Dược sĩ chuyên ngành Dược lâm sàng, với nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực dược phẩm. Là Dược sĩ Long Châu đạt được chứng chỉ bệnh học cấp quốc tế. Hiện đang là giảng viên tại Trung tâm Đào tạo FPT Long Châu.
Khánh Vy
Mặc định
Lớn hơn
Đèn hồng ngoại là một thiết bị quen thuộc trong y học và chăm sóc sức khỏe, được đánh giá cao nhờ khả năng làm dịu cơn đau, cải thiện tuần hoàn máu và hỗ trợ phục hồi mô tổn thương. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách sử dụng thiết bị này đúng cách và an toàn. Đã bao giờ bạn nghĩ rằng chính thiết bị giúp thư giãn lại có thể tiềm ẩn nguy cơ gây bỏng, tổn thương da hoặc rối loạn thần kinh?
Trong vài năm trở lại đây, khi xu hướng chăm sóc sức khỏe tại nhà phát triển mạnh, đèn hồng ngoại đã trở thành một công cụ phổ biến. Với giá thành hợp lý, dễ sử dụng và mang lại cảm giác thư giãn nhanh chóng, thiết bị này ngày càng được nhiều người tin dùng. Tuy nhiên, như bất kỳ thiết bị trị liệu nào, đèn hồng ngoại cần được sử dụng một cách khoa học. Không ít trường hợp đã gặp phải tác dụng phụ, thậm chí là tai biến, do lạm dụng hoặc dùng sai cách. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ đèn hồng ngoại là gì, nó hoạt động ra sao, mang lại lợi ích gì và quan trọng nhất - cần cảnh giác những rủi ro nào khi sử dụng.
Đèn hồng ngoại là thiết bị phát tia hồng ngoại - một dạng bức xạ nhiệt với bước sóng từ 700 - 1400 nm, không nhìn thấy được bằng mắt thường. Khi được chiếu vào cơ thể, năng lượng từ tia hồng ngoại được hấp thụ và chuyển thành nhiệt. Nhiệt này có khả năng thâm nhập qua da, tác động đến các mô liên kết, cơ và mạch máu ở tầng sâu, từ đó mang lại nhiều hiệu ứng sinh học có lợi.
Các công dụng phổ biến của đèn hồng ngoại:
Tuy công dụng rõ rệt, nhưng không ít người sử dụng đèn hồng ngoại sai cách, dẫn đến hiệu quả thấp hoặc gặp tác dụng phụ. Để tận dụng tối đa lợi ích, cần tuân thủ một số nguyên tắc an toàn.
Các bước sử dụng đúng cách:
Lưu ý thêm:
Dù được xem là thiết bị tương đối an toàn, đèn hồng ngoại vẫn có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng nếu dùng không đúng cách. Các rủi ro này thường bị xem nhẹ, đặc biệt khi người dùng không được tư vấn bởi chuyên gia y tế.
Đây là tác dụng phụ phổ biến nhất. Nhiệt độ từ tia hồng ngoại nếu chiếu quá gần hoặc trong thời gian dài sẽ làm tăng nhiệt sâu dưới da, gây bỏng nhiệt độ thấp - thường không cảm nhận được ngay. Tình trạng này có thể gây phồng rộp, đỏ da, sạm da hoặc thậm chí tổn thương mô dưới da.
Tia hồng ngoại làm bốc hơi nước từ bề mặt da. Việc chiếu đèn thường xuyên mà không dưỡng ẩm đúng cách có thể khiến da khô ráp, dễ bong tróc, tăng nguy cơ lão hóa da. Đặc biệt nguy hiểm với người có làn da nhạy cảm hoặc bị viêm da cơ địa.
Ánh sáng từ đèn có thể làm tổn thương võng mạc nếu chiếu gần vùng mặt mà không đeo kính bảo hộ. Tình trạng này có thể gây khô mắt, chảy nước mắt kéo dài, giảm thị lực tạm thời, thậm chí tổn thương mắt vĩnh viễn nếu chiếu vào mắt trực tiếp.
