Hội chứng Hysteria là gì? Biểu hiện bệnh rối loạn phân ly mà bạn nên biết

Rối loạn phân ly hay hội chứng Hysteria là rối loạn tâm thần phổ biến với tỷ lệ mắc khoảng 0,3 tới 0,5% dân số thế giới. Bệnh có thể xuất hiện sau chấn thương tâm lý hoặc không có nguyên nhân rõ ràng. Chứng Hysteria thường được biểu hiện bởi cơn Hysteria và các rối loạn cảm xúc, vận động và cảm giác.

Hội chứng Hysteria là gì?

Hội chứng Hysteria (chứng ictêri) có tên tiếng Việt là chứng cuồng loạn. Theo phân loại bệnh quốc tế lần thứ 10 hay ICD-10, chứng Hysteria được gọi là bệnh rối loạn tâm thần phân ly. Đây là căn bệnh của trạng thái tâm thức khi không thể điều khiển được cảm xúc của bản thân.

Người mắc hội chứng Hysteria biểu hiện bởi sự mất tự chủ, kích động thái quá trước một sự việc hoặc hành động. Điều này có thể do người bệnh bị ảnh hưởng từ một hoặc nhiều sự kiện trong quá khứ. Theo thống kê, tỷ lệ mắc chứng Hysteria khoảng 0,3 đến 0,5% dân số và thường gặp ở đối tượng nữ giới hơn nam giới.

Lý do có thể giải thích do phụ nữ có hệ thần kinh nhạy cảm và nhân cách thường yếu hơn đàn ông. Điều này khiến phụ nữ khó chống đỡ được những chấn thương tâm lý mạnh, từ đó gây rối loạn về cảm xúc, tinh thần.

Triệu chứng bệnh Hysteria

Biểu hiện của bệnh Hysteria rất đa dạng, phụ thuộc vào nguyên nhân cũng như đối tượng mắc bệnh. Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn có điểm chung đó là triệu chứng bệnh xuất hiện khi người bệnh bị ảnh hưởng trực tiếp bởi sự kiện gây chấn thương tâm lý. 

Biểu hiện của bệnh thường bộc phát với cơn Hysteria, kèm theo các rối loạn cảm giác, rối loạn vận động, rối loạn tâm thần và có thể rối loạn các giác quan.

Cơn Hysteria

Cơn Hysteria được thể hiện bởi cơn co giật hay cơn vật vã Hysteria. Cơn co giật không có định hình cụ thể mà biểu hiện bằng nhiều động tác không tự chủ như: 

• Vùng vẫy, giãy giụa.
• Uốn cong người.
• Gào thét.
• Giằng xé quần áo, giật tóc, tự cào cấu bản thân hoặc người xung quanh.

Trong cơn Hysteria, người bệnh không hoàn toàn bị rối loạn ý thức. Khi quan sát người bệnh, không có hiện tượng tự cắn lưỡi hay tiểu tiện và đại tiện không tự chủ. Đồng thời, mắt vẫn còn phản xạ với ánh sáng và đồng tử vẫn co đúng kích thước bình thường.

Rối loạn cảm giác

Người bệnh khó tự phát hiện rối loạn cảm giác mà thường phát hiện tình cờ khi đi khám bác sĩ. Rối loạn cảm giác được biểu hiện người bệnh mất hay giảm cảm giác đau và cảm giác cầm nắm đồ vật.

Bệnh Hysteria thường gặp tình trạng mất cảm giác “găng tay” hay “bít tất” khi bệnh nhân giảm hoặc mất cảm giác của toàn chi hoặc nửa người, có khi lan dần sang bên nửa người còn lại.

Rối loạn vận động

Người bệnh sẽ biểu hiện nhiều động tác khác nhau mà không thể kiểm soát như gật đầu liên tục, lắc đầu, múa may hay giật mắt. Biểu hiện thường gặp nhất là run người với tính chất run không đều, có lúc cường độ giảm, có lúc run tăng. Người bệnh có thể run lẩy bẩy toàn cơ thể hoặc run từng bộ phận.

Ngược lại, người bệnh có thể biểu hiện bằng tình trạng liệt Hysteria. Biểu hiện bằng liệt cứng hoặc liệt mềm, liệt nặng gây bất động hoàn toàn hoặc liệt nhẹ tại một vùng cơ thể. Thường thấy nhất là trạng thái liệt nửa người, hạn chế ở tay và chân, không lan tới thần kinh trung ương.

