Hàm duy trì trong suốt bị nứt do đâu? Xử lý như thế nào?

Trong quá trình hậu niềng, không ít người gặp phải tình huống khay duy trì xuất hiện vết nứt. Dù trông nhỏ và tưởng chừng vô hại, nhưng những tổn thương này có thể làm giảm hiệu quả cố định, khiến răng dễ dịch chuyển về vị trí ban đầu nếu không được xử lý kịp thời.

Hàm duy trì trong suốt là gì?

Sau khi tháo niềng, răng cần có thời gian để ổn định tại vị trí mới. Khi đó, hàm duy trì trong suốt là dụng cụ hỗ trợ phổ biến, giúp giữ răng không bị xô lệch hậu tháo niềng. Đây là một khay nhựa trong suốt, được thiết kế riêng để ôm sát hàm răng và gần như “tàng hình” khi đeo.

So với hàm duy trì cố định kim loại, loại trong suốt mang lại tính thẩm mỹ cao và dễ dàng tháo lắp khi ăn uống, vệ sinh. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả, người dùng cần giữ khay luôn nguyên vẹn, không bị biến dạng hay nứt gãy.

Hàm duy trì trong suốt bị nứt có sao không?

Nhiều người thắc mắc liệu hàm duy trì bị nứt có ảnh hưởng gì đến quá trình cố định răng không. Thực tế, tình trạng này tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không xử lý kịp thời.

• Khi hàm bị nứt, lực giữ trên răng không còn đồng đều, dẫn đến hiệu quả cố định giảm.
• Răng có thể dịch chuyển trở lại vị trí cũ, gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng tiêu cực đến khớp cắn.
• Các vết nứt sắc cạnh còn có nguy cơ khiến nướu, lưỡi bị trầy xước, gây khó chịu khi ăn uống và giao tiếp.
• Khe nứt trên hàm dễ tích tụ thức ăn, từ đó tạo môi trường thuận lợi để vi khuẩn sinh sôi, gây tăng nguy cơ hôi miệng và viêm lợi.

Nguyên nhân khiến hàm duy trì trong suốt bị nứt

Hàm duy trì trong suốt có thể bị nứt bởi nhiều yếu tố khác nhau, từ thói quen ăn uống, vệ sinh đến chất lượng sản phẩm. Việc nhận biết nguyên nhân cụ thể sẽ giúp bạn chủ động phòng ngừa, tránh ảnh hưởng đến hiệu quả cố định răng sau niềng. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến khiến hàm duy trì xuất hiện vết nứt bất thường.

Nhai đồ quá cứng hoặc cắn vật cứng

Thói quen ăn nhai các loại thực phẩm cứng như đá lạnh, kẹo cứng, hạt còn vỏ,… tạo áp lực lớn lên khay duy trì trong suốt, từ đó dẫn đến nứt vỡ. Ngoài ra, nhiều người có thói quen cắn bút, cắn móng tay hay dùng răng mở vật dụng,... cũng khiến nhựa dễ nứt gãy. Chất liệu nhựa trong suốt chỉ được thiết kế để giữ răng ổn định, không chịu được lực mạnh kéo dài nên cần hạn chế nhai đồ cứng để bảo vệ hàm duy trì.

Vệ sinh sai cách khiến hàm duy trì trong suốt bị nứt

Một số trường hợp người dùng vô tình làm hỏng hàm duy trì do vệ sinh không đúng cách. Việc ngâm khay trong nước nóng hoặc dùng bàn chải lông cứng để vệ sinh có thể làm nhựa bị biến dạng, giòn và dễ nứt. Ngoài ra, sử dụng chất tẩy rửa mạnh cũng khiến bề mặt khay suy yếu nhanh hơn.

Hàm duy trì đã cũ, xuống cấp

Hàm duy trì trong suốt có tuổi thọ trung bình khoảng 6 - 12 tháng, tuy nhiên thời gian sử dụng thực tế có thể dài hoặc ngắn hơn tùy vào chất lượng vật liệu, thói quen ăn nhai và cách bảo quản. Sau thời gian này, nhựa có xu hướng xuống cấp, mất tính đàn hồi và dễ nứt dù không chịu lực mạnh.

