Đốt bồ kết có tác dụng gì? Những lợi ích sức khỏe và lưu ý quan trọng

Từ xa xưa, quả bồ kết đã được xem như một loại thảo dược tự nhiên, không chỉ dùng để gội đầu mà còn được đốt lên để thanh lọc không khí, xua đuổi côn trùng và mang lại cảm giác thư giãn dễ chịu. Vậy lợi ích khi đốt bồ kết đúng cách là gì? Cách đốt bồ kết thế nào để mang lại lợi ích sức khỏe tối đa?

Đốt bồ kết có tác dụng gì? Lợi ích đối với sức khỏe

Không chỉ là dược liệu quý trong dân gian, các chiết xuất từ quả bồ kết đã được nghiên cứu sơ bộ cho thấy chứa saponin, flavonoid và có hoạt tính kháng khuẩn/oxy hóa in vitro, nhưng hiệu quả ở người và khi sử dụng dưới dạng đốt khói vẫn chưa được chứng minh đầy đủ.

Làm sạch và khử khuẩn không khí

Một số nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy chiết xuất từ quả bồ kết chứa các hợp chất như saponin và flavonoid, có hoạt tính kháng khuẩn và kháng nấm. Tuy nhiên, hiệu quả của việc đốt bồ kết dưới dạng khói trong môi trường sống để làm sạch hoặc khử khuẩn không khí hiện vẫn chưa được chứng minh rõ ràng qua các nghiên cứu lâm sàng.

Vậy đốt bồ kết khô có tác dụng gì? Theo kinh nghiệm dân gian, việc đốt bồ kết được sử dụng nhằm khử mùi và có thể hỗ trợ không khí trong không gian sống. Một số nghiên cứu in vitro cho thấy chiết xuất từ bồ kết có hoạt tính kháng khuẩn/kháng nấm, nhưng hiệu quả và độ an toàn của việc đốt khói trong không khí sống vẫn chưa được chứng minh đầy đủ.

Hỗ trợ đường hô hấp

Theo kinh nghiệm dân gian, đốt bồ kết được cho là giúp làm thông mũi, giảm nghẹt mũi nhẹ hoặc hỗ trợ giảm triệu chứng cảm lạnh thông thường nhờ mùi thơm đặc trưng. Một số nghiên cứu ống nghiệm đã ghi nhận chiết xuất từ quả bồ kết có chứa các hoạt chất như saponin và flavonoid với đặc tính kháng khuẩn và kháng nấm nhẹ. Tuy nhiên, hiệu quả của việc đốt bồ kết để cải thiện các triệu chứng hô hấp ở người chưa được chứng minh đầy đủ qua các nghiên cứu lâm sàng.

Hương bồ kết mang đến cảm giác thư giãn, dễ chịu

Ngoài những ứng dụng truyền thống trong chăm sóc sức khỏe, khói bồ kết còn được nhiều người sử dụng như một liệu pháp thư giãn tại nhà. Mùi thơm nhẹ, ấm và dịu của bồ kết có thể giúp tạo cảm giác thoải mái tinh thần, hỗ trợ thư giãn và góp phần cải thiện chất lượng giấc ngủ. Dù chưa có bằng chứng khoa học rõ ràng về tác dụng an thần, một số người ghi nhận cảm giác dễ chịu, ít căng thẳng hơn khi xông phòng bằng khói bồ kết vào buổi tối.

Khử mùi hôi, đuổi ruồi muỗi, côn trùng

Trong dân gian, đốt bồ kết được sử dụng để làm giảm mùi hôi trong không gian sống và có thể giúp hạn chế sự xuất hiện của ruồi, muỗi và một số loại côn trùng. Tuy nhiên, hiệu quả cụ thể của biện pháp này cũng như mức độ an toàn khi sử dụng lâu dài chưa được đánh giá rõ ràng trong các nghiên cứu khoa học hiện đại. Ngoài ra, đốt bồ kết có thể giúp át đi mùi thuốc lá, mùi ẩm mốc hoặc thức ăn trong nhà, góp phần mang lại cảm giác thông thoáng và dễ chịu hơn trong không khí.

Cách đốt bồ kết đúng để mang lại hiệu quả tối ưu

Đốt bồ kết đúng cách sẽ giúp bạn tận dụng tối đa các lợi ích sức khỏe và đảm bảo an toàn.

