Đau cổ vai gáy là gì? Nguyên nhân gây đau cổ vai gáy và biện pháp phòng ngừa

Đau cổ vai gáy là gì?

Đau cổ vai gáy là tình trạng các cơ vùng vai gáy co cứng gây đau và hạn chế vận động khi quay đầu hoặc quay cổ. Tình trạng này thường xuất hiện vào buổi sáng, có liên quan chặt chẽ đến mạch máu, thần kinh và hệ thống cơ xương khớp vùng cổ vai gáy.

Khi bị đau cổ vai gáy, ban đầu người bệnh chỉ cảm thấy đau nhẹ, mỏi vùng vai gáy. Nếu không được điều trị kịp thời, những cơn đau sẽ tăng dần về mức độ, tần suất xuất hiện.

Căn cứ vào thời gian diễn biến của bệnh mà người ta chia đau cổ vai gáy thành 2 loại chính bao gồm:

• Đau cổ vai gáy cấp tính: Tình trạng đau cổ vai gáy thường xảy ra khi người bệnh ngủ sai tư thế khiến cho các cơ căng giãn quá nhanh hoặc sau khi bị chấn thương cơ, dây chằng ở vùng này. Tình trạng này sẽ dần biến mất sau một thời gian ngắn, không gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của người bệnh.
• Đau cổ vai gáy mãn tính: Triệu chứng diễn ra thường xuyên, kéo dài, kèm theo đó là một vài triệu chứng khác như dị cảm, đau lan sang cánh tay. Trong trường hợp này, người bệnh cần đi khám để có hướng điều trị lâu dài phù hợp, hạn chế tối đa những biến chứng của bệnh.

Những dấu hiệu và triệu chứng của đau cổ vai gáy

Các cơn đau vai gáy được nhận biết dựa trên những triệu chứng sau:

• Cơn đau thường xuất hiện vào buổi sáng sớm khi vừa ngủ dậy, khi ngồi làm việc quá lâu ở cùng một tư thế hay sau khi lao động nặng.
• Đau tăng khi người bệnh đi đứng hay ngồi lâu, ho, hắt hơi hay vận động cổ quá nhiều hoặc khi thay đổi thời tiết. Các cơn đau sẽ giảm xuống khi nghỉ ngơi.
• Các cơn đau có thể lan từ bả vai sang các vùng lân cận như mang tai, thái dương, cánh tay, lưng…
• Cứng cổ và tê mỏi, cử động kém linh hoạt. Người bệnh gặp khó khăn khi quay trái, quay phải và đưa cổ lên xuống.
• Trong một số trường hợp, ngoài triệu chứng đau cổ vai gáy, người bệnh có thể kèm theo một số triệu chứng khác như hoa mắt, chóng mặt, ù tai…

Tác động của đau cổ vai gáy đối với sức khỏe

Các bác sĩ cảnh báo, đau cổ vai gáy không chỉ gây hạn chế vận động tại vùng cổ vai gáy mà các cơn đau còn có xu hướng lan sang các vùng lân cận, gây cảm giác tê bì, châm chích, khiến người bệnh cảm thấy vô cùng khó chịu, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Biến chứng có thể gặp khi mắc đau cổ vai gáy

Trong một số trường hợp không được điều trị đúng hướng và kịp thời, đau cổ vai gáy có thể tiến triển nặng và gây ra một loạt các biến chứng nguy hiểm, trong đó phải kể đến rối loạn tiền đình, rối loạn cảm giác tứ chi, tăng nguy cơ thiếu máu não, thậm chí là bại liệt một hoặc hai tay.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn cần đến gặp bác sĩ khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường sau đây:

• Các cơn đau kéo dài trên 1 tuần và không có dấu hiệu thuyên giảm.
• Mức độ đau và tần suất các cơn đau tăng dần, thậm chí đau cả khi nghỉ ngơi.
• Đau kèm theo một loạt các triệu chứng khó chịu khác như hoa mắt, chóng mặt, sốt, khó thở và buồn nôn…
• Đau cổ vai gáy cấp tính với các cơn đau dữ dội, xảy ra sau khi người bệnh bị chấn thương, gây tổn thương cơ và dây chằng.
• Xuất hiện khối u bất thường ở vùng đầu hoặc cổ.

Xem thêm: Mẹo dân gian chữa đau vai gáy hiệu quả

Nguyên nhân dẫn đến đau cổ vai gáy

Tình trạng đau cổ vai gáy có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phải kể đến:

Nguyên nhân cơ học

Một số nguyên nhân cơ học có thể khiến bạn bị đau cổ vai gáy bao gồm:

Tập luyện quá sức: Việc tập luyện quá sức và sai kỹ thuật có thể khiến bạn bị đau cổ vai gáy. Bên cạnh đó, nếu bạn chủ quan, không khởi động trước khi vận động mạnh cũng có thể làm tăng nguy cơ đau cổ vai gáy.

Sai tư thế trong sinh hoạt: Trên thực tế, ngồi làm việc quá lâu trước màn hình máy tính, cúi gập cổ trong thời gian dài, nằm nghiêng và co quắp hoặc dựa đầu vào ghế… cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình cung cấp oxy và máu đến các cơ vùng cổ vai gáy, từ đó gây nên tình trạng đau mỏi cổ vai gáy.

Tính chất công việc: Đối với những người làm các công việc yêu cầu ngồi nhiều như dân văn phòng, lái xe, thợ may hay đứng quá lâu như tiếp thị, tổ chức sự kiện… gây áp lực không nhỏ đến hệ thần kinh vùng cổ vai gáy, từ đó dẫn đến tình trạng đau mỏi.

Chấn thương: Chấn thương vùng cổ vai gáy có thể làm tổn thương đốt sống và dây chằng gây nên các triệu chứng kể trên.

Nguyên nhân bệnh lý

Đau cổ vai gáy có thể xuất phát từ một số bệnh lý mà người bệnh mắc phải từ trước như:

Thoái hóa đốt sống cổ: Khi bị thoái hóa đốt sống cổ, các gai xương sẽ xuất hiện và chèn ép vào dây thần kinh ở vùng cổ vai gáy gây cảm giác đau mỏi.

Rối loạn chức năng thần kinh: Rối loạn chức năng thần kinh ảnh hưởng trực tiếp đến các dây thần kinh vùng cổ vai gáy sẽ gây cảm giác đau mỏi cổ vai gáy. Cùng với triệu chứng đau cổ vai gáy, người bệnh còn có thể kèm theo một số biểu hiện khác như khó ngủ, dễ xúc động và mất tập trung…

Vôi hóa cột sống: Canxi lắng đọng bám vào thân đốt sống dẫn đến tình trạng cột sống bị vôi hóa. Những chồi xương này chèn ép vào rễ thần kinh ống sống và gây ra tình trạng đau cổ vai gáy kèm khó vận động.

Viêm bao khớp vai: Người bệnh mắc viêm bao khớp vai sẽ cảm thấy đau một bên khớp vai khi trời trở lạnh hoặc đau lúc nửa đêm, đặc biệt là khi nằm nghiêng. Trong một số trường hợp người bệnh còn bị hạn chế khi vòng tay ra sau và không với tay để lấy được đồ trên cao, thậm chí là đau cả khi chải đầu.

Rối loạn khớp bả vai lồng ngực: Việc thường xuyên ngồi một chỗ trong nhiều giờ khiến cho các cơ vùng cổ vai gáy bị căng giãn quá mức và gây đau.

Những ai có nguy cơ mắc phải đau cổ vai gáy?

Cũng giống như một số bệnh lý khác, bất cứ ai cũng có thể mắc phải tình trạng đau cổ vai gáy. Tuy nhiên, những người có nguy cơ cao đó là:

• Những đối tượng làm công việc văn phòng, lao động nặng, lái xe…
• Người bị tác động từ chấn thương bên ngoài hoặc các tác động bệnh lý từ bên trong cơ thể như người bị thoát vị đĩa đệm, người bị thoái hóa đốt sống cổ, ung thư vùng cổ, lao…
• Đối tượng có dị tật bẩm sinh vùng cổ, gáy.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải đau cổ vai gáy

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ đau cổ vai gáy là:

Tuổi tác: Theo thời gian, cơ thể sẽ trải qua quá trình lão hóa và hệ cơ xương khớp cũng dần bị thoái hóa và suy giảm chức năng. Đây chính là lời lý giải cho tỷ lệ người cao tuổi bị đau cổ vai gáy cao hơn người trẻ.

Thời tiết: Mỗi khi giao mùa, đặc biệt là khi trời trở lạnh, do áp lực không khí giảm và các mạch máu có xu hướng co lại. Điều này khiến cho khả năng vận chuyển oxy và máu giảm gây ra tình trạng đau mỏi vai gáy.

Thiếu hụt dinh dưỡng: Việc cơ thể thiếu hụt các vitamin khoáng chất cần thiết, đặc biệt là canxi sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của thần kinh và xương khớp. Điều này khiến bạn dễ bị tê bì và nhức mỏi vùng cổ vai gáy.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán đau cổ vai gáy

Một số phương pháp được áp dụng trong xét nghiệm và chẩn đoán đau cổ vai gáy bao gồm:

• Thăm khám và kiểm tra sức khỏe toàn thân, khác thác tiền sử để loại bỏ khả năng có bệnh khác.
• Chụp X-quang: Thông qua hình ảnh X-quang thu được, các bác sĩ sẽ thấy được khe hẹp giữa hai đốt sống, khối u…
• Chụp CT: Phương pháp này cho ra hình ảnh cắt ngang chi tiết bên trong của vùng cổ vai gáy.
• Chụp cộng hưởng từ: Phương pháp này cho thấy các yếu tố liên quan đến dây thần kinh, dây chằng và tủy sống.
• Chụp tủy sống: Phương pháp này có thể thay thế cho phương pháp chụp cộng hưởng từ.

