Dấu hiệu dậy thì ở con trai 14 tuổi mẹ cần biết

Khi con trai 14 tuổi, bước vào độ tuổi thiếu niên, tâm sinh lý của trẻ sẽ có nhiều sự thay đổi. Lúc này cha mẹ cần là người đồng hành đáng tin cậy nhất của trẻ, giúp trẻ phát huy tối đa tiềm năng phát triển toàn diện của mình. Hầu hết các bé trai khi đến thời kỳ dậy thì thường có tính cách hơi “nổi loạn”. Khi con trai 14 tuổi bước vào giai đoạn dậy thì, cơ thể và tâm lý của trẻ sẽ có sự thay đổi. Cha mẹ cần hết sức quan tâm đến những dấu hiệu thay đổi của con để hỗ trợ trẻ phát triển toàn diện.

Những thay đổi về cơ thể của con trai 14 tuổi

Các dấu hiệu thay đổi về mặt thể chất của trẻ có thể kể đến những điều sau:

Tăng trưởng cân nặng và chiều cao

Hầu hết nam giới đều sẽ phát triển chiều cao một cách nhanh chóng trong thời kỳ dậy thì, trẻ có thể cao thêm từ 10 - 30cm trong suốt quá trình dậy thì. Trẻ cũng dần phát triển khung xương một cách hoàn thiện, đến cuối tuổi dậy thì, con trai sẽ phát triển xương nặng hơn gấp đôi so với cơ bắp của mình. Cơ bắp sẽ phát triển chủ yếu sau giai đoạn dậy thì, khi trẻ đã trưởng thành hoàn toàn về mặt sinh học. Mỗi người đều có sự phát triển chiều cao và cân nặng khác nhau, phụ huynh nên dạy bé những kiến thức sinh học cần thiết để bé không cảm thấy tự ti khi thấp bé hơn so với bạn bè.

Sự thay đổi của bộ phận sinh dục và hiện tượng xuất tinh

Dấu hiệu quan trọng để nhận biết trẻ đã bước vào giai đoạn dậy thì là lần xuất tinh đầu tiên, thường xảy ra ở con trai 14 tuổi, những lần xuất tinh đầu tiên của trẻ có thể xảy ra trong giấc ngủ - được gọi là mộng tinh. Bộ phận sinh dục của trẻ cũng sẽ có sự phát triển, tinh hoàn của trẻ sẽ to ra. Đối với con trai trước tuổi dậy thì, chiều dài tinh hoàn trung bình khoảng 2 - 3cm, chiều rộng từ 1,5 - 2cm. Việc tinh hoàn hai bên phát triển không đều nhau hoặc bên cao bên thấp không phải là một vấn đề bất thường, cha mẹ nên giáo dục trẻ để tránh việc trẻ tự ti và chán nản. 

Dương vật sẽ phát triển kích thước và chiều dài trong quá trình dậy thì, quy đầu dương vật to ra và bao quy đầu sẽ rút lại về gốc dương vật, thể hang bắt đầu phát triển to hơn. Các bé trai trong độ tuổi dậy thì cũng thường có dấu hiệu là sự cương cứng dương vật, hiện tượng này thường kéo dài trong vài phút và có thể xuất hiện bất kỳ lúc nào. 

Phát triển tuyến vú

Mô mỡ và núm vú ở nam giới sẽ phát triển trong giai đoạn dậy thì, đây là kết quả của phản ứng chuyển đổi một số testosterone thành hormone sinh dục nữ estrogen. Việc này làm cho mô vú phát triển to hơn bình thường, được gọi là hiện tượng nữ hóa tuyến vú, dễ xảy ra ở các bé trai bị thừa cân. Hiện tượng này thường không kéo dài lâu và sẽ kết thúc sau thời kỳ phát dục của trẻ.

Mọc lông cơ thể và râu

Con trai ở độ tuổi dậy thì sẽ bắt đầu mọc lông ở bộ phận sinh dục, thường xuất hiện sau khi dương vật bắt đầu phát triển. Các sợi lông màu nhạt sẽ xuất hiện ở gốc dương vật và từ từ lan rộng đến hết vùng mu, sau đó lan dần đến phía đùi và phủ một đường lông mỏng lên rốn. Sau khi lông vùng sinh dục xuất hiện, lông ở các bộ phận như ngực, nách, mặt, tay và chân của trẻ cũng bắt đầu mọc. Các vùng da phản ứng với nội tiết tố nam trong cơ thể và mọc lông ở đa số nam giới là nách, ria mép, râu, vùng da quanh hậu môn và vùng da quanh tai. Lông ngực, bụng, tay và chân có xu hướng trở nên dày hơn theo sự phát triển của trẻ.

Vỡ giọng

Dưới ảnh hưởng của nội tiết tố estrogen, dây thanh âm và thanh quản của trẻ phát triển khiến cho giọng nam trầm xuống và có phần hơi khó nghe, đây được gọi là hiện tượng vỡ giọng - là quá trình phát triển và hoàn thiện giọng nói của trẻ.

Thay đổi về tâm lý của con trai 14 tuổi

Trẻ ở độ tuổi đang phát triển thường sẽ có những sự thay đổi lớn trong suy nghĩ và nhận thức, thường thấy ở trẻ những biểu hiện sau:

Sự thay đổi trong suy nghĩ

Trẻ bắt đầu phát triển thái độ và sự yêu ghét của mình một cách mạnh mẽ hơn, có thể trở nên háo hức khi tham gia vào những cuộc tranh luận với bạn bè và bày tỏ quan điểm của mình. Ngược lại, một vài bạn trẻ sẽ trở nên khép kín và ít nói hơn. Con trai 14 tuổi thường thích việc lập luận và đưa ra giải pháp, thích được người khác công nhận và có những mối quan tâm sâu sắc về những sự việc diễn ra xung quanh mình.

Sự thay đổi về mặt xã hội

Trẻ bắt đầu có nhiều suy nghĩ về những mối quan hệ xung quanh và có cảm xúc tình dục với người khác. Vào giai đoạn này, trẻ sẽ bắt đầu quan tâm nhiều đến game, các tin tức truyền thông. Những hành vi của trẻ trong giai đoạn này phụ thuộc nhiều vào những mối quan hệ của trẻ, đặc biệt là nhóm bạn bè, do đó cha mẹ cần quan tâm con mình đang tiếp xúc với những đối tượng bạn bè như thế nào để hướng con phát triển đúng đắn. 

Sự thay đổi trong cảm xúc

Trong thời kỳ dậy thì, lượng hormone trong cơ thể trẻ thay đổi nhiều và lên xuống thất thường, khiến trẻ phải đối mặt với những cảm xúc mới mẻ. Trẻ có thể dễ thay đổi tâm trạng, dễ nóng giận và dễ cảm thấy buồn tủi. Trẻ cũng thường có những cảm xúc đề cao bản thân quá mức hoặc tự ti quá mức, cảm xúc thay đổi thất thường sẽ dễ dẫn đến những căn bệnh tâm lý như trầm cảm. Do đó, cha mẹ cần quan tâm và lắng nghe, khuyến khích con bày tỏ cảm xúc của mình thường xuyên. Con trai 14 tuổi có xu hướng bắt đầu có cảm xúc tình dục với người khác, có thể có lần quan hệ tình dục đầu tiên trong độ tuổi dậy thì.

Cách dạy trẻ ở tuổi dậy thì hiệu quả

Cha mẹ cần làm những gì để hỗ trợ con phát triển trong giai đoạn dậy thì? Bạn nên tham khảo một vài phương pháp dạy con trong giai đoạn dậy thì hiệu quả và đúng cách sau đây:

• Giúp trẻ học cách chăm sóc bản thân: Cha mẹ cần dạy con tầm quan trọng của việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe và cơ thể của bản thân cũng như chia sẻ cho con cách chăm sóc bản thân đúng cách, khuyến khích con tập thể dục thể thao.
• Đặt ra những quy tắc cho trẻ: Để tránh việc trẻ bị bạn xấu rủ rê, cha mẹ nên đặt ra giới hạn và những quy tắc trẻ cần phải tuân theo, nên khéo léo tâm sự với con và thuyết phục con đảm bảo tuân thủ những quy tắc mình đặt ra thay vì áp đặt ý kiến của mình lên trẻ, dễ khiến trẻ xúc động và không nghe lời hơn. 
• Đặt ra những hình phạt khi trẻ vi phạm quy tắc đã đề ra: Chỉ tâm sự và mong con hiểu là chưa đủ, cha mẹ cũng cần cứng rắn và đảm bảo con phải tuân thủ những quy tắc đã đề ra bằng cách đưa ra những hình phạt răn đe. Sau khi đã nhấn mạnh các quy tắc và khuyên nhủ trẻ, nếu trẻ không nghe lời, cha mẹ có thể đưa ra những hình phạt nhất định như cắt tiền tiêu vặt,...
• Giáo dục giới tính cho trẻ: Con trai 14 tuổi thường có xu hướng tò mò về tình dục và bắt đầu có cảm giác muốn theo đuổi tình yêu và chinh phục người khác. Nếu con trở nên tò mò về những chuyện người lớn, cha mẹ nên chia sẻ và giáo dục cho con về những kiến thức giới tính cần thiết thay vì né tránh không đề cập.
• Kiên nhẫn với trẻ: Đôi khi trẻ có thể vô tình mắc phải những sai lầm, nếu con không sa đà vào những việc xấu mà chỉ làm sai vì muốn chứng tỏ bản thân đã trưởng thành và có hối lỗi về việc làm sai của mình, cha mẹ không nên trừng phạt và răn đe con quá nghiêm khắc. Phụ huynh nên nhẹ nhàng giải thích vì sao con không nên làm như vậy, vì sao việc làm đó là sai và làm như thế nào để khắc phục nó, khuyên bảo và tâm sự với con dù con phạm sai lầm và cho con biết vì sao điều đó là sai.
• Giáo dục con về trách nhiệm: Tinh thần trách nhiệm là một yếu tố quan trọng mà cha mẹ cần dạy con, hãy để con hiểu được rằng trách nhiệm không chỉ là hoàn thành công việc mà còn là nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ vì mục tiêu chung. Phụ huynh nên rèn luyện trách nhiệm cho trẻ bằng những biện pháp đơn giản như đặt ra nhiệm vụ cho trẻ như giữ gìn vệ sinh cá nhân, phụ giúp việc nhà, hoàn thành bài học của mình,…

Khi con trai 14 tuổi, bé bắt đầu bước vào độ tuổi dậy thì, sự thay đổi tâm sinh lý. Cha mẹ đóng vai trò rất quan trọng trong việc giúp trẻ phát triển toàn diện. Hy vọng bài viết này đã cung cấp đủ thông tin cho các bậc phụ huynh để tìm ra cách dạy con phù hợp trong giai đoạn quan trọng của cuộc đời mình.