Đây là hiện tượng tự nhiên do sự hao mòn trong quá trình sử dụng hàng ngày nên bạn không cần quá lo lắng. Nếu đã dùng lâu, bạn nên đi tái khám để được chỉ định thay mới, tránh rủi ro răng mọc lệch do không được cố định đúng cách.

Chất liệu kém hoặc lấy dấu sai kỹ thuật

Trong một số trường hợp, hàm duy trì bị nứt sớm do chất liệu nhựa không đạt tiêu chuẩn. Nếu nha khoa sử dụng khay kém chất lượng, độ bền không được đảm bảo và dễ hỏng chỉ sau vài tháng.

Ngoài ra, quá trình lấy dấu răng sai kỹ thuật cũng là nguyên nhân khiến khay không ôm khít, dẫn đến áp lực phân bố không đều và tạo ra vết nứt. Vì vậy, việc lựa chọn nha khoa uy tín để thiết kế hàm duy trì là điều cần thiết để quá trình niềng răng đạt hiệu quả như mong muốn.

Dấu hiệu nhận biết hàm duy trì bị nứt

Không phải lúc nào vết nứt trên hàm duy trì cũng dễ thấy bằng mắt thường, đặc biệt là với khay trong suốt. Nếu xuất hiện một trong các biểu hiện dưới đây, bạn nên liên hệ nha sĩ để kiểm tra sớm, tránh ảnh hưởng đến quá trình duy trì hàm sau niềng.

• Thấy vết nứt nhỏ khi soi dưới ánh sáng mạnh;
• Khay không còn ôm sát răng, cảm giác lỏng hoặc lệch so với trước;
• Xuất hiện cảm giác ê buốt, khó chịu khi đeo;
• Ngay cả khi vệ sinh kỹ, các vi rãnh do vết nứt tạo ra vẫn dễ bám vụn thức ăn, gây hôi miệng và là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn gây viêm lợi hoặc sâu răng.

Cách xử lý khi hàm duy trì trong suốt bị nứt

Khi phát hiện khay duy trì nứt, nhiều người thường tìm cách tự khắc phục tại nhà. Tuy nhiên, điều này không được khuyến khích vì có thể khiến tình trạng tệ hơn và không đạt hiệu quả khi đeo.

• Tuyệt đối không dùng keo dán hoặc dụng cụ tự sửa vì sẽ làm sai hình dạng khay.
• Nhanh chóng liên hệ nha khoa để được bác sĩ đánh giá mức độ nứt.
• Nếu phát hiện vết nứt, cần đến nha sĩ kiểm tra để đánh giá mức độ ảnh hưởng. Không nên tự ý tiếp tục sử dụng vì có thể làm giảm hiệu quả duy trì.
• Trong lúc chờ thay mới nên hạn chế ăn nhai mạnh, giữ vệ sinh răng miệng kỹ để tránh vi khuẩn tích tụ.

Cách phòng tránh vết nứt trên hàm duy trì trong suốt

Để kéo dài tuổi thọ của khay duy trì, đồng thời hạn chế tình trạng hàm duy trì trong suốt bị nứt, bạn nên chú ý một số lưu ý dưới đây:

• Không dùng răng để cắn vật cứng, hạn chế nhai kẹo cao su hoặc đồ ăn quá giòn, dai.
• Vệ sinh khay bằng bàn chải mềm và dung dịch chuyên dụng, không dùng nước sôi hoặc hóa chất tẩy mạnh.
• Không phơi khay dưới ánh nắng hoặc để gần nguồn nhiệt cao.
• Tái khám định kỳ theo lịch hẹn để bác sĩ kiểm tra tình trạng khay, kịp thời thay mới khi cần.

Hàm duy trì trong suốt bị nứt là tình trạng không nên xem nhẹ vì có thể ảnh hưởng đến kết quả chỉnh nha. Khi gặp sự cố, cách tốt nhất bạn cần làm là hãy đến gặp nha sĩ để được kiểm tra và làm lại khay mới. Đồng thời người dùng cũng nên chăm sóc và sử dụng hàm duy trì đúng cách để phòng tránh hư hỏng.