Góc giải đáp: Mắt lác có chữa được không?

Mắt lác hay còn gọi là mắt lé là tình trạng cả hai mắt không nhìn vào cùng một vị trí cùng một lúc. Nó thường xảy ra ở những người kiểm soát cơ mắt kém hoặc bị viễn thị. Liệu mắt lác có chữa được không nếu tìm được giải pháp điều trị đúng đắn?

Mắt lác là gì?

Bình thường, hai mắt chuyển động phối hợp, sao cho vật được nhìn ở chính giữa mỗi mắt. Vì hai mắt đặt cách nhau một khoảng nhỏ nên hình ảnh ở mỗi mắt hơi khác nhau. Bộ não kết hợp các hình ảnh đến từ cả hai mắt để tạo ra hình ảnh ba chiều có chiều sâu, còn được gọi là thị giác lập thể. Điều này cho phép chúng ta đánh giá khoảng cách chính xác hơn, đặc biệt là với những vật thể ở gần.

Để đạt được thị lực bình thường, hai mắt phải nhìn rõ, thẳng về cùng một hướng và tập trung đúng vào cùng một vật. Để duy trì sự liên kết, đôi mắt cũng phải chuyển động phối hợp. Quá trình này liên quan đến sáu cơ khác nhau ở mỗi mắt và trung tâm điều phối chính ở trong não. Bốn cơ trực tràng di chuyển mắt lên, xuống, sang phải, sang trái, còn hai cơ xiên có các thao tác phức tạp hơn, giúp mắt nhìn xuống và vào trong (về phía đầu mũi) hoặc hướng lên trên (về phía sống mũi). Ba dây thần kinh sọ khác nhau có liên quan đến sự co giãn của các cơ này.

Mắt lác hay còn gọi là mắt lệch, có nghĩa là hai mắt không được xếp thẳng hàng để nhìn vào cùng một thứ. Trong mọi trường hợp mắt lác, một mắt sẽ nhìn vào thứ mà người đó định nhìn (mắt cố định) và mắt còn lại đang nhìn vào thứ khác (mắt bị lệch).

Mắt lác là bệnh lý hay gặp, chiếm 2 - 4% dân số. Bệnh có thể xảy ra ở nhiều lứa tuổi khác nhau nhưng hầu hết khởi phát từ trẻ em do nguyên nhân di truyền.

Một tỉ lệ không nhỏ số người bị mắt lác do bẩm sinh

Nguyên nhân gây mắt lác

Hầu hết các chứng mắt lác đều do sự bất thường của hệ thần kinh cơ kiểm soát chuyển động của mắt hoặc là có vấn đề về cơ mắt thực sự. Mắt lác thường do nguyên nhân di truyền chiếm đa số, với khoảng 30% trẻ em bị lác có thành viên trong gia đình mắc chứng tương tự.

Một số tình trạng khác có liên quan đến chứng mắt lác bao gồm:

• Tật khúc xạ chưa được điều chỉnh (như là cận thị nặng, viễn thị).
• Thị lực kém ở một mắt.
• Bại não.
• Hội chứng Down (20 - 60% bệnh nhân bị ảnh hưởng).
• Bệnh não úng thủy (căn bệnh bẩm sinh trong đó có sự tích tụ chất lỏng trong não).
• U não.
• Đột quỵ (nguyên nhân hàng đầu gây ra mắt lác ở người lớn).
• Chấn thương đầu, có thể làm tổn thương vùng não chịu trách nhiệm kiểm soát chuyển động của mắt, các dây thần kinh kiểm soát chuyển động của mắt và cơ mắt.
• Các vấn đề về thần kinh (hệ thần kinh).
• Bất thường về cơ ở mắt: Cơ bị yếu hoặc có độ bám bất thường, dị dạng hốc mắt.
• Bệnh Graves (sản xuất quá mức hormone tuyến giáp).

Mắt lác có chữa được không?

Mắt lác có chữa được không?

Nếu được phát hiện và điều trị sớm, mắt lác thường có thể được điều chỉnh với những kết quả tuyệt vời. Những người bị lác có một số lựa chọn điều trị để cải thiện sự liên kết và phối hợp của mắt, bao gồm:

Kính đeo mắt hoặc kính áp tròng

Được sử dụng cho những bệnh nhân có tật khúc xạ chưa được điều chỉnh. Với thấu kính điều chỉnh của kính, mắt sẽ cần ít sự cố gắng để tập trung nhìn và có thể vẫn thẳng. Đây có thể là phương pháp điều trị duy nhất cần thiết cho một số bệnh nhân.

Thấu kính lăng trụ

Những thấu kính đặc biệt này có một mặt dày hơn so với mặt còn lại. Thấu kính lăng trụ có thể bẻ cong ánh sáng đi vào mắt và giúp giảm mức độ chuyển động của mắt khi nhìn vật thể. Đôi khi lăng kính có thể loại bỏ sự chuyển hướng của mắt.

Điều trị bằng thuốc

Những trường hợp bị mắt lác nhưng không thể đeo kính có thể dùng các thuốc co đồng tử mạnh để gây co quắp điều tiết. Những thuốc thường dùng như ecothiopat iodua 0.125%, hoặc pilocarpin 4%. Tuy nhiên, chỉ nên dùng ngắn hạn vì có thể xuất hiện tình trạng nang mống mắt nếu dùng lâu dài.

