Tốt nghiệp Đại Học Dược Hà Nội - chuyên môn Dược lâm sàng. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Mặc định
Lớn hơn
Sự tái xuất của dịch bệnh đậu mùa khỉ đã khiến Tổ chức Y tế Thế giới phải công bố tình trạng này là một vấn đề khẩn cấp toàn cầu. Bệnh đậu mùa khỉ đã xuất hiện ở nhiều quốc gia, bao gồm cả Việt Nam. Liệu đậu mùa khỉ có chữa được không? Phương pháp chẩn đoán và phòng bệnh như thế nào?
Hiện nay, bệnh đậu mùa khỉ đã xuất hiện tại 12 quốc gia trên thế giới và có nguy cơ lan rộng sang các quốc gia khác. Bài viết sau đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về bệnh đậu mùa khỉ, liệu đậu mùa khỉ có chữa được không?
Bệnh đậu mùa khỉ là một bệnh hiếm gặp, gây ra bởi virus Orthopoxvirus, cùng họ với virus gây ra bệnh đậu mùa. Bệnh này có triệu chứng phát ban và giống với các triệu chứng của bệnh cúm thông thường.
Bệnh đậu mùa khỉ được phát hiện lần đầu vào năm 1958. Nguồn lây bệnh chủ yếu là tiếp xúc với các loài gặm nhấm nhiễm bệnh, nhưng cũng có thể thông qua tiếp xúc da liền kề da với người nhiễm bệnh. Hiện có hai loại virus đậu mùa khỉ được biết đến - một loại có nguồn gốc từ Trung Phi và một loại từ Tây Phi. Sự bùng phát trên thế giới hiện nay chủ yếu liên quan đến loại từ Tây Phi.
Ở Châu Phi, các trường hợp nhiễm bệnh đậu mùa khỉ đều là trẻ em dưới 15 tuổi. Ngoài Châu Phi, nam giới có quan hệ đồng giới là đối tượng có nguy cơ cao nhất. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp ở những đối tượng khác.
Triệu chứng của bệnh bắt đầu xuất hiện sau vài ngày hoặc vài tuần sau khi tiếp xúc với nguồn lây. Giai đoạn xâm lấn đầu tiên bao gồm sốt, đau đầu, đau cơ, đau lưng, suy nhược và nổi hạch. Phát ban trên da thường xuất hiện sau 1 - 3 ngày sau khi có biểu hiện sốt, thường tập trung nhiều hơn ở mặt và tứ chi. Phát ban có thể tiến triển qua các giai đoạn từ rát, sẩn, mụn nước, mụn mủ, đóng vảy và bong vảy và trong một số trường hợp có thể gây tổn thương nghiêm trọng.
Bệnh đậu mùa khỉ thường tự điều trị, với việc chủ yếu tập trung vào điều trị các triệu chứng.
Các trường hợp nghiêm trọng thường xảy ra ở trẻ em, phụ thuộc vào mức độ tiếp xúc với virus và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Sự suy giảm miễn dịch có thể làm tăng nguy cơ biến chứng. Mặc dù trước đây đã có vắc xin phòng bệnh đậu mùa khỉ, nhưng sau khi chiến dịch tiêm phòng toàn cầu kết thúc, nhóm người dưới 40 - 50 tuổi (tùy theo địa phương) vẫn có nguy cơ mắc bệnh.
Các biến chứng có thể bao gồm nhiễm trùng thứ phát, nhiễm trùng huyết, viêm phế quản phổi, viêm não và nhiễm trùng giác mạc gây mất thị lực.
Tỷ lệ tử vong do bệnh đậu mùa khỉ giao động từ 0 đến 11% ở dân số tổng thể, cao hơn ở trẻ em. Trong vài năm gần đây, tỷ lệ tử vong giảm xuống khoảng 3 đến 6%.
Vắc xin phòng bệnh đậu mùa khỉ đã được chứng minh hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh ở khỉ lên đến 85%. Tuy nhiên, vắc xin ban đầu đã không còn được cung cấp cho công chúng. Một số nhân viên y tế và tình nguyện viên vẫn nhận được vắc xin để bảo vệ họ khỏi virus tại nơi làm việc. Một loại vắc xin mới hơn đã được phê duyệt để phòng ngừa bệnh đậu mùa và bệnh đậu mùa khỉ. Một loại thuốc kháng virus đường uống cũng đã được phê duyệt để điều trị các bệnh liên quan.
Nếu bạn gặp các triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ, có thể sử dụng những loại thuốc không kê đơn để giảm nhẹ cảm giác không thoải mái, bao gồm:
Hiện nay, biện pháp phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ thường bao gồm việc cách ly và duy trì vệ sinh cá nhân sạch sẽ. Theo các nghiên cứu y tế, sau khoảng 2 - 4 tuần từ khi bắt đầu xuất hiện triệu chứng, người mắc bệnh thường sẽ trải qua sự giảm nhẹ của các triệu chứng và bắt đầu tự phục hồi. Tuy nhiên, việc thăm khám y tế và sử dụng thuốc kháng virus theo chỉ định của bác sĩ vẫn là cần thiết để ngăn chặn nguy cơ nghiêm trọng từ bệnh đậu mùa khỉ.
Triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ thường gây ra tổn thương nghiêm trọng trên da. Mặc dù bệnh vẫn đang trong quá trình nghiên cứu và hiểu biết, nhưng việc tuân thủ các hướng dẫn phòng ngừa từ các cơ quan y tế sẽ giúp đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mọi người.
Tóm lại, hiện vẫn chưa có liệu pháp cụ thể để điều trị bệnh đậu mùa khỉ. Người bệnh không cần quá lo lắng vì bệnh thường tự khỏi sau khoảng 2 - 4 tuần, hoặc sẽ được chỉ định các biện pháp hỗ trợ điều trị giúp giảm nhẹ và nhanh chóng hồi phục. Lời khuyên là nên nghỉ ngơi đầy đủ và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh để tăng cường sức đề kháng, giảm nguy cơ bệnh trở nặng, và lưu ý đến bệnh viện nếu có bất kỳ dấu hiệu biến chuyển xấu nào.
Xem thêm: Khi bị bệnh đậu mùa khỉ thì nên làm gì? Những biện pháp phòng ngừa
Dược sĩ Đại họcNguyễn Chí Chương
Tốt nghiệp Đại Học Dược Hà Nội - chuyên môn Dược lâm sàng. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.