Hội chứng sợ công nghệ là gì? Nguyên nhân từ đâu?

Trong thời đại công nghệ 4.0 hiện nay, thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của con người, phục vụ nhiều mục đích khác nhau. Tuy nhiên, mặc dù công nghệ đem lại nhiều tiện ích, nhưng vẫn có những trường hợp mà một số người phải đối mặt với hội chứng sợ công nghệ (Technophobia), khiến họ cảm thấy lo sợ khi tiếp xúc với các thiết bị công nghệ hiện đại.

Hội chứng sợ công nghệ là gì?

Hội chứng sợ công nghệ, hoặc còn được biết đến là Technophobia, là một khái niệm dùng để mô tả mức độ sợ hãi quá mức của một cá nhân đối với công nghệ và các thiết bị điện tử tiên tiến như điện thoại thông minh, máy tính, hoặc tivi,... Mặc dù có vẻ không hợp lý nhưng hội chứng này phổ biến và xuất hiện ở nhiều người khác nhau. Dù con số chính xác vẫn chưa được xác định, ước tính có đến 1/3 dân số trên toàn cầu bị tác động bởi hội chứng này ở mức độ khác nhau.

Sự xuất hiện của hội chứng sợ công nghệ được nhận biết sau sự bùng nổ của công nghệ, đặc biệt là từ những năm 1960 khi các sản phẩm công nghệ thông tin bắt đầu xuất hiện. Mặc dù đã có một số báo cáo đơn thuần về hội chứng này từ thời Cách mạng Công nghiệp, nhưng tỷ lệ ghi nhận là không đáng kể.

Các chuyên gia chia sẻ rằng, mỗi người trong chúng ta ít nhất một lần đã cảm thấy căng thẳng, lo lắng khi phải đối mặt với sự phức tạp của công nghệ mới. Họ có thể cảm thấy ngổn ngang, lạc lõng trước sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ, khó khăn trong việc làm quen và tiếp cận với các thiết bị tiên tiến.

Hội chứng này bao gồm nỗi sợ về các thiết bị và công nghệ mới. Mỗi người có thể trải qua một hoặc nhiều nỗi ám ảnh cụ thể, phổ biến nhất là sợ máy tính và sợ điện thoại.

Các triệu chứng thể chất thường xuất hiện khi người mắc Technophobia tiếp xúc với các thiết bị công nghệ bao gồm:

• Hồi hộp đánh trống ngực;
• Ra nhiều mồ hôi;
• Tay chân run rẩy;
• Cảm giác choáng váng, chóng mặt, đau đầu;
• Buồn nôn;
• Khó thở;
• Nhịp tim tăng nhanh;
• Mất tập trung;
• Cảm giác khó chịu, đầy hơi;
• Ngất xỉu.

Nguyên nhân gây ra hội chứng sợ công nghệ

Nguyên nhân gây ra hội chứng sợ công nghệ (Technophobia) vẫn chưa được xác định cụ thể. Các chuyên gia cho rằng, thường thì hội chứng này không phát sinh từ một nguyên nhân duy nhất mà là kết hợp của nhiều yếu tố khác nhau. Thông thường, sự sợ hãi này xuất phát từ những trải nghiệm tiêu cực với công nghệ cùng với tốc độ thay đổi nhanh chóng của các thiết bị tiên tiến, tạo ra cảm giác lo lắng và sợ hãi. Có một số yếu tố có thể được coi là nguyên nhân gây ra hội chứng sợ công nghệ:

• Trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ: Thường thì hội chứng sợ công nghệ không phát triển ngay từ lúc trẻ mà hình thành dựa trên các kinh nghiệm. Nếu trước đây bạn từng trải qua những trải nghiệm không tốt khi sử dụng máy tính hoặc gặp các sự kiện xấu liên quan đến điện thoại, có thể bạn sẽ có nỗi ám ảnh về chúng và dễ rơi vào tình trạng sợ công nghệ.
• Sự bất lực: Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ hiện đại thường khiến người trẻ nhanh chóng tiếp cận với các sản phẩm mới. Ngược lại, người trưởng thành hoặc người cao tuổi thường gặp khó khăn khi làm quen với máy tính, điện thoại. Theo các chuyên gia, hội chứng sợ công nghệ đôi khi không phải do sợ hãi với công nghệ mà do cảm giác bất lực khi sử dụng chúng.
• Kịch bản về tận thế bởi công nghệ: Thông tin về nguy cơ của công nghệ thường xuyên xuất hiện trong các phương tiện truyền thông. Các bộ phim khoa học viễn tưởng cũng thường tạo ra các kịch bản về viễn cảnh này, khiến nhiều người lo lắng về sự xâm nhập của công nghệ hiện đại. Một nghiên cứu của Chapman cho thấy hơn 35% người tham gia cảm thấy sợ hãi với trí tuệ nhân tạo và lo ngại rằng công nghệ có thể cướp đi công việc của họ.

Ảnh hưởng của hội chứng sợ công nghệ

Hội chứng sợ công nghệ (Technophobia) có thể gây ra những ảnh hưởng rộng rãi đến đời sống hàng ngày của người mắc và ảnh hưởng đến sự phát triển cá nhân cũng như mối quan hệ xã hội của họ. Những tác động chủ yếu bao gồm:

• Hạn chế trong công việc và sinh hoạt hàng ngày: Người mắc chứng sợ công nghệ thường gặp khó khăn khi sử dụng các thiết bị công nghệ như máy tính, điện thoại, hoặc máy móc trong môi trường làm việc. Điều này có thể làm hạn chế khả năng tìm kiếm việc làm hoặc thực hiện các công việc mà hiện nay đòi hỏi sự thành thạo với công nghệ.
• Gây cản trở giao tiếp và quan hệ xã hội: Nỗi lo lắng khi sử dụng điện thoại hoặc các công cụ liên lạc có thể làm mất đi cơ hội giao tiếp và kết nối với cộng đồng, cập nhật thông tin và duy trì các mối quan hệ tốt.
• Ảnh hưởng tiêu cực đến người cao tuổi: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chứng sợ công nghệ có thể ảnh hưởng đến đời sống và sức khỏe của người cao tuổi. Đối mặt với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, người cao tuổi có thể gặp khó khăn trong việc làm quen và tiếp cận với các thiết bị mới, dẫn đến tình trạng cô lập và tách rời khỏi xã hội.
• Ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe: Nếu nỗi sợ hãi này kéo dài, có thể gây ra các vấn đề tâm lý như trầm cảm, lo âu. Một số người có thể cố gắng chống lại nỗi sợ bằng cách sử dụng rượu, thuốc lá hoặc chất kích thích, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và tinh thần của họ.

Trên đây là một số thông tin giúp bạn hiểu rõ hơn về hội chứng sợ công nghệ. Đây là một vấn đề phổ biến, thường gặp ở người trưởng thành và ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của cuộc sống hàng ngày. Nếu bạn cảm thấy lo lắng về công nghệ hoặc có dấu hiệu của hội chứng này, hãy nhanh chóng tham khảo ý kiến chuyên gia để có giải pháp điều trị hiệu quả nhất.