Dấu hiệu nhận biết ung thư vú ở tuổi dậy thì cần lưu ý

Tuổi dậy thì là giai đoạn cơ thể thay đổi rõ rệt, nhất là ở tuyến vú, khiến nhiều bạn trẻ và phụ huynh băn khoăn không biết đó là phát triển bình thường hay dấu hiệu ung thư vú ở tuổi dậy thì. Dù ung thư vú ở tuổi này rất hiếm, nhưng việc hiểu rõ các dấu hiệu vẫn rất quan trọng để phát hiện sớm và yên tâm hơn. Bài viết sau sẽ giúp phân biệt giữa phát triển ngực bình thường và những dấu hiệu bất thường cần lưu ý.

Tỉ lệ mắc ung thư vú ở thanh thiếu niên

Khi bước vào tuổi dậy thì, sự phát triển tuyến vú là hiện tượng sinh lý bình thường do hormone estrogen và progesterone tác động. Quá trình này thường bắt đầu bằng một cục nhỏ dưới núm vú kèm cảm giác căng tức, dễ khiến nhiều bạn trẻ và phụ huynh lo lắng, nhầm lẫn với dấu hiệu ung thư.

Tuy nhiên, theo các thống kê y khoa, ung thư vú ở tuổi dậy thì là một tình trạng cực kỳ hiếm gặp. Dữ liệu tại Hoa Kỳ trong giai đoạn 2012 - 2016 cho thấy, tỉ lệ mắc ung thư vú ở nữ giới trong độ tuổi 15 - 19 chỉ vào khoảng 0,1 trên 100.000, tức là chỉ 1 trường hợp trên 1 triệu thanh thiếu niên. Do đó, điều quan trọng là cha mẹ và trẻ cần hiểu rõ sự khác biệt giữa thay đổi sinh lý và dấu hiệu bất thường.

7 dấu hiệu ung thư vú ở tuổi dậy thì cần theo dõi

Dưới đây là 7 dấu hiệu ung thư vú ở tuổi dậy thì cần theo dõi:

Trẻ nằm trong nhóm có nguy cơ cao

Dù ung thư vú ở tuổi dậy thì rất hiếm gặp, nhưng phụ huynh vẫn nên theo dõi sát sao sức khỏe của con, đặc biệt với những trẻ có nguy cơ cao như: Đang mắc ung thư khác ở giai đoạn muộn có khả năng di căn đến vú, từng tiếp xúc với tia xạ khi điều trị, có người thân ruột thịt mắc ung thư vú, hoặc mang gen BRCA1/BRCA2. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường sẽ giúp phát hiện và xử lý kịp thời nếu có nguy cơ xảy ra.

Da đầu vú khô, bong tróc

Điều này xảy ra do khối u phát triển gây chèn ép mạch máu, làm giảm lượng dinh dưỡng đến nuôi dưỡng da xung quanh. Ngoài ra, vùng ngực có thể xuất hiện hiện tượng sưng tấy, đỏ ửng, phù nề, kèm theo dấu hiệu “sần da cam” hoặc bị lõm xuống do dính vào khối u. Khi bệnh tiến triển nặng hơn, da có thể bị loét, nhiễm trùng, thậm chí chảy máu.

Cơn đau tức ngực

Đau tức ngực ở tuổi dậy thì thường là phản ứng bình thường khi tuyến vú phát triển. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm, đây cũng có thể là dấu hiệu của ung thư vú ở tuổi dậy thì. Phụ huynh cần phân biệt giữa đau sinh lý và đau do bệnh lý. Đau do ung thư thường là đau nhói, tập trung ở một bên ngực, kéo dài và tăng dần, không liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt, do khối u chèn ép dây thần kinh quanh vú.

Vú bị sưng bất thường, một bên hoặc toàn bộ

Tình trạng vú sưng bất thường, dù là toàn bộ hay chỉ một phần đều có thể là dấu hiệu sớm của ung thư vú ở tuổi dậy thì. Nguyên nhân thường xuất phát từ sự phát triển kích thước của khối u, gây phù nề vùng ngực. Dấu hiệu này dễ nhận biết hơn khi bầu vú có sự to lên rõ rệt so với bên còn lại. Cha mẹ nên hướng dẫn trẻ cách tự quan sát hình dạng vú, so sánh hai bên để kịp thời phát hiện những thay đổi bất thường.

Tiết dịch núm vú

Khi khối u phát triển xâm lấn vào ống tuyến vú, nó có thể gây ra việc tiết dịch bất thường. Ở tuổi dậy thì, dịch tiết ra thường là dấu hiệu của vấn đề bệnh lý. Nếu do ung thư, dịch này thường có màu đỏ như máu, nhưng cũng có thể trong suốt hoặc có tính nhầy.

Tụt núm vú bất thường

Tụt núm vú bất thường có thể là dấu hiệu liên quan đến ung thư vú ở tuổi dậy thì, đặc biệt khi núm vú bị phẳng hoặc tụt sâu vào trong mà không phải do bẩm sinh. Một số trẻ có núm vú tụt từ nhỏ và không đáng lo, nhưng nếu hiện tượng này mới xuất hiện, có thể do khối u phát triển gần núm vú gây co kéo, khiến núm vú bị thụt vào hoặc lệch hướng. Dù không phổ biến, biểu hiện này vẫn cần được theo dõi kỹ.

