi bị tắc nghẽn làm nguồn cung cấp máu lên não bị cản trở, gây ra cơn đột quỵ tạm thời phát triển thoáng qua.

Đau đầu vận mạch là một trong những nguyên nhân chính gây co thắt mạch máu ở đầu và não. Co thắt động mạch tạm thời là phổ biến nhất. Co thắt động mạch khiến một số vùng não và các cơ ở đầu, cổ bị thiếu máu tạm thời, gây đau đớn khi thiếu máu và oxy.

Nguyên nhân dẫn đến co thắt mạch máu não

Co thắt mạch máu não có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, cụ thể:

Tắc mạch máu não

Một trong hai động mạch chính cung cấp máu cho não chính là động mạch cảnh phân nhánh từ động mạch ở tim sau đó được phân chia thành nhiều mạch máu nhỏ nuôi dưỡng cho não bộ. Co thắt mạch máu não có thể xảy ra khi một trong các mạch máu nhỏ bị tắc nghẽn, khiến một phần não bị mất máu giàu oxy.

Động mạch xơ vữa

Nguyên nhân làm hẹp động mạch còn do xơ vữa động mạch. Các chất béo tích tụ bên trong mạch máu, khiến chúng cứng hơn, dày hơn và kém linh hoạt hơn. Điều này khiến máu lưu thông trong cơ thể khó khăn hơn nhiều.

Hình thành cục máu đông

Cục máu đông hình thành trong mạch máu làm cản trở sự lưu thông của máu giàu oxy đến nuôi dưỡng cho não bộ. Các cục máu đông thường xảy ra do:

• Các bệnh về tim như bệnh cơ tim sung huyết và rung tâm nhĩ.
• Các rối loạn về máu như bệnh bạch cầu (ung thư máu) và thiếu máu hồng cầu hình liềm.
• Nhiễm trùng.
• Thuyên tắc mạch là khi cục máu đông từ một bộ phận của cơ thể đi vào một trong các động mạch cung cấp máu cho não.

Xuất huyết não

Co thắt mạch máu não có thể xuất phát từ tình trạng xuất huyết não nhỏ. Tuy nhiên, trường hợp này khá hiếm.

Triệu chứng của co thắt mạch máu não

Bệnh nhân bị co thắt mạch máu não thường có các triệu chứng giống đột quỵ:

• Lú lẫn;
• Tê hoặc yếu ở mặt, tay, chân, đặc biệt là ở một bên cơ thể;
• Liệt dây thần kinh số 7;
• Nói khó, rối loạn ngôn ngữ;
• Suy giảm thị lực gây khó nhìn ở 1 hoặc 2 bên;
• Đi lại khó khăn;
• Chóng mặt, mất thăng bằng;
• Gây đau đầu dữ dội;
• Hạ hoặc tăng đường huyết.

Theo thống kê cho thấy, khoảng 10-20% trường hợp sẽ xuất hiện đột quỵ sau 90 ngày, 50% đột quỵ ngay trong 48 giờ đầu, 1/3 trường hợp nếu không được điều trị sẽ xuất hiện đột quỵ trong khoảng 5 năm.

Khi có các triệu chứng chứng điển hình trên, người bệnh cần đến khám ở các cơ sở y tế để có hướng điều trị phù hợp.

Cách phòng tránh co thắt mạch máu não

Việc phòng tránh co thắt mạch máu não chủ yếu là phòng ngừa các nguyên nhân được nêu trên qua chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng hàng ngày:

• Tránh xa đồ uống có cồn và các chất kích thích;
• Duy trì cân nặng lý tưởng, giảm cân nếu bạn đang bị béo phì;
• Đảm bảo ngủ đủ giấc, 8 tiếng trong một ngày;
• Xây dựng thói quen tập thể dục thể thao vừa sức, có thể bắt đầu bằng những môn như đi bộ, cầu lông, yoga, bơi lội, đạp xe đạp,...
• Duy trì chế độ ăn uống khoa học, giàu thực phẩm chứa nhiều vitamin và khoáng chất như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, cá, thịt gia cầm và thịt nạc. 
• Tránh xa các loại thức ăn nhanh, chiên rán nhiều dầu mỡ chứa chất béo xấu, chẳng hạn như chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa;
• Giảm lượng muối (natri) ăn vào;
• Những người dễ bị huyết áp cao nên tránh ăn mặn và tránh thêm muối khi nấu ăn;
• Kiểm soát bệnh tiểu đường bằng các loại thuốc thích hợp và tuân thủ kế hoạch điều trị giúp giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ và co thắt mạch máu não;
• Thăm khám sức khỏe định kỳ.

Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về co thắt mạch máu não. Đây là một trong những tình trạng có thể dẫn đến nguy hiểm cho người bệnh nếu không phát hiện và điều trị kịp thời. Vì vậy mỗi người bệnh đều phải chú ý đến những triệu chứng cũng như theo dõi sức khỏe của bản thân để tránh những trường hợp đáng tiếc nhé!

Xem thêm: Sau điều trị dị dạng mạch máu não có tái phát không?