Hẹp van động mạch phổi có mấy mức độ?

Hẹp van động mạch phổi là tình trạng van động mạch phổi bị biến dạng. Người mắc bệnh này có thể cảm thấy khó thở, mệt mỏi hoặc thậm chí ngất xỉu.

Hẹp van động mạch phổi có mấy mức độ?

Van động mạch phổi là van tim làm nhiệm vụ kiểm soát việc bơm máu từ buồng thất phải sang động mạch phổi theo 1 chiều. Tuy nhiên, khi van này bị biến dạng hoặc chít hẹp sẽ khiến dòng máu chảy từ tim đến phổi gặp khó khăn, làm giảm lượng máu có thể lên phổi để trao đổi oxy. Khi gặp biểu hiện này đồng nghĩa với việc bạn bị hẹp van động mạch phổi. Mức độ hẹp của van được phân loại thành:

• Hẹp nhẹ: Chênh lệch áp lực thất phải/động mạch phổi ≤ 40 mmHg, áp lực thất trái ≥ ½ áp lực thất phải. Độ chênh lệch áp tối đa qua van < 30 mmHg.
• Hẹp vừa: Chênh lệch áp lực nằm trong khoảng 40 mmHg < thất phải/động mạch phổi ≤ 80 mmHg, áp lực thất trái < ½ áp lực thất phải. Độ chênh lệch áp tối đa qua van từ 30 – 50 mmHg.
• Hẹp nặng: Chênh lệch áp thất phải/động mạch phổi > 80 mmHg, áp lực thất trái ≤ áp lực thất phải. Độ chênh lệch áp tối đa qua van > 50 mmHg.

Tại sao lại bị hẹp van động mạch phổi?

Hiện tượng này xảy ra thường do sự phát triển bất thường của bào thai. Tỷ lệ trẻ bị hẹp động mạch phổi gặp đồng thời bất thường về tim bẩm sinh chiếm đến 9 – 10 %. Nếu trẻ bị nặng, bác sĩ hoàn toàn có thể chẩn đoán trước sinh. Ngoài nguyên nhân này, việc hẹp động mạch phổi thường liên quan đến một số dị tật tim bẩm sinh như:

• Còn ống động mạch (PDA).
• Hẹp động mạch phổi với vách ngăn tâm thất còn nguyên (PA/IVS). Khi gặp tình trạng này, người bệnh có thể kèm thêm biểu hiện van ba lá hoặc tâm thất phải kém phát triển và các bất thường ở các mạch máu nuôi tim.
• Mắc tứ chứng Fallot khiến hẹp động mạch phổi với thông liên thất.
• Trường hợp hẹp thứ phát do hội chứng u Carcinoid gây thâm nhiễm lá van động mạch phổi.
• Mắc hội chứng Noonan – Leopard – Williams Beuren - Rubella bẩm sinh, hội chứng sốt thấp khớp (làm nhiễm trùng do vi khuẩn liên cầu như viêm họng, ban đỏ gây tổn thương van tim).

Hẹp van động mạch phổi có những biểu hiện gì?

Tùy theo mức độ hẹp van nhẹ hay nặng mà triệu chứng của bệnh sẽ khác nhau. Thông thường, bạn sẽ có những biểu hiện:

• Khó thở, đặc biệt khi gắng sức.
• Đau ngực.
• Ngất xỉu, mất ý thức.
• Thường xuyên mệt mỏi.

Khi gặp các triệu chứng này, bạn cần đến bác sĩ thăm khám để được chữa trị kịp thời nhằm tránh các biến chứng về sau.

Cách chẩn đoán bệnh hẹp van động mạch phổi

Hầu hết bệnh này sẽ được phát hiện lúc trẻ còn trong bụng mẹ hoặc ở giai đoạn nhỏ tuổi. Tuy nhiên, trong một số trường hợp bỏ sót và phát hiện sau khi đã trưởng thành, bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng thăm qua việc nghe tim phổi và thực hiện các chẩn đoán cận lâm sàng:

• Điện tim: Hình ảnh sóng điện tim có thể dùng để xác định được dày thành cơ thất phải trong trường hợp bị phì đại tâm thất.
• Siêu âm tim: Kiểm tra cấu trúc van động mạch phổi, vị trí cũng như xác định mức độ bệnh, chức năng tâm thất phải của tim.
• CT, MRI: Nhằm xác định và mức độ khi hẹp van động mạch phổi.

Các phương pháp điều trị bệnh

Việc lựa chọn phương pháp điều trị bệnh sẽ phụ thuộc vào mức độ hẹp van bạn đang mắc phải:

Thuốc điều trị

Trong trường hợp hẹp van trung bình đến nặng, bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc giảm triệu chứng gồm:

• Thuốc tăng lưu lượng máu qua tim.
• Thuốc tăng sức co bóp cơ tim.
• Thuốc ngăn ngừa đông máu.
• Thuốc lợi tiểu.
• Thuốc điều trị rối loạn nhịp.

Sửa van động mạch phổi bằng bóng (valvuloplasty)

Phương pháp này được thực hiện đối với bệnh nhân không mắc các khuyết tật tim khác. Các bác sĩ sẽ đưa một ống dẻo có bóng nhỏ ở đầu lên tim thông qua một động mạch ở bẹn, với sự hướng dẫn của hình ảnh X-quang. Khi đến vị trí van bị hẹp, bóng được bơm lên để nới rộng van động mạch phổi.

Phẫu thuật tim mở lồng ngực

Với phương pháp này, bác sĩ sẽ tiến hành sửa van hoặc thay van động mạch phổi. Người bệnh sẽ được đưa vào cơ thể một van tim nhân tạo có tuổi thọ khoảng vài chục năm. Tuy nhiên, đây là phương pháp được đánh giá là có nhiều nguy cơ rủi ro như: Mất máu, đông máu, nhiễm trùng hoặc thậm chí gây tử vong.

Thay đổi thói quen sinh hoạt

Thông qua việc thực hiện một lối sống lành mạnh, người bệnh có thể kiểm soát tốt tình trạng hẹp van động mạch phổi:

• Ăn giảm muối.
• Ăn nhiều rau xanh, trái cây, đặc biệt là các thực phẩm có lợi cho tim: Ngũ cốc, thịt nạc, gà, cá.
• Hạn chế ăn thịt đỏ, đồ nhiều dầu mỡ.
• Không dùng chất kích thích.
• Tập thể dục vừa sức.
• Tránh stress, ngủ đủ 6 - 8 tiếng mỗi ngày.

Nhìn chung, bệnh hẹp van động mạch phổi vẫn có thế kiểm soát tốt nếu bạn biết cách chăm sóc sức khỏe tim mạch hiệu quả cũng như duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh. Khi có bất kỳ triệu chứng của bệnh, bạn nên đến gặp ngay bác sĩ chuyên khoa để được khám và điều trị kịp thời nhằm tránh những biến chứng nguy hiểm.