Hội chứng De Quervain là gì? Triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Hội chứng De Quervain có thể do các động tác lặp đi lặp lại của bàn tay hoặc cổ tay như làm việc trong vườn, chơi gôn hoặc các môn thể thao dùng vợt, dùng búa, bế trẻ em. Tỷ lệ ước tính của viêm bao gân De Quervain là khoảng 0,5% ở nam giới và 1,3% ở phụ nữ với tỷ lệ mắc bệnh cao nhất ở những người ở độ tuổi 40 đến 50. 

Tìm hiểu chung về hội chứng De Quervain

Hội chứng De Quervain là tình trạng sưng đau (viêm) các gân, cụ thể là gân của ngón tay cái. Thông thường, gân trượt dễ dàng qua một đường hầm mô gọi là bao gân. Bao gân giữ cho các gân ở vị trí bên cạnh xương ngón tay cái. Gân dễ dàng trượt qua lớp bao này cho phép ngón tay cái di chuyển mà không gặp khó khăn hay đau đớn.

Hội chứng De Quervain gây cơn đau có thể kéo dài từ cẳng tay đến gốc ngón tay cái. Bất kỳ sự sưng tấy nào của gân và/hoặc sự dày lên của bao gân đều gây ra ma sát. Các gân không còn có thể trượt dễ dàng qua bao gân nữa. Hội chứng De Quervain làm cho một số động tác của ngón tay cái và cổ tay trở nên khó thực hiện và đau đớn.

Hội chứng De Quervain gây đau cổ tay

Triệu chứng thường gặp của hội chứng De Quervain

Triệu chứng cơ năng 

Bệnh nhân nhận thấy các triệu chứng như:

• Đau xuất hiện dần dần hay đột ngột ở vùng gốc ngón tay cái, vùng mỏm trâm quay.
• Phù nề hoặc tê bì ngón cái, ngón trỏ.
• Hạn chế các động tác dạng và duỗi ngón tay cái tăng khi vận động ngón cái, đau liên tục nhất là về đêm.

• Viêm bao gân nặng, xơ cứng gây ra tiếng lạo xạo khi vận động.
• Cảm giác ngón cái bị dính lại hoặc giật cục, rất đau.

Triệu chứng thực thể

Một số triệu chứng có thể thăm khám thấy:

• Sờ thấy bao gân dày lên, có khi có nóng, đỏ, ấn vào đau hơn.
• Ấn vào vị trí mỏm trâm quay bệnh nhân thường có cảm giác đau chói.
• Nghiệm pháp hỗ trợ để chính xác hơn là nghiệm pháp Finkelstein được thực hiện như đau: Bệnh nhân nắm bàn tay thành nắm đấm, để ngón cái ở trong lòng bàn tay. Nhanh chóng đưa bàn tay nghiêng trụ. Trong nghiệm pháp này, các gân bị sưng được kéo qua lớp vỏ bị thu hẹp nên nếu bệnh nhân có đau ở mặt quay của cổ tay, kết quả dương tính.

Nghiệm pháp Finkelstein để chẩn đoán hội chứng De Quervain

Nguyên nhân của hội chứng De Quervain

Thông thường, nguyên nhân chính xác của hội chứng De Quervain vẫn chưa được biết, có thể được kích hoạt bởi một số yếu tố, bao gồm:

• Lạm dụng hoạt động liên quan ngón cái.
• Chấn thương trực tiếp vào ngón tay cái.
• Nắm bàn tay lặp đi lặp lại.
• Tình trạng viêm gân, bao gân, khớp...
• Giữ nước, chẳng hạn như do thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ.
• Các hoạt động đòi hỏi chuyển động một bên của cổ tay trong khi bạn đang nắm chặt ngón tay cái có thể làm trầm trọng thêm tình trạng này bao gồm: Nâng trẻ nhỏ, làm vườn, các môn thể thao dùng vợt (quần vợt, bóng vợt), trượt tuyết, dùng búa.

Ai có nguy cơ mắc phải hội chứng De Quervain?

Ai cũng có thể mắc phải tuy nhiên có một số nhóm tỉ lệ mắc cao hơn như: 

• Tình trạng này ảnh hưởng đến phụ nữ nhiều hơn nam giới từ 8 đến 10 lần.
• Tuổi: Những người trong độ tuổi từ 40 đến 50 có nguy cơ cao hơn so với những người ở các nhóm tuổi khác, kể cả trẻ em.
• Có thai: Tình trạng này có thể liên quan đến mang thai.
• Chăm sóc trẻ: Nâng một đứa trẻ liên tục liên quan đến việc sử dụng ngón tay cái làm đòn bẩy, bệnh của bà mẹ mang thai, cho con bú (Mother’s wrist).
• Công việc hoặc sở thích liên quan đến chuyển động tay và cổ tay lặp đi lặp lại: Sử dụng máy tính, điện thoại di động nhắn tin bằng ngón cái.