Ngoài ra, tiêm botulinum toxin loại A (chẳng hạn như Botox) có thể làm suy yếu cơ mắt hoạt động quá mức. Thuốc được tiêm vào cơ đối vận với cơ liệt để làm liệt cơ này trong một thời gian, tạo thuận lợi cho sự tái lập cân bằng ở hai bên mắt.

Giải phẫu cơ mắt

Phẫu thuật có thể thay đổi chiều dài hoặc vị trí của các cơ xung quanh mắt để chúng trông thẳng. Thông thường, những người phẫu thuật cơ mắt cũng sẽ cần liệu pháp thị lực để cải thiện khả năng phối hợp của mắt và giữ cho mắt không bị lệch trở lại.

Liệu pháp thị lực

Nhiều chương trình trị liệu thị lực hiện nay cũng kết hợp các bài tập cho mắt, nó có thể có tác dụng đối với một số dạng mắt lác, đặc biệt là chứng suy hội tụ. Bác sĩ chuyên khoa mắt có thể đề xuất một chương trình có cấu trúc để cải thiện khả năng phối hợp của mắt và khả năng tập trung của mắt. Liệu pháp thị lực giúp mắt và não hoạt động phối hợp nhịp nhàng, hiệu quả hơn.

Các bài tập mắt này có thể giúp cải thiện các vấn đề về chuyển động của mắt, tập trung vào mắt và hợp tác giữa mắt và củng cố mối liên hệ giữa mắt và não. Các liệu pháp điều chỉnh mắt lác có thể được thực hiện ở phòng khám bởi sự trợ giúp của bác sĩ hoặc ngay tại nhà.

Bài tập đẩy bút chì

Đây là bài tập đơn giản cho mắt giúp cả hai mắt nhắm vào cùng một điểm cố định, hay còn được gọi là bài tập điểm gần hội tụ.

Bắt đầu bằng cách cầm một chiếc bút chì với khoảng cách bằng với chiều dài cánh tay. Tập trung ánh nhìn của vào cục tẩy hoặc một chữ cái hoặc chữ số ở bên cạnh. Từ từ di chuyển bút chì về phía sống mũi. Giữ tiêu điểm càng lâu càng tốt, nhưng dừng lại khi tầm nhìn bị mờ.

Bài tập đẩy bút chì

Bài tập chuỗi Brock

Bác sĩ đo thị lực người Thụy Sĩ, Frederick Brock, đã phát triển bài tập này để cải thiện khả năng phối hợp của mắt. Chuỗi Brock được đặt theo tên của vị Bác sĩ này.

Dùng một sợi dây dài khoảng 5 feet (~1,52m) được luồng với ba hạt cườm có màu khác nhau. Các hạt cườm cách một khoảng cách bằng nhau, đầu dây còn lại được giữ chặt vào mũi. Cố định một đầu của dây vào điểm cố định như tay vịn hoặc lưng ghế.

Nhìn vào hạt gần mũi nhất và chỉ nhìn thấy một hạt này thôi, không bị mờ. Nếu nhìn thấy hai hạt, di chuyển hạt cho đến khi chỉ nhìn thấy một hạt. Bạn sẽ thấy hai chuỗi hạt, mỗi chuỗi đến từ mỗi bên mắt. Hai chuỗi này sẽ tạo thành hình chữ X với điểm giao là hạt đang nhìn. Lặp lại bằng cách chuyển trọng tâm nhìn đến hạt cố định ở giữa, tiếp đến là hạt cố định ở xa.

Bài tập chuỗi Brock chữa mắt lác

Bài tập thẻ màu hội tụ

Để tạo thẻ khối màu hội tụ, vẽ khối màu màu đỏ trên một mặt của thẻ theo chiều dọc. Các khối sẽ tăng kích thước về phía dưới cùng của thẻ. Vẽ các khối màu tương ứng trên mặt còn lại của thẻ bằng màu xanh lá cây.

Giữ thẻ theo chiều dọc chạm vào mũi của bạn để ba khối màu xuất hiện trên một đường thẳng, hướng ra xa mặt. Khối màu lớn nhất phải xa mũi nhất.

Nhìn chằm chằm vào khối màu lớn nhất cho đến khi nhìn thấy một hình ảnh có cả hai màu xanh và đỏ. Hai khối màu còn lại sẽ xuất hiện gấp đôi. Giữ nguyên ánh nhìn trong 5s, sau đó chuyển sang từng khối màu nhỏ hơn, lặp lại bài tập 5 lần.

Bài tập thẻ màu hội tụ giúp cải thiện tình trạng lác mắt

Các bài tập trên không thể thay thế hoàn toàn cho việc điều trị mắt lác. Bởi vì nguyên nhân và biểu hiện của bệnh mắt lác rất khác nhau, các bài tập cho mắt không nên được coi là phương pháp điều trị duy nhất. Bác sĩ chuyên khoa mắt có thể đánh giá đúng tình hình và kê đơn một phác đồ phù hợp cho từng đối tượng cụ thể. Vì vậy, hãy chắc chắn rằng mắt bạn đã được thăm khám kỹ lưỡng trước khi bắt đầu điều trị mắt lác.

Mong rằng bài viết đã giải đáp được câu hỏi liệu rằng mắt lác có chữa được không. Mắt lác là hoàn toàn có thể chữa được nếu có được phương pháp điều trị đúng và hiệu quả. Hãy tiếp tục theo dõi những tin tức về sức khỏe của Nhà Thuốc Long Châu để chăm sóc cho bản thân và gia đình thật tốt nhé!

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp