Sâu răng là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Sâu răng là gì? 

Theo Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA), một chiếc răng bao gồm ba lớp:

Men răng: Men răng là lớp cứng bên ngoài bảo vệ các lớp bên trong của răng. Men răng không chứa tế bào sống và là cấu trúc cứng nhất trong cơ thể con người.

Ngà răng: Ngà răng là lớp thứ hai của răng. Khi men răng bị tổn thương có thể làm lộ ngà răng. Các ống nhỏ trong ngà răng cho phép thức ăn nóng và lạnh kích thích các dây thần kinh của răng. Sự kích thích của các dây thần kinh này có thể gây đau và ê buốt răng.

Tủy răng: Tủy răng là trung tâm của răng. Tủy răng chứa các mạch máu, dây thần kinh và mô liên kết.

Sâu răng có thể xảy ra với nhiều mức độ nặng nhẹ khác nhau. Tổn thương do sâu răng có thể bao gồm từ gây mòn men răng đến áp xe gây đau đớn trong tủy răng.

Những dấu hiệu và triệu chứng của sâu răng

Ở giai đoạn đầu sâu răng, bạn thường không có triệu chứng. Khi sâu răng trở nên tồi tệ hơn có thể gây ra các triệu chứng:

• Đau răng, mức độ đau tùy thuộc vào mức độ răng bị tổn thương.

• Răng trở nên nhạy cảm thức ăn nóng hoặc lạnh, với đồ ngọt.

• Vết màu trắng hoặc nâu trên bề mặt răng.

• Một lỗ sâu hình thành trên răng.

• Nhiễm trùng răng và nướu, có thể tiến triển tạo thành áp xe (túi mủ). Áp xe có thể gây đau, sưng mặt và sốt.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh sâu răng 

Sâu răng rất phổ biến nên thường không được xem trọng. Mọi người thường nghĩ việc trẻ bị sâu răng sữa cũng không thành vấn đề. Tuy nhiên, sâu răng có thể diễn tiến thành những biến chứng nghiêm trọng và lâu dài, kể cả với những trẻ em chưa mọc răng vĩnh viễn. Khi sâu răng trở nên nghiêm trọng, bạn có thể mắc phải:

• Những cơn đau nhức ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày và công việc.

• Sụt giảm cân nặng hoặc thiếu dinh dưỡng do khi ăn uống bị đau hoặc khó khăn khi nhai thức ăn.

• Mất răng, có thể ảnh hưởng đến ngoại hình cũng như làm giảm sự tự tin khi giao tiếp.

• Trong một số trường hợp hiếm hoi, áp xe răng - một túi mủ hình thành do nhiễm vi khuẩn - có thể dẫn đến nhiễm trùng nghiêm trọng hơn hoặc thậm chí đe dọa tính mạng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bị sâu răng ở giai đoạn đầu, các triệu chứng có thể vẫn chưa xuất hiện. Đây là lý do tại sao việc thăm khám nha sĩ định kỳ là rất quan trọng. Nha sĩ của bạn có thể giúp xác định và giải quyết các vấn đề sâu răng trước khi chúng trở nên trầm trọng hơn.

Hẹn gặp với nha sĩ nếu bạn cảm thấy ê buốt răng, đau răng hoặc sưng tấy trong hoặc xung quanh miệng. Đây đã là những triệu chứng của giai đoạn sau của bệnh sâu răng hoặc một bệnh lý răng miệng khác cần được lưu ý và theo dõi.

Nguyên nhân dẫn đến sâu răng

Nhiều vi khuẩn sống trong miệng và trên răng của bạn trong mảng bám răng (thức ăn tích tụ quanh răng). Những vi khuẩn này sử dụng đường trong thực phẩm bạn ăn làm năng lượng chúng cần để sống. 

Khi chuyển đường thành năng lượng, vi khuẩn trong miệng của bạn sẽ tạo ra axit như một chất thải. Axit này hòa tan các tinh thể của răng và làm mất khoáng chất, có thể dẫn đến các dấu hiệu sâu răng như đốm trắng và sâu răng. 

Nước bọt của bạn có tác dụng ngăn ngừa sâu răng xảy ra. Nó rửa sạch đường ra khỏi miệng và vào dạ dày của bạn, ngăn chặn axit gây hại, chống lại vi khuẩn và có thể sửa chữa giai đoạn đầu của sâu răng bằng cách sửa chữa các khoáng chất trong răng. 

Nếu lượng axit từ vi khuẩn trên răng lớn hơn tác dụng bảo vệ của nước bọt, thì sâu răng sẽ xảy ra.

Những ai có nguy cơ mắc phải sâu răng?

Một số người có nguy cơ bị sâu răng cao hơn, bao gồm những người:

• Không tiết đủ nước bọt do thuốc, một số bệnh hoặc một số phương pháp điều trị ung thư.

• Không có đủ florua.

• Trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi bú bình có nguy cơ mắc bệnh sâu răng, đặc biệt nếu các bé được cho uống nước trái cây hoặc bú bình trước khi đi ngủ bởi vì răng tiếp xúc với đường trong đồ ăn thức uống trong thời gian dài.

• Nhiều người lớn tuổi bị tụt nướu và mòn nhiều hơn trên răng. Những điều này làm tăng nguy cơ sâu răng trên bề mặt chân răng lộ ra ngoài của răng.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải sâu răng

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc sâu răng, bao gồm: Không chăm sóc răng miệng và ăn quá nhiều đồ ăn thức uống có đường hoặc tinh bột.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán sâu răng

Các nha sĩ thường phát hiện sâu răng bằng cách nhìn vào răng của bạn và thăm dò chúng bằng các dụng cụ nha khoa. Nha sĩ cũng sẽ hỏi một số câu hỏi nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào. Đôi khi bạn có thể cần chụp X-quang nha khoa.

Phương pháp điều trị sâu răng hiệu quả

Có một số phương pháp điều trị sâu răng. Phương pháp điều trị bạn nhận được tùy thuộc vào mức độ tồi tệ của vấn đề:

Phương pháp điều trị bằng florua: Nếu bạn bị sâu răng sớm, điều trị bằng florua có thể giúp men răng tự phục hồi.

Trám: Nếu bạn bị sâu răng, nha sĩ sẽ loại bỏ mô răng bị sâu và sau đó phục hồi răng bằng cách trám lại bằng vật liệu trám.

Ống tủy: Nếu tổn thương răng hoặc nhiễm trùng lan đến tủy răng (bên trong răng), bạn có thể cần lấy tủy răng. Nha sĩ sẽ loại bỏ phần tủy răng bị sâu và làm sạch bên trong răng và chân răng. Bước tiếp theo là trám răng tạm vào răng. Sau đó, bạn sẽ cần phải quay lại để trám răng vĩnh viễn hoặc mão răng (bọc trên răng).

Nhổ răng: Trong trường hợp nghiêm trọng nhất, khi không thể cố định tủy răng bị tổn thương, nha sĩ có thể nhổ răng. Nha sĩ sẽ đề nghị bạn cấy ghép implant để thay thế chiếc răng đã mất. Nếu không, các răng bên cạnh khoảng trống có thể di chuyển qua và thay đổi khớp cắn của bạn.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của sâu răng

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị. 

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.

Chế độ dinh dưỡng:

Cân nhắc chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất, đa dạng vitamin và khoáng chất, hạn chế đồ ăn thức uống chứa nhiều đường và tinh bột. Hạn chế ăn vặt và uống nước ngọt, nước giải khát chứa nhiều đường.

Phương pháp phòng ngừa sâu răng hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

Đảm bảo rằng bạn có đủ florua bằng cách: Chải răng bằng kem đánh răng có chứa fluor, uống nước máy có fluor do hầu hết nước đóng chai không chứa florua. Sử dụng nước súc miệng có fluor.

Thực hành sức khỏe răng miệng tốt bằng cách đánh răng hai lần một ngày với kem đánh răng có chứa florua và thường xuyên dùng chỉ nha khoa.

Không sử dụng các sản phẩm thuốc lá, kể cả thuốc lá không khói. Nếu bạn hiện đang sử dụng thuốc lá, hãy cân nhắc việc bỏ thuốc lá.

Gặp nha sĩ để được kiểm tra thường xuyên và làm sạch răng chuyên nghiệp.

Đảm bảo rằng con bạn đã được trám bít các lỗ sâu răng. Chất trám răng là một lớp phủ nhựa mỏng để bảo vệ mặt nhai của các răng. Trẻ em nên được trám bít các răng ngay khi mới bị sâu răng, trước khi sâu răng trở nên nghiêm trọng hơn và có thể tấn công các lớp trong của răng.