Ngoài ra, chứng liệt nửa người thường kèm với mất cảm giác của nửa người cùng bên. Người bệnh có thể mất cảm giác nông (cảm giác đau, cảm giác nhiệt độ và xúc giác) hoặc mất kèm cảm giác sâu (cảm giác rung, áp lực và cảm giác cơ - xương - khớp).

Người bệnh bị rối loạn vận động như run rẩy toàn cơ thể

Rối loạn tâm thần

Người bệnh thường có tình trạng lú lẫn, bỏ nhà đi… hoặc rối loạn tư duy và cảm xúc khác. Khi trong trạng thái quên, người bệnh sẽ không nhớ được một phần hoặc toàn bộ các sự kiện trong thời gian gần đây, kể cả những sự kiện quan trọng. Tình trạng quên thường không kéo dài mà sẽ tự hồi phục hoàn toàn.

Ngoài ra, người bệnh thường biểu hiện rối loạn cảm xúc cực độ. Bệnh nhân dễ bị xúc động hoặc nhạy cảm và dễ bị kích thích cảm xúc không kiểm soát. Nặng hơn, bệnh nhân xuất hiện ảo giác, ảo thị với những hình ảnh rực rỡ để phản ánh sự kiện gây chấn thương tâm lý.

Nguyên nhân gây hội chứng Hysteria

Nguyên nhân chính dẫn tới bệnh Hysteria thường do sự kiện gây chấn thương tâm lý từ quá khứ. Người bệnh có thể từng trải qua cảm xúc lo sợ tột độ hoặc tức giận bi quan.

Nền tảng gia đình không vững chắc thời thơ ấu có thể ảnh hưởng rất nhiều tới tinh thần của con trẻ. Việc rèn luyện và nuôi dưỡng sai cách cũng có thể là nguyên nhân dẫn tới chứng Hysteria.

Yếu tố nguy cơ hình thành hội chứng đó là người bệnh có ý chí kém, nhân cách mềm yếu, tinh thần dễ bị xúc động cao độ…

Hội chứng Hysteria thường hình thành sau chấn thương tâm lý

Điều trị bệnh Hysteria

Điều trị tại nhà

Đầu tiên, người bị Hysteria rất cần sự quan tâm và chăm sóc ân cần từ gia đình, bạn bè và xã hội xung quanh. Người bên cạnh bệnh nhân cần thể hiện sự quan tâm cùng sự cảm thông. Tránh thể hiện những cảm xúc tiêu cực như ghét bỏ hay chế giễu, coi thường người bệnh. 

Ngược lại, khi chăm sóc người bị Hysteria cũng không được thể hiện sự chiều chuộng quá mức sẽ khiến bệnh tiến triển nặng hơn.

Yếu tố quan trọng khác hỗ trợ quá trình điều trị đó là chế độ dinh dưỡng. Nghiên cứu đã ghi nhận một chế độ dinh dưỡng chứa nhiều sữa sẽ giúp người bệnh nhanh hồi phục hơn. Sữa cung cấp các khoáng chất và vitamin quan trọng nuôi dưỡng và phục hồi hệ thần kinh.

Ngoài ra, chế độ ăn uống cần cân bằng, khoa học với đầy đủ bốn nhóm dinh dưỡng cơ bản bao gồm: Tinh bột, chất đạm, chất béo và chất xơ. Tăng cường ăn nhiều loại hoa quả, các loại hạt ngũ cốc.

Can thiệp của bác sĩ 

Vì đây là căn bệnh rối loạn tâm thần phân ly nên cách điều trị chủ yếu là liệu pháp tâm lý. Một số liệu pháp tâm lý thường được áp dụng bao gồm:

• Thôi miên kết hợp với nghỉ ngơi điều độ.
• Massage, bấm huyệt.
• Sử dụng các loại thuốc giải tỏa lo âu, thuốc bồi bổ và phục hồi tế bào thần kinh.

Người bệnh thường được điều trị bằng liệu pháp tâm lý

Trên đây là bài viết của nhà thuốc Long Châu về hội chứng Hysteria. Hy vọng với bài viết, bạn có thể biết được những thông tin cơ bản về chủ đề này. Chứng Hysteria hay bệnh rối loạn phân ly là một căn bệnh tâm thần phổ biến. Bệnh thường hình thành sau một chấn thương tâm lý ở người có nhân cách yếu kém hoặc tinh thần dễ sụp đổ. Biểu hiện của bệnh đặc trưng với cơn vật vã Hysteria và các rối loạn tâm thần khác.

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Sở Y tế Nam Định