Phương pháp chẩn đoán và điều trị 

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán hội chứng De Quervain

Chủ yếu phụ thuộc vào hỏi bệnh và tìm các triệu chứng kết hợp siêu âm: 

• Siêu âm cổ tay: Hình ảnh gân duỗi ngắn và dạng dài ngón cái dày lên, bao gân ngón tay dày, có tụ dịch quanh gân.
• Chẩn đoán bệnh phụ thuộc vào khám lâm sàng. Triệu chứng bao gồm đau chói vùng mỏm trâm quay và nghiệm pháp Finkelstein dương tính là bắt buộc có để chẩn đoán xác định bệnh. Đánh giá các yếu tố nguyên nhân hay yếu tố nguyên nhân gây bệnh như tiền sử nghề nghiệp, chấn thương vùng cổ bàn tay, các bệnh khớp kèm theo như thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp...

Điều trị Hội chứng De Quervain

Khởi đầu điều trị với các phương pháp điều trị bảo tồn không phẫu thuật để cải thiện các triệu chứng. Những phương pháp điều trị này có thể bao gồm:

• Sử dụng nẹp: Nẹp có thể được đeo để đặt cổ tay và ngón tay cái và giữ không di chuyển.
• Chườm đá vào ngón tay cái và vùng cổ tay để giảm sưng.
• Tránh các hoạt động gây đau và sưng ngón cái, cổ tay.
• Uống thuốc: Nếu các triệu chứng vẫn tiếp tục, dùng thuốc chống viêm, chẳng hạn như naproxen hoặc ibuprofen để giảm đau và sưng. Tiêm steroid vào bao gân cũng có thể được xem xét.

Nẹp bất động ngón cái giúp điều trị bảo tồn

Nếu phương pháp điều trị không phẫu thuật không giúp giảm đau và sưng, phẫu thuật có thể được đề nghị. Phẫu thuật cho hội chứng De Quervain là một thủ thuật ngoại trú thường được thực hiện dưới gây tê tại chỗ hoặc an thần nhẹ.

Mục tiêu của phẫu thuật này là can thiệp phẫu thuật tạo ra nhiều không gian hơn cho gân hoạt động để gân không cọ xát vào đường hầm từ đó loại bỏ cơn đau và sưng tấy, đồng thời phục hồi phạm vi cử động cho ngón tay cái và cổ tay. Sau khi hồi phục, bác sĩ sẽ đề xuất một chương trình tập thể dục để tăng cường sức mạnh cho ngón tay cái và cổ tay. 

Bao lâu sau khi điều trị sẽ cảm thấy tốt hơn?

Thời gian phục hồi khác nhau, tùy thuộc vào độ tuổi, sức khỏe tổng quát và thời gian các triệu chứng xuất hiện.

Tiến triển của hội chứng De Quervain

Hội chứng De Quervain cần phải được điều trị:

• Thường đáp ứng rất tốt với điều trị. Nhiều người không cần phẫu thuật chỉ điều trị bằng thuốc chống viêm và nghỉ ngơi thường khắc phục tình trạng này. 
• Với những trường hợp cần phẫu thuật có tỷ lệ thành công cao. 
• Nếu không được điều trị, tình trạng sẽ tiếp tục trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian, ảnh hưởng nhiều đến khả năng lao động, sinh hoạt hàng ngày của người bệnh, đặc biệt là khi làm các động tác cần đến hoạt động tinh tế của bàn tay.

Chế độ sinh hoạt và phòng ngừa

Để phòng ngừa mắc hội chứng De Quervain cần: 

• Nghỉ giải lao và tránh các hoạt động gây đau có thể giúp giảm nguy cơ tái phát bệnh sau khi điều trị. 
• Làm theo lời khuyên của bác sĩ về những hoạt động nào làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh và những gì nên tránh. Hạn chế các hoạt động này có thể ngăn ngừa các vấn đề trong tương lai với hội chứng De Quervain. 
• Bệnh nhân nên tập luyện cho gân dẻo dai qua những bài tập cho cơ xương khớp vùng cổ tay.
• Nên tránh các phương pháp xoa bóp bằng rượu thuốc hay sử dụng dầu nóng do chúng có thể làm tình trạng viêm nặng thêm. Nắn bẻ khớp sẽ làm tổn thương thêm gân khớp. 
• Thêm vào đó nên có chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt ở phụ nữ có bầu hay sau khi sinh. Ở người cao tuổi nên bổ sung thêm canxi, dùng sữa và các chế phẩm của sữa (sữa chua, phomai).

Trên đây là những thông tin cần thiết về hội chứng De Quervain mà Nhà thuốc Long Châu muốn cung cấp tới với mọi người. Cùng với các định nghĩa, nguyên nhân dẫn đến hội chứng còn có những biện pháp điều trị và ngăn ngừa mắc. Hy vọng bài viết trên giúp mọi người hiểu rõ và có thêm những hiểu biết về hội chứng này.

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp