Giới thiệu tổng quan về phương pháp xạ trị trong điều trị ung thư

Xạ trị là một trong những phương pháp điều trị phổ biến nhất để điều trị ung thư. Tuy nhiên nhiều người hiện nay vẫn chưa hiểu rõ về phương pháp này nếu vậy hãy tham khảo ngay bài viết dưới đây của Nhà thuốc Long Châu nhé!

Xạ trị là gì?

Xạ trị là một trong những phương pháp điều trị phổ biến nhất của căn bệnh ung thư như: Ung thư vú, ung thư phổi,... Phương pháp này là việc sử dụng các hạt hoặc sóng có năng lượng cao như: Tia X, tia Gamma, các chùm tia điện tử, proton nhằm tiêu diệt hoặc phá hỏng các tế bào ung thư. Xạ trị có thể được tiến hành độc lập hoặc kết hợp với các phương pháp điều trị ung thư khác như: Phẫu thuật, hóa trị. 

Ngoài ra còn có nhiều cách khác nhau để điều trị bằng tia xạ: Xạ trị chiếu ngoài, xạ trị áp sát hoặc uống, tiêm các thuốc chứa đồng vị phóng xạ,...

Phân loại các phương pháp xạ trị cơ bản trong điều trị ung thư

Hiện nay, có 2 loại xạ trị: Xạ trị ngoài và xạ trị trong, việc quyết định phương pháp xạ trị tùy thuộc vào: loại ung thư, vị trí của ung thư, tình trạng ung thư di căn, sức khỏe của bệnh nhân và những liệu pháp điều trị hiện tại hoặc trong tương lai của bệnh nhân.

Xạ trị ngoài là việc dùng một máy X-quang hiện đại để chiếu tia X từ một nguồn bên ngoài vào cơ thể. Đây là cách điều trị bệnh ung thư phổ biến nhất hiện nay. Tuy nhiên trong một vài trường hợp, chúng ta cũng có thể sử dụng phương pháp xạ trị trong, hay còn được gọi là  xạ trị áp sát. Xạ trị trong là việc sử dụng chất có năng lượng phóng xạ đặt vị trí gần khối u hoặc thậm chí nằm trong khối u của cơ thể để tiêu diệt khối u.

Xạ trị ngoài

Xạ trị ngoài là việc sử dụng bức xạ dùng trong y học thường được phóng ra từ nguồn phóng xạ trong máy. Chiếc máy này giúp phóng ra một chùm tia tập trung nhắm vào khối u. Các bức xạ phát ra từ máy không thể nhìn thấy hay cảm nhận được. 

Trong đa số trường hợp, phương pháp xạ trị ngoài là phương pháp điều trị tại chỗ. Nó nhắm vào một vị trí xác định trong cơ thể bệnh nhân lúc này các bác sĩ sẽ giới hạn liệu pháp này sao cho bức xạ chỉ nhắm vào tế bào ung thư mà không tổn hại nhiều đến các tế bào bình thường xung quanh khối u. 

Thông thường bác sĩ sẽ đánh dấu vị trí trên da bằng một loại mực đặc biệt giữ cho con dấu không phai trong suốt liệu trình. Con dấu này nhằm giúp cho kỹ thuật viên xác định đúng tư thế của bệnh nhân đồng thời đảm bảo bức xạ chiếu đúng vào điểm mong muốn.

Các phương pháp xạ trị cơ bản trong điều trị ung thư hiện nay

Phương pháp xạ trị trong

Xạ trị trong là việc sử dụng bức xạ từ các nguồn phóng xạ nhỏ đặt bên trong cơ thể. Nguồn bức xạ có thể trông giống như một hạt giống nhỏ được cấy ghép vào bên trong hoặc xung quanh khối u. Trong trường hợp cần thiết bác sĩ sẽ gây mê bệnh nhân hoặc gây tê khi cấy ghép hệ thống phóng xạ. Mặc dù bức xạ gần tế bào đích và không phóng xa khỏi khu vực đó, nhưng chúng sẽ khiến một vài tế bào bình thường vẫn có thể bị phá hủy hoặc một số tác dụng phụ vẫn có thể xảy ra.

Do vậy khi sử dụng liệu pháp xạ trị, trong một số trường hợp chúng tôi sẽ lắp đặt tạm thời hoặc vĩnh viễn và nó sẽ tồn tại mãi mãi. Sau khi kết thúc liệu trình, nguồn bức xạ sẽ biến mất và những gì còn sót lại là hoàn toàn vô hại với bệnh nhân.

Phương pháp xạ trị trong thường được sử dụng cho các bệnh ung thư cổ tử cung, vú, tuyến tiền liệt, túi mật, bàng quang, phổi và một số loại ung thư khác. Mỗi liệu pháp xạ trị trong là khác nhau do vậy mà việc đặt câu hỏi cho bất kỳ kế hoạch trị liệu nào đều đóng vai trò rất quan trọng.

Các tác dụng phụ có thể gặp phải trong quá trình xạ trị điều trị ung thư

Một số tác dụng phụ phổ biến khi xạ trị bao gồm sự biến đổi ở da như ngứa, khô, phồng rộp hoặc phát ban, mệt mỏi. Hầu hết các tác dụng phụ thường sẽ biến mất trong vòng 4 đến 6 tuần sau kết thúc điều trị. 

Bên cạnh đó, các tác dụng phụ ngắn hạn khác có thể xảy ra tùy thuộc vào khu vực được điều trị gồm tiêu chảy, tóc rụng ở vùng điều trị, khô miệng hoặc lở miệng, buồn nôn và nôn, mất khả năng kích thích tình dục, rối loạn cương dương, …

Một số tác dụng phụ lâu dài của xạ trị tùy thuộc vào vùng bị điều trị có thể là vô sinh và các vấn đề về tình dục, phù bạch huyết hoặc sưng tay hoặc chân,... Các triệu chứng này thường khi kết hợp với phẫu thuật và các vấn đề về cơ quan bao gồm đau, ung thư tái phát. 

Chính vì vậy cho dù bạn đang điều trị xạ trị trong hay xạ trị ngoài, điều quan trọng là bạn phải thảo luận về kế hoạch điều trị với bác sĩ để hạn chế tối đa các tác dụng phụ. Bạn nên hỏi bác sĩ về những khả năng có thể xảy ra để tìm cách để chăm sóc bản thân thật tốt trong và sau khi thực hiện xạ trị và có những đề phòng về cả những lợi ích và rủi ro khi điều trị.

Một số tác dụng phụ trong quá trình xạ trị điều trị ung thư

Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi nhằm giới thiệu về phương pháp xạ trị trong điều trị ung thư. Hy vọng bài viết đã mang đến cho các bạn những thông tin hữu ích giúp bạn hiểu thêm về phương pháp xạ trị này.

Minh Thúy

Nguồn tham khảo: Tổng hợp