Trẻ bị viêm phổi có tự khỏi được không? Biện pháp giúp trẻ phòng ngừa bệnh

Viêm phổi không đơn giản chỉ là bệnh lý gây ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân mà còn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu do nhiễm trùng ở nhiều quốc gia. Việc hiểu rõ tính chất bệnh sẽ giúp người bệnh cũng như người chăm sóc chủ động hơn trong việc theo dõi và điều trị kịp thời, hạn chế biến chứng nguy hiểm. Nếu cũng chưa biết “Trẻ bị viêm phổi có tự khỏi được không?” thì bạn chớ nên bỏ qua bài viết dưới đây.

Trẻ bị viêm phổi có tự khỏi được không? Viêm phổi bao lâu thì khỏi​?

Vậy, trẻ nhỏ bị viêm phổi có tự khỏi được không? Trẻ bị viêm phổi không thể tự khỏi nếu không được điều trị đúng cách. Viêm phổi bao lâu thì khỏi sẽ phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố:

Nguyên nhân gây bệnh

Viêm phổi có thể do nhiều tác nhân khác nhau gây ra, bao gồm virus, vi khuẩn hoặc nấm. Mỗi nguyên nhân lại cần phương pháp điều trị riêng biệt để có thể đạt hiệu quả tốt nhất:

• Viêm phổi do virus: Đây là nguyên nhân phổ biến ở trẻ nhỏ. Trong nhiều trường hợp, nếu được chăm sóc đúng cách tại nhà, trẻ có thể tự hồi phục. Tuy nhiên, quá trình này thường kéo dài và có thể mất đến 3 – 4 tuần. Việc theo dõi sát sao trong giai đoạn này là vô cùng quan trọng để kịp thời xử trí nếu bệnh chuyển nặng.
• Viêm phổi do vi khuẩn: Trẻ sẽ cần dùng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ. Loại thuốc, liều dùng và thời gian điều trị sẽ được cân nhắc dựa trên độ tuổi, cân nặng và thể trạng của trẻ. Khi điều trị đúng và chăm sóc hợp lý, hầu hết các trường hợp sẽ hồi phục tốt.
• Viêm phổi do nấm: Mặc dù ít gặp nhưng viêm phổi do nấm đòi hỏi các phương pháp điều trị phức tạp hơn. Trẻ sẽ cần được dùng thuốc kháng nấm chuyên biệt, dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa.

Bên cạnh điều trị nguyên nhân, bác sĩ có thể chỉ định kháng sinh phối hợp, thuốc hạ sốt, thuốc giảm ho hoặc dung dịch bù nước để giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn trong quá trình hồi phục. Cha mẹ tuyệt đối không nên tự ý cho trẻ uống thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh. Việc sử dụng thuốc không đúng cách có thể gây ra tình trạng kháng thuốc hoặc gặp phải tác dụng phụ nghiêm trọng. Mọi quyết định dùng thuốc cần phải được thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ.

Tuổi tác và thể trạng trẻ

Không chỉ nguyên nhân gây bệnh, độ tuổi và sức khỏe tổng thể cũng là yếu tố quyết định đến khả năng hồi phục và hướng điều trị:

• Những trẻ lớn, có sức đề kháng tốt thường có khả năng tự chống đỡ lại virus, vi khuẩn tốt hơn. Trong trường hợp nhẹ, quá trình hồi phục sẽ không kéo dài quá lâu nếu được chăm sóc đúng cách.
• Ngược lại, trẻ sơ sinh, trẻ dưới 1 tuổi hoặc những trẻ có bệnh nền như hen suyễn, tim bẩm sinh, suy dinh dưỡng,… sẽ có nguy cơ cao diễn tiến viêm phổi nặng nhanh chóng. Đây là nhóm cần được đặc biệt chú ý và thường phải nhập viện để theo dõi sát sao.

Khi nào cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ?

Như đã phân tích ở phần trên, phần lớn các trường hợp viêm phổi ở trẻ em tại Việt Nam là do vi khuẩn hoặc do virus kèm theo bội nhiễm vi khuẩn. Vì vậy, việc nghĩ rằng trẻ chỉ bị viêm phổi do virus và có thể tự khỏi sau vài ngày chăm sóc tại nhà là một quan niệm sai lầm, tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro.