Sưng hạch bạch huyết

Sưng hạch bạch huyết ở vùng nách là triệu chứng đặc trưng của bệnh ung thư vú. Ban đầu, hạch nhỏ, mềm và khó phát hiện, nhưng khi lớn lên, chúng cứng lại, dính vào nhau và các mô xung quanh, trẻ có thể cảm nhận khi sờ vào ngực. Mỗi người có thể có biểu hiện khác nhau, nên khi gặp dấu hiệu bất thường, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

So sánh dấu hiệu ung thư vú với sự phát triển tuổi dậy thì

Để có thể phân biệt rõ hơn giữa ung thư vú ở tuổi dậy thì và các biểu hiện phát triển bình thường trong giai đoạn dậy thì, bạn đọc có thể tham khảo bảng so sánh dưới đây:

Lưu ý: Nếu trẻ xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ, phụ huynh nên đưa trẻ đến cơ sở y tế chuyên khoa để được kiểm tra sớm, tránh lo lắng không cần thiết và đảm bảo sức khỏe kịp thời.

Cách nhận biết dấu hiệu ung thư vú tại nhà

Tự khám vú tại nhà là một bước quan trọng giúp nhận biết sớm dấu hiệu ung thư vú ở tuổi dậy thì. Phụ huynh nên hướng dẫn trẻ kiểm tra mỗi tháng một lần, tốt nhất là sau khi kỳ kinh kết thúc. Hướng dẫn kiểm tra vú tại nhà:

• Đứng trước gương, bỏ áo để quan sát ngực.
• Giơ tay cao, nhìn kỹ hai bên ngực, đặc biệt là kích thước, màu da, núm vú có bất thường hay không.
• Chống tay vào hông, tiếp tục quan sát tương tự.
• Dùng các đầu ngón tay xoay nhẹ quanh bầu ngực theo vòng tròn để phát hiện khối u hoặc điểm đau.
• Nằm ngửa, lót khăn dưới vai, một tay đặt sau đầu, tay còn lại kiểm tra ngực đối diện. Thực hiện tương tự với bên còn lại.

Nếu phát hiện bất thường như vú sưng lệch, có khối cứng, tiết dịch bất thường,... Trẻ cần báo ngay với phụ huynh để được thăm khám kịp thời.

Nên khám ung thư vú tuổi dậy thì ở đâu?

Nếu trẻ thuộc nhóm nguy cơ cao và xuất hiện một hoặc vài dấu hiệu nghi ngờ ung thư vú ở tuổi dậy thì, cha mẹ nên đưa con đến cơ sở y tế uy tín để thăm khám càng sớm càng tốt. Khi chọn nơi khám, cần ưu tiên những bệnh viện đáp ứng các tiêu chí sau:

• Có giấy phép hành nghề rõ ràng, hoạt động đúng quy định.
• Trang thiết bị hiện đại, đầy đủ máy móc hỗ trợ chẩn đoán và điều trị.
• Đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực ung bướu nhi.
• Dịch vụ chăm sóc tận tình, có hỗ trợ bảo hiểm y tế và các chính sách hỗ trợ bệnh nhi.

Tầm soát và điều trị kịp thời không chỉ giúp phát hiện sớm bệnh mà còn nâng cao cơ hội hồi phục cho trẻ.

Những câu hỏi thường gặp

Vì ung thư vú ở tuổi dậy thì rất hiếm gặp nên nhiều phụ huynh thường băn khoăn về cách nhận biết và phòng ngừa. Một trong những câu hỏi phổ biến là:

Trẻ ở độ tuổi nào có nguy cơ mắc ung thư vú cao?

Theo thống kê, ung thư vú ở trẻ em dưới 14 tuổi là tình trạng vô cùng hiếm gặp. Nhưng tỉ lệ mắc bệnh có xu hướng tăng dần khi trẻ bước vào độ tuổi trưởng thành. Trong nhóm vị thành niên và thanh niên (từ 15 đến 39 tuổi), ung thư vú xâm lấn chiếm khoảng 5,6% tổng số ca mắc ở nữ giới.

Tỉ lệ tử vong do ung thư vú là bao nhiêu?

Ung thư vú, dù xảy ra ở tuổi vị thành niên hay trưởng thành, đều có thể được chữa khỏi nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Việc điều trị đúng phác đồ giúp nâng cao hiệu quả hồi phục và giảm nguy cơ tử vong. Bảng dưới đây cho thấy tiên lượng sống sau 5 năm theo từng giai đoạn:

Có thể thấy, việc trang bị kiến thức và chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ là bước quan trọng để bảo vệ bản thân trước căn bệnh này.

Làm thế nào để giảm thiểu nguy cơ ung thư vú ở trẻ?

Để hạn chế nguy cơ, phụ huynh có thể đồng hành cùng trẻ bằng những cách sau:

• Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu trẻ thuộc nhóm có yếu tố nguy cơ;
• Duy trì lối sống lành mạnh;
• Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi;
• Hạn chế thịt đỏ, đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn;
• Không hút thuốc, tránh rượu bia;
• Khuyến khích vận động thường xuyên, rèn luyện thể chất.

Phụ huynh nên đồng hành và giúp trẻ hiểu rõ sự thay đổi cơ thể ở tuổi dậy thì và ý nghĩa của việc theo dõi sức khỏe tuyến vú.

Nắm rõ dấu hiệu và cách nhận biết ung thư vú ở tuổi dậy thì là bước quan trọng giúp phát hiện sớm những bất thường, từ đó có hướng xử lý kịp thời. Dù ung thư vú ở lứa tuổi này rất hiếm, việc tự khám và theo dõi đều đặn cùng sự hỗ trợ của gia đình sẽ giúp bảo vệ sức khỏe của các em hiệu quả hơn.