Bệnh trào ngược dạ dày thực quản có nguy hiểm không?

Trào ngược dạ dày là một tình trạng khá phổ biến mà nhiều người gặp phải, gây cảm giác khó chịu và ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống. Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và các biện pháp khắc phục sẽ giúp bạn chủ động kiểm soát và điều trị hiệu quả tình trạng này.

Trào ngược dạ dày thực quản có nguy hiểm không​?

Bệnh trào ngược dạ dày - thực quản là một tình trạng khá phổ biến, và thường không gây nguy hiểm nếu được can thiệp điều trị sớm.

Tuy nhiên, nếu phát hiện muộn hoặc không điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng, từ nhẹ đến nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Trong những trường hợp nặng, một số biến chứng thậm chí có thể đe dọa tính mạng.

Các triệu chứng cảnh báo cần chú ý

Các triệu chứng nhận biết bệnh trào ngược thực quản gồm:

• Ợ nóng: Đây là triệu chứng điển hình nhất, khi người bệnh cảm thấy nóng rát và khó chịu từ vùng thượng vị lan lên sau xương ức, đôi khi lan lên cổ họng. Cảm giác này thường tăng lên khi nằm xuống hoặc cúi người sau bữa ăn. Bệnh nhân cũng có thể gặp tình trạng ợ chua hoặc ợ thức ăn do dịch dạ dày trào ngược lên toàn bộ chiều dài thực quản, kèm theo vị chua trong miệng.
• Nuốt khó, nuốt đau: Người bệnh có cảm giác thức ăn bị mắc kẹt ở thực quản hoặc có đờm trong cổ họng, do axit dạ dày trào lên nhiều lần gây sưng, phù nề niêm mạc thực quản.
• Đắng miệng: Xuất hiện khi dịch mật được tiết ra từ túi mật để tiêu hóa thức ăn trào ngược lên thực quản. Dịch mật hòa lẫn với dịch vị dạ dày di chuyển lên trên, gây cảm giác đắng ở miệng. Triệu chứng này thường xuất hiện sau khi ăn nhiều chất béo.
• Khàn giọng, đau họng, ho về đêm: Triệu chứng này dễ bị nhầm lẫn với viêm họng thông thường. Khàn giọng thường xuất hiện vào buổi sáng và có thể cải thiện vào trưa hoặc chiều.
• Đau, tức ngực: Người bệnh cảm thấy áp lực hoặc thắt chặt ở sau xương ức, lan ra lưng, cổ, hàm hoặc cánh tay, kéo dài từ vài phút đến vài giờ. Cơn đau thường xuất hiện sau bữa ăn và có thể tăng khi căng thẳng. Triệu chứng có thể giảm dần tự nhiên hoặc cải thiện khi sử dụng thuốc giảm tiết axit hoặc trung hòa axit.
• Tăng tiết nước bọt: Là phản ứng của cơ thể nhằm trung hòa lượng axit trào ngược lên thực quản, khiến nước bọt tiết ra nhiều hơn bình thường.
• Các triệu chứng khác: Bao gồm hơi thở có mùi, khó thở, hư men răng, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Nếu người bệnh có hen suyễn, tình trạng này cũng có thể trở nên nghiêm trọng hơn.

Các biến chứng trào ngược dạ dày thực quản nguy hiểm

Thông thường, bệnh không đe dọa tính mạng, nhưng nếu không được kiểm soát, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng:

Vấn đề về đường hô hấp

Khi axit dạ dày trào lên đường hô hấp, có thể gây ra các rối loạn như nghẹt mũi, khàn giọng, viêm họng, viêm xoang, hen suyễn, viêm thanh quản, viêm phế quản hoặc viêm phổi.

Hẹp thực quản

Việc axit dạ dày trào ngược liên tục làm tổn thương và sưng niêm mạc thực quản. Nếu kéo dài, tình trạng này có thể dẫn đến loét và hẹp thực quản, gây đau, chảy máu, khó nuốt và cảm giác tức ngực, đặc biệt sau bữa ăn.

Barrett thực quản

Đây là tình trạng tiền ung thư, trong đó niêm mạc thực quản biến đổi và giống với niêm mạc ruột. Barrett thực quản có thể làm giảm triệu chứng ợ nóng nhưng lại làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.

Ung thư thực quản

Ung thư thực quản là biến chứng nguy hiểm nhất của trào ngược dạ dày thực quản. Ung thư thường xảy ra ở người trên 50 tuổi, gây đau, chảy máu thực quản, sút cân, da sạm và xuất hiện nếp nhăn.

Các biểu hiện ngoài thực quản

Ngoài tác động trực tiếp lên thực quản, để đánh giá mức độ nguy hiểm của trào ngược dạ dày, cần chú ý đến các triệu chứng xảy ra ở các cơ quan khác. Người bệnh có thể gặp tình trạng mòn răng, viêm họng, viêm thanh quản, khàn tiếng, loét dây thanh, viêm tai giữa, ho kéo dài, viêm phổi hoặc các biểu hiện liên quan đến hen suyễn. Trào ngược axit kéo dài vào phổi có thể gây tổn thương vĩnh viễn, dẫn đến xơ phổi hoặc giãn phế quản.

Do đó, để hạn chế các biến chứng nguy hiểm, khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như ợ chua, ợ nóng, đau rát vùng ngực kéo dài, bạn nên đến khám bác sĩ sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Cách điều trị và phòng ngừa trào ngược dạ dày thực quản

Các biện pháp kiểm soát, điều trị và phòng ngừa trào ngược dạ dày:

Điều chỉnh chế độ ăn uống

Hãy chia nhỏ bữa ăn trong ngày thay vì chỉ ăn 3 bữa lớn. Việc này giúp giảm áp lực lên dạ dày, hạn chế tình trạng axit trào ngược. Đồng thời, nên tránh các món ăn có tính axit cao, cay nóng hoặc chứa nhiều dầu mỡ.

Để hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, không nên nằm ngay sau khi ăn. Bạn cũng nên tránh ăn muộn vào buổi tối và ngưng ăn trước khi đi ngủ ít nhất 2 - 3 giờ để dạ dày có đủ thời gian tiêu hóa.

Một số thực phẩm có lợi cho người bị trào ngược dạ dày bao gồm:

• Chuối: Giúp trung hòa axit, giảm cảm giác ợ nóng.
• Yến mạch: Giàu chất xơ, hỗ trợ hấp thu lượng axit dư thừa.
• Gừng: Có đặc tính chống viêm tự nhiên, giúp làm dịu niêm mạc dạ dày.
• Sữa chua: Cung cấp men vi sinh, cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột.
• Rau xanh: Như bông cải xanh, cải bó xôi, dưa leo - giúp tiêu hóa dễ dàng và ngăn ngừa táo bón.

Duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh

Thay đổi lối sống là yếu tố quan trọng giúp cải thiện các triệu chứng trào ngược. Cụ thể:

• Tránh mặc quần áo bó sát vì có thể làm tăng áp lực ổ bụng.
• Giữ cân nặng hợp lý để giảm nguy cơ axit dạ dày trào lên thực quản.
• Ăn chậm, nhai kỹ giúp thức ăn tiêu hóa dễ dàng hơn.
• Hạn chế thuốc lá, rượu bia, đồ chiên rán, cay nóng - các yếu tố làm tình trạng trào ngược trở nên nghiêm trọng hơn.
• Khi ngủ, nên kê cao đầu giường hoặc dùng gối nâng nhẹ phần thân trên để hạn chế các đợt trào ngược về đêm.

Kiểm soát căng thẳng

Căng thẳng kéo dài có thể làm tăng tiết axit và khiến các triệu chứng trào ngược nặng hơn. Do đó, bạn nên:

• Tập thể dục đều đặn để tăng cường lưu thông máu và hỗ trợ tiêu hóa.
• Ngủ đủ giấc để cơ thể có thời gian hồi phục và cân bằng hệ tiêu hóa.
• Dành ít nhất 30 phút mỗi ngày cho các hoạt động thư giãn như thiền, hít thở sâu, hoặc nghe nhạc nhẹ nhằm giảm căng thẳng tinh thần.

Sử dụng thuốc điều trị theo chỉ định

Trong trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc hỗ trợ như:

• Thuốc kháng axit giúp trung hòa axit dạ dày.
• Thuốc ức chế bơm proton (PPI) làm giảm sản xuất axit.
• Thuốc kháng thụ thể H2 giúp hạn chế tiết axit.

Lưu ý, người bệnh chỉ nên dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.

Qua những thông tin trên, có thể thấy trào ngược dạ dày thực quản có nguy hiểm không không chỉ phụ thuộc vào mức độ bệnh mà còn ở cách bạn chăm sóc và điều trị. Chủ động thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt hợp lý và thăm khám sớm khi có triệu chứng giúp ngăn ngừa biến chứng và duy trì cuộc sống khỏe mạnh.