Phương pháp điều trị đau cổ vai gáy hiệu quả

Khi được chẩn đoán là đau cổ vai gáy, các bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị hiệu quả dựa trên mức độ đau cũng như tình trạng sức khỏe của người bệnh. Dưới đây là một số phương pháp điều trị đau cổ vai gáy, bạn đọc có thể tham khảo:

Sử dụng thuốc

Trường hợp đau cổ vai gáy ở mức độ nặng, nhiều người thường lựa chọn cách sử dụng thuốc để giảm nhanh các cơn đau nhức. Một số loại thuốc đem lại hiệu quả trong trường hợp này là Naproxen, Acetaminophen, Ibuprofen…

Tuy nhiên, người bệnh chỉ sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc để tránh gây ra những hậu quả khôn lường.

Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là một trong những phương pháp điều trị đau cổ vai gáy được áp dụng rộng rãi hiện nay. Với cơ chế giúp kéo giãn các mô mềm quanh khớp, thông qua các bài tập giãn cơ, duỗi vai… kết hợp với các liệu pháp thủy liệu, nhiệt liệu… giúp cải thiện đáng kể tình trạng đau mỏi cổ vai gáy.

Trước khi thực hiện các bài tập, người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để được hướng dẫn thực hiện đúng cách và tăng hiệu quả điều trị. Việc tập sai cách sẽ khiến tình trạng đau nhức trở nên trầm trọng hơn.

Phẫu thuật

Đa số các trường hợp đau cổ vai gáy không cần phải can thiệp phẫu thuật. Song, trong một số trường hợp đặc biệt, các bác sĩ vẫn có thể sẽ cân nhắc có nên chỉ định phẫu thuật hay không. Đặc biệt sau phẫu thuật, bạn cần chăm sóc sức khỏe thật cẩn thận để tránh làm tổn thương vùng cổ vai gáy.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của đau cổ vai gáy

Chế độ sinh hoạt: Một chế độ sinh hoạt khoa học sẽ giúp người bệnh cải thiện đáng kể triệu chứng đau vai gáy. Theo các bác sĩ chuyên khoa, người bệnh đau cổ vai gáy cần hạn chế các hoạt động xoay mạnh đốt sống cổ, hạn chế việc ngồi hay nằm một chỗ quá lâu và tránh tuyệt đối việc lao động nặng. Bên cạnh đó, người bệnh cũng nên thường xuyên tập luyện các động tác thể dục nhẹ nhàng để thư giãn cơ. Hành động này cũng sẽ giúp người bệnh giảm đáng kể tình trạng đau nhức cổ vai gáy.

Chế độ dinh dưỡng: Người bệnh cần đảm bảo dinh dưỡng, đồng thời bổ sung thêm các loại khoáng chất cần thiết tốt cho hệ xương khớp như canxi, omega-3, các vitamin nhóm B, vitamin C, vitamin D, glucosamine và chondroitin… Ngoài ra, người bệnh cần hạn chế các thức ăn chứa nhiều dầu mỡ cũng như nói không với các chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá…

Phương pháp phòng ngừa đau cổ vai gáy hiệu quả

Để phòng ngừa tình trạng đau cổ vai gáy, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Không ngồi hay nằm quá lâu trong một thời gian dài. Bạn nên thay đổi tư thế hoặc đứng lên đi lại và thực hiện các động tác giãn cơ vùng cổ vai gáy sau mỗi 45 - 60 phút làm việc.
• Chăm chỉ rèn luyện thể lực và vận động bằng cách duy trì thói quen tập thể dục thể thao. Bạn nên chọn cho mình những bài tập nhẹ nhàng và phù hợp với thể trạng của bản thân.
• Bạn nên đan xen giữa làm việc và nghỉ ngơi một cách hợp lý. Bên cạnh đó, bạn có thể áp dụng các phương pháp thư giãn như xoa bóp, massage vùng cổ vai gáy để giúp máu lưu thông tốt hơn.
• Duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học: Đảm bảo đầy đủ các dưỡng chất cần thiết, không bỏ bữa, bổ sung nhiều các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất thiết yếu…
• Khi ngủ, bạn nên lựa chọn gối có độ cao phù hợp. Việc sử dụng gối quá cao có thể hạn chế sự lưu thông máu vùng cổ vai gáy và dễ gây đau mỏi vùng cổ vai gáy.
• Luôn giữ tâm lý thoải mái, hạn chế căng thẳng và stress để giảm nguy cơ đau nhức cơ xương khớp.
• Duy trì thói quen khám sức khỏe định kỳ 3 - 6 tháng/lần để theo dõi sức khỏe, đồng thời phát hiện sớm những vấn đề sức khỏe bất thường (nếu có) và can thiệp kịp thời (nếu cần).

Xem thêm:

• Đau cổ vai gáy ăn gì và kiêng gì để bệnh phục hồi nhanh chóng?
• Khi trời lạnh đau vai gáy phải làm sao?