Một số người sau khi chiếu đèn có thể thấy chóng mặt, nhức đầu hoặc buồn nôn. Lý do là vì hệ thần kinh bị kích thích bởi nhiệt độ tăng đột ngột hoặc tia hồng ngoại tác động đến dẫn truyền thần kinh. Người cao tuổi hoặc mắc bệnh nền về thần kinh nên thận trọng.
Tuy hiếm gặp, nhưng một số trường hợp có thể phát ban, ngứa da hoặc nổi mẩn sau khi chiếu đèn. Những người có tiền sử dị ứng ánh sáng hoặc đang dùng thuốc cảm quang (như tetracycline, thuốc lợi tiểu nhóm thiazide, thuốc chống trầm cảm ba vòng…) nên tránh sử dụng.
Một số người cho rằng càng dùng lâu càng hiệu quả nên lạm dụng, dẫn đến mệt mỏi, mất nước, tụt huyết áp nhẹ hoặc rối loạn nhịp tim. Điều này đặc biệt nguy hiểm nếu bạn có bệnh tim mạch hoặc rối loạn tuần hoàn.
Không phải ai cũng phù hợp với đèn hồng ngoại. Dưới đây là một số đối tượng nên tránh sử dụng hoặc chỉ dùng dưới sự giám sát y tế:
Việc sử dụng đèn hồng ngoại hiện nay không chỉ phổ biến trong cộng đồng mà còn là một phương tiện trị liệu tiêu chuẩn trong các cơ sở y tế công lập. Dưới đây là sự so sánh giữa hai môi trường ứng dụng để bạn có cái nhìn toàn diện.
Tại các bệnh viện, đèn hồng ngoại được kết hợp linh hoạt với các kỹ thuật vật lý trị liệu khác như siêu âm điều trị, điện xung, nhiệt ẩm... nhằm tăng hiệu quả điều trị.
Một ví dụ thực tế là trong điều trị tắc tia sữa sau sinh, các kỹ thuật viên thường sử dụng đèn hồng ngoại để:
Kết quả thường ghi nhận hiệu quả rõ sau 2 - 3 lần điều trị, bao gồm giảm đau, mềm mô, cải thiện dòng sữa, không cần dùng thuốc.
Ngoài ra, đèn hồng ngoại còn được ứng dụng trong:
Nhờ có nhân viên y tế giám sát, việc sử dụng thiết bị tại đây đảm bảo an toàn và kiểm soát tốt phản ứng bất lợi.
Dùng đèn hồng ngoại tại nhà phù hợp với các mục đích như:
Để sử dụng an toàn, nên chọn:
Tuy nhiên, nếu có tình trạng sức khỏe đặc biệt như bệnh mạn tính, rối loạn thần kinh, tiểu đường hoặc đang dùng thuốc nhạy cảm ánh sáng, cần tham khảo ý kiến chuyên môn trước khi dùng.
Việc lựa chọn một thiết bị đèn hồng ngoại phù hợp là điều kiện đầu tiên để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Dưới đây là một số tiêu chí và lưu ý thực tiễn giúp bạn dễ dàng hơn trong việc chọn mua và sử dụng:
Đèn hồng ngoại là một công cụ hữu ích trong việc giảm đau, thư giãn cơ thể và hỗ trợ phục hồi sức khỏe. Tuy nhiên, hiệu quả của thiết bị này chỉ đạt được khi bạn hiểu rõ cách sử dụng, lựa chọn đúng tình huống và đặc biệt là không lạm dụng. Việc dùng đèn hồng ngoại sai cách có thể dẫn đến bỏng da, tổn thương mắt, khô da và nhiều rủi ro sức khỏe khác.
Hiểu đúng về đèn hồng ngoại, biết rõ giới hạn và đối tượng nên - không nên sử dụng, sẽ giúp bạn khai thác tối đa lợi ích của thiết bị này, đồng thời bảo vệ bản thân và gia đình một cách an toàn, khoa học.
Dược sĩ Đại họcPhạm Nguyễn Hoàng Kim
Dược sĩ chuyên ngành Dược lâm sàng, với nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực dược phẩm. Là Dược sĩ Long Châu đạt được chứng chỉ bệnh học cấp quốc tế. Hiện đang là giảng viên tại Trung tâm Đào tạo FPT Long Châu.