Chuẩn bị nguyên liệu

Để có được mùi hương dễ chịu và công dụng khử khuẩn tốt nhất, bạn nên chọn quả bồ kết khô, vỏ bóng, không bị ẩm mốc hoặc lẫn tạp chất. Những quả bị mốc hoặc quá khô giòn có thể sinh ra khói độc khi đốt, ảnh hưởng đến hô hấp. Bạn có thể dùng nguyên quả nếu muốn khói lan tỏa chậm và nhẹ, hoặc bẻ nhỏ để bồ kết bén lửa nhanh hơn, phù hợp khi cần làm sạch không khí trong thời gian ngắn.

Cách đốt bồ kết an toàn

Khi đốt, hãy đặt bồ kết lên than hồng hoặc bếp điện để khói lan tỏa đều trong không gian. Tránh sử dụng lửa trực tiếp vì có thể khiến bồ kết cháy khét, làm giảm mùi thơm tự nhiên. Ngoài ra, bạn cũng không nên đốt quá nhiều cùng lúc, bởi khói đặc dễ gây cay mắt, khó thở, đặc biệt với trẻ nhỏ và người có bệnh hô hấp. Một mẹo nhỏ bạn có thể áp dụng là kết hợp đốt bồ kết với vỏ cam, củ sả hoặc quế để tăng khả năng kháng khuẩn, khử mùi trong không khí và gia tăng công dụng.

Thời điểm và tần suất sử dụng

Ngay cả khi đã biết đốt bồ kết có tác dụng gì bạn cũng không nên lạm dụng việc này. Tần suất phù hợp là đốt 1 - 2 lần mỗi tuần, mỗi lần kéo dài khoảng 10 - 15 phút là đủ để thanh lọc không khí, diệt khuẩn và tạo cảm giác thư giãn.

Những lưu ý và tác hại nếu lạm dụng đốt bồ kết

Mặc dù đốt bồ kết mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng nếu sử dụng sai cách hoặc quá lạm dụng, bạn có thể gặp phải những tác dụng ngược không mong muốn.

Hít khói quá nhiều gây kích ứng đường hô hấp

Nếu hít phải lượng khói lớn trong thời gian dài, các hạt này có thể kích ứng niêm mạc mũi, họng, gây ngạt mũi, ho khan hoặc đau đầu nhẹ. Người có tiền sử viêm xoang, hen suyễn hoặc trẻ nhỏ nên đặc biệt hạn chế tiếp xúc trực tiếp với khói bồ kết, chỉ nên sử dụng ở mức vừa phải trong không gian thoáng.

Gây dị ứng ở người mẫn cảm

Ngay cả khi đã biết đốt bồ kết có tác dụng gì nhưng bạn vẫn cần cẩn trọng nếu có cơ địa mẫn cảm. Một số người có thể bị hắt hơi liên tục, cay mắt, mẩn đỏ da hoặc ngứa ngáy sau khi hít phải khói bồ kết đậm đặc. Nếu xuất hiện dấu hiệu dị ứng, bạn nên ngừng đốt ngay lập tức và mở cửa cho không khí lưu thông. Trong trường hợp phản ứng kéo dài, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa hô hấp hoặc da liễu để được hướng dẫn xử lý phù hợp.

Không nên đốt bồ kết trong phòng kín hoàn toàn

Một sai lầm phổ biến là đốt bồ kết trong phòng kín để “giữ hương lâu”. Tuy nhiên, thiếu không khí lưu thông khiến khói tích tụ, làm giảm lượng oxy, gây khó thở, nhức đầu hoặc buồn nôn. Do đó, khi đốt bồ kết bạn nên mở hé cửa sổ hoặc bật quạt nhẹ để khói lan tỏa vừa phải mà vẫn đảm bảo độ thông thoáng.

Tránh mua bồ kết tẩm hương liệu hoặc hóa chất

Trên thị trường hiện nay có không ít loại bồ kết được tẩm thêm tinh dầu, phẩm màu hoặc hương nhân tạo để tăng mùi. Tuy nhiên, khi đốt, các chất này có thể sinh ra khí độc như formaldehyde, benzen - những tác nhân có hại cho hệ hô hấp và thần kinh. Vì vậy, bạn nên ưu tiên chọn bồ kết khô tự nhiên, có nguồn gốc rõ ràng, không qua xử lý hóa chất, để đảm bảo an toàn và giữ nguyên tác dụng thanh lọc, khử khuẩn tự nhiên của bồ kết.

Đến đây có lẽ bạn đã giải đáp được thắc mắc đốt bồ kết có tác dụng gì và cách sử dụng an toàn, hiệu quả. Đây là một phương pháp thanh lọc không khí và khử khuẩn tự nhiên, an toàn nếu thực hiện đúng cách. Tuy nhiên, bạn cần đảm bảo mua được bồ kết sạch để tận dụng trọn vẹn lợi ích từ món quà thiên nhiên này.