Từng đảm nhiệm vị trí Phó khoa Kiểm soát bệnh tật tại Trung tâm Y tế Quận 1 và sau đó là chuyên viên tại Sở Y tế tỉnh Ninh Thuận. Với hai bằng đại học Y khoa và Dược sĩ, bác sĩ có nhiều kinh nghiệm và am hiểu sâu về y học và dược phẩm.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Phượng Hằng
Mặc định
Lớn hơn
Mật ong là một nguyên liệu quen thuộc và được nhiều người ưa chuộng nhờ vào hương vị thơm ngon và những lợi ích tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, có không ít người thắc mắc rằng việc đun nóng mật ong có gây hại hay làm mất đi giá trị dinh dưỡng của nó hay không. Liệu đun mật ong có sinh ra độc tố như một số ý kiến cho rằng? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này để sử dụng mật ong đúng cách và an toàn.
Theo triết lý của Ayurveda, nền y học cổ truyền lâu đời của Ấn Độ, việc làm nóng mật ong được xem là không an toàn cho sức khỏe. Khi mật ong bị đun ở nhiệt độ cao, cấu trúc tự nhiên của nó có thể bị biến đổi, dẫn đến việc hình thành các phân tử gây hại. Những phân tử này được cho là bám vào niêm mạc hệ tiêu hóa, từ đó sinh ra một loại độc tố gọi là Ama. Chất độc này có thể gây ra nhiều vấn đề như rối loạn tiêu hóa, ảnh hưởng đến hệ hô hấp, suy giảm độ nhạy insulin, gây các bệnh về da và thậm chí là tăng cân.
Theo Trung tâm Công nghệ Sinh học Quốc gia Hoa Kỳ (NCBI), khi đun mật ong ở 140 độ C trong 2 phút, các đặc tính tự nhiên của mật ong bị thay đổi đáng kể. Cụ thể, trọng lượng riêng giảm, trong khi các chỉ số như tro, độ pH, hợp chất HMF, quá trình hóa nâu, chất phenolic và khả năng chống oxy hóa lại tăng lên. Những thay đổi này cho thấy mật ong khi đun nóng có thể mất chất lượng và giá trị dinh dưỡng.
Theo quy định của Tổng cục Phòng chống giả mạo thực phẩm Hoa Kỳ (PFA), mật ong đạt chuẩn không được vượt quá 25% độ ẩm, 0,5% tro, 5% sucrose, độ pH từ 3,2 đến 4,5 và trọng lượng riêng từ 1,3 đến 1,5. Mật ong thô trong nghiên cứu ban đầu đáp ứng các tiêu chuẩn này, nhưng khi đun ở 140 độ C, pH tăng và trọng lượng riêng giảm rõ rệt, cho thấy chất lượng bị ảnh hưởng.
Ngoài ra, nghiên cứu còn cho thấy đun mật ong trên 140 độ C rồi trộn với bơ Ghee (bơ Ghee là một loại bơ được thanh lọc và được loại bỏ bớt nước cũng như cặn sữa khô) có thể tạo ra HMF, một chất có thể gây hại nếu tích tụ lâu dài trong cơ thể.
Đun nóng mật ong có độc không? Câu trả lời là có, bởi vì: Khi bị nấu chín hoặc đun ở nhiệt độ cao, mật ong có thể thay đổi cả màu sắc, độ đặc và mất đi nhiều giá trị dinh dưỡng quan trọng. Thực tế, quá trình làm nóng có thể khiến mật ong trở nên đặc quánh như keo và không còn giữ được đặc tính ban đầu.
Mật ong nguyên chất, chưa qua xử lý nhiệt, được đánh giá cao nhờ chứa nhiều enzyme có lợi, axit amin, vitamin C, D, E, K, các vitamin nhóm B, beta-carotene, khoáng chất, tinh dầu và chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, nếu đun ở nhiệt độ cao, các thành phần này có thể bị phân hủy hoặc biến đổi. Dẫn chứng theo thông tin từ NCBI, việc đun nóng mật ong không chỉ làm giảm chất lượng tổng thể mà còn khiến nhiều enzyme và dưỡng chất quan trọng trong mật ong bị mất đi, từ đó ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng.
Theo John Skinner từ Đại học Tennessee, mật ong không nên được đun nóng trực tiếp trên lửa lớn. Càng đun nóng mật ong lâu, giá trị dinh dưỡng của nó càng bị suy giảm. Nhiệt độ quá cao có thể gây ra những tác động tiêu cực đến các thành phần dinh dưỡng của mật ong.
Khi đun nóng mật ong ở 37°C, gần 200 thành phần trong đó sẽ bị mất đi, trong đó có một số hợp chất kháng khuẩn. Nếu nhiệt độ đạt 40°C, invertase, một enzyme quan trọng trong mật ong, sẽ bị phá hủy. Khi đun đến 50°C trong hơn 48 giờ, mật ong sẽ chuyển thành caramel, khiến các thành phần đường quý giá trong mật ong thay đổi thành đường thông thường. Khi đun nóng mật ong ở nhiệt độ trên 60°C trong hơn 2 giờ, mật ong sẽ bị phân hủy nhanh chóng. Nếu nhiệt độ vượt quá 160°C trong bất kỳ khoảng thời gian nào, mật ong sẽ bị phân hủy và caramel hóa ngay lập tức.
Tóm lại, sự thay đổi nhiệt độ đột ngột sẽ làm mật ong mất đi chất lượng. Nhiệt độ lý tưởng để bảo quản mật ong là khoảng 10°C.
Hy vọng với những thông tin trên có thể giúp bạn đọc biết được “Đun nóng mật ong có độc không?”. Mặc dù mật ong có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng khi bị đun nóng ở nhiệt độ cao, các thành phần dinh dưỡng quan trọng có thể bị phá hủy, và điều này có thể tạo ra những hợp chất không tốt cho cơ thể. Để đảm bảo mật ong phát huy hết giá trị dinh dưỡng, chúng ta nên tránh làm nóng quá mức và bảo quản mật ong ở nhiệt độ thích hợp. Điều này giúp giữ lại các enzyme, vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe.
Bác sĩ Chuyên khoa 1Nguyễn Thu Hà
Từng đảm nhiệm vị trí Phó khoa Kiểm soát bệnh tật tại Trung tâm Y tế Quận 1 và sau đó là chuyên viên tại Sở Y tế tỉnh Ninh Thuận. Với hai bằng đại học Y khoa và Dược sĩ, bác sĩ có nhiều kinh nghiệm và am hiểu sâu về y học và dược phẩm.