Thực tế, phụ huynh không thể tự xác định được liệu con mình có đang mắc viêm phổi hay không, cũng như không thể phân biệt được tác nhân gây bệnh là virus hay vi khuẩn. Nếu chủ quan và để bệnh kéo dài, viêm phổi có thể tiến triển nhanh và gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng của trẻ. Vì thế, ngay khi nhận thấy trẻ có những dấu hiệu bất thường sau đây, phụ huynh không nên chần chừ mà cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được khám và chẩn đoán kịp thời:

• Sốt cao liên tục, không đáp ứng thuốc hạ sốt thông thường.
• Ho khan hoặc ho có đờm, đặc biệt là đờm màu vàng xanh hoặc ho ra máu.
• Thở nhanh, khó thở, cảm giác mệt khi thở.
• Rút lõm lồng ngực khi hít vào (dấu hiệu nguy hiểm ở trẻ nhỏ).
• Bỏ bú, bú ít, ăn uống kém.
• Trạng thái li bì, vật vã hoặc không phản ứng như bình thường.

Việc chủ động theo dõi dấu hiệu bất thường và đưa trẻ đi khám sớm là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe cũng như tính mạng của con. Đừng tự chẩn đoán hay điều trị tại nhà, vì mỗi phút chậm trễ có thể khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.

Biện pháp giúp trẻ phòng ngừa bệnh viêm phổi

Dưới đây là những biện pháp phòng tránh viêm phổi ở trẻ em mà phụ huynh nên áp dụng từ sớm:

Tiêm vắc xin đầy đủ và đúng lịch

Tiêm chủng là biện pháp phòng bệnh đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả, giúp cơ thể trẻ tăng cường miễn dịch với các tác nhân gây bệnh, đặc biệt là virus và vi khuẩn. Trong đó, vắc xin cúm mùa và phế cầu là hai loại được khuyến cáo tiêm ngừa để phòng tránh viêm phổi.

Đưa trẻ đi khám sức khỏe định kỳ

Thăm khám định kỳ giúp bác sĩ theo dõi được quá trình phát triển và sức khỏe hô hấp của trẻ một cách toàn diện. Đây cũng là cách để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường hoặc bệnh lý tiềm ẩn, từ đó có hướng xử lý kịp thời.

Đảm bảo vệ sinh cá nhân và môi trường sống

Phụ huynh cần giữ không gian sống sạch sẽ, thoáng khí, tránh khói bụi, ô nhiễm và tuyệt đối không để trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá. Tạo thói quen vệ sinh cá nhân hằng ngày, bao gồm tắm rửa sạch sẽ, vệ sinh răng miệng, mũi họng, rửa tay bằng xà phòng sát khuẩn trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Ngoài ra, cần hướng dẫn trẻ che miệng khi ho hoặc hắt hơi, bỏ khăn giấy đã dùng vào thùng rác có nắp đậy để ngăn chặn sự lây lan mầm bệnh.

Tăng cường đề kháng thông qua lối sống lành mạnh

Một cơ thể khỏe mạnh sẽ giúp trẻ chống chọi tốt hơn với các tác nhân gây bệnh. Cha mẹ cần khuyến khích trẻ tập luyện thể thao thường xuyên, đặc biệt là các hoạt động ngoài trời để rèn luyện sức bền và nâng cao hệ miễn dịch. Đồng thời đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc, không thức khuya, tránh căng thẳng và áp lực học tập.

Chế độ dinh dưỡng cân đối và hợp lý

Dinh dưỡng đóng vai trò rất lớn trong việc xây dựng một hệ miễn dịch khỏe mạnh. Bố mẹ nên xây dựng thực đơn đa dạng, đầy đủ nhóm chất cho trẻ như chất đạm, tinh bột, chất béo, vitamin và khoáng chất. Ưu tiên các thực phẩm tốt cho sức đề kháng như rau xanh, trái cây tươi, sữa chua, các loại hạt,… Với trẻ nhỏ, việc tiếp tục nuôi con bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời cũng là biện pháp phòng bệnh hiệu quả.

Uống đủ nước mỗi ngày

Nước giúp điều hòa thân nhiệt, hỗ trợ hô hấp và quá trình trao đổi chất. Có thể cho trẻ uống nước lọc, nước trái cây tươi tùy theo độ tuổi, thể trạng và sở thích.

Viêm phổi có tự khỏi được không? Câu trả lời là: Không và không nên chủ quan để bệnh tự khỏi, đặc biệt là ở trẻ em. Dù nguyên nhân do virus hay vi khuẩn, viêm phổi vẫn là bệnh lý cần được theo dõi sát sao và điều trị đúng cách theo hướng dẫn của bác sĩ. Bất kỳ sự chậm trễ hay điều trị sai cách nào cũng có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ.