Hormon tuyến giáp là gì? Hormon tuyến giáp quan trọng thế nào?

Trong cơ thể chúng ta, hormon tuyến giáp giữ vai trò chính giúp kiểm soát tốc độ trao đổi chất của cơ thể. Một khi cơ thể thừa/thiếu hormon tuyến giáp, chúng ta có nguy cơ đối mặt với rất nhiều bệnh lý nguy hiểm, bao gồm bệnh bướu cổ, giãn buồng tim, suy tim, bệnh thần kinh ngoại biên, chứng phù niêm, vô sinh, dị tật bẩm sinh,…

Hormon tuyến giáp là gì? Vai trò quan trọng của hormon tuyến giáp

Tuyến giáp là tuyến nội tiết lớn nhất của hệ thống nội tiết, có khả năng ảnh hưởng đến mọi thứ từ quá trình trao đổi chất đến nhịp tim. Nằm ở vị trí sau khí quản, tuyến giáp tiết ra các hormon tuyến giáp quan trọng, trong đó bao gồm Thyroxine (T4) và Tri-iodothyronine (T3).

Các hormon tuyến giáp giữ vai trò vô cùng quan trọng đối với cơ thể. Chúng hoạt động trên khắp các tế bào cũng như góp mặt trong hầu hết hoạt động trao đổi chất. Cụ thể:

Ảnh hưởng đến quá trình trao đổi carbohydrate

Hormon tuyến giáp có khả năng kích thích toàn bộ các yếu tố có liên quan đến việc trao đổi carbohydrate bao gồm việc thúc đẩy khả năng tiếp nhận glucose của tế bào, đồng thời làm tăng sự tổng hợp glucose từ những chất không phải carbohydrate,…

Ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất béo

Ảnh hưởng đến hầu hết mọi khía cạnh của quá trình chuyển hóa chất béo, hormon tuyến giáp tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình oxy hóa axit béo trong tế bào. Tuy nhiên, việc huy động quá mức có thể làm tăng nồng độ axit béo tự do trong huyết tương.

Ảnh hưởng đến mỡ trong máu và gan

Nồng độ hormone tuyến giáp tăng cao làm giảm cholesterol, phospholipid và chất béo trung tính trong máu. Nếu giảm tiết hormon tuyến giáp sẽ dẫn đến tăng lưu trữ chất béo trong gan..

Ảnh hưởng đến tốc độ của quá trình trao đổi chất

Hormon tuyến giáp giữ vai trò quan trọng trong việc tăng sự trao đổi chất trên các mô khác nhau. Thiếu hormon tuyến giáp sẽ làm giảm nghiêm trọng tốc độ trao đổi chất của cơ thể.

Tác động đến khối lượng của cơ thể

Tăng tiết hormon tuyến giáp có thể làm giảm khối lượng cơ thể, nhưng khả năng giúp kích thích thèm ăn của hormon tuyến giáp có thể làm mất tác dụng này.

Ảnh hưởng đến quá trình hô hấp

Sự trao đổi chất trong cơ thể tăng cao làm tăng nhu cầu oxy, ảnh hưởng đến tần số và cường độ hô hấp.

Ảnh hưởng đến hệ tim mạch

Sự trao đổi chất tăng cao đòi hỏi nhiều oxy hơn, ảnh hưởng đến nhịp tim và tuần hoàn. Ngoài ra, nồng độ hormon tuyến giáp quá mức có thể dẫn đến suy tim.

Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa

Nồng độ hormon tuyến giáp tăng lên sẽ thúc đẩy quá trình bài tiết và vận động tiêu hóa, có khả năng gây tiêu chảy. Ngược lại, sự thiếu hụt loại hormon này có thể dẫn đến hiện tượng táo bón.

Ảnh hưởng đến thần kinh trung ương

Hormon tuyến giáp tăng tốc các hoạt động tinh thần, rối loạn chức năng có thể gây rối loạn thần kinh và bồn chồn.

Ảnh hưởng đến các tuyến nội tiết khác

Sự tiết hormon tuyến giáp tăng lên sẽ kích thích sự giải phóng hormon tăng cao ở hầu hết các tuyến nội tiết khác.

Thiếu hoặc dư hormon tuyến giáp có sao không?

Hormon tuyến giáp tuy nhỏ nhưng lại đóng một vai trò to lớn đối với sức khỏe của chúng ta. Nói cách khác, sự mất cân bằng hormon tuyến giáp có thể dẫn đến vô số vấn đề về sức khỏe, bao gồm các bệnh liên quan đến tuyến giáp, tim mạch, vô sinh, sảy thai, thậm chí ảnh hưởng đến hệ thần kinh.

Dấu hiệu thiếu hụt hormone tuyến giáp

Có rất nhiều biểu hiện giúp chúng ta nhận biết nguy cơ thiếu hụt hormon tuyến giáp:

• Thường xuyên mệt mỏi, nhức đầu, chóng mặt;
• Đãng trí;
• Trầm cảm, tâm trạng thất thường;
• Tóc và da bị khô;
• Kinh nguyệt rối loạn;
• Cơ thể cảm thấy quá lạnh vào mùa đông, còn mùa hè thì quá nóng bức.

Bệnh suy giáp là nguyên nhân chính gây ra tình trạng thiếu hormon tuyến giáp. Nếu để tình trạng thiếu hụt hormon tuyến giáp kéo dài rất dễ dẫn đến nguy cơ mắc phải một số bệnh lý sau: Bướu cổ, bệnh tim mạch, rối loạn tâm thần, bệnh thần kinh ngoại biên, vô sinh và dị tật bẩm sinh,…

Dấu hiệu thừa hormon tuyến giáp

Thừa hay thiếu hụt hormon tuyến giáp đều không tốt đối với sức khỏe tổng thể. Trong trường hợp dư thừa hormon tuyến giáp, bạn có thể gặp phải một số triệu chứng như sụt cân nhanh, tiêu chảy, liệt chân, mất ngủ, nhạy cảm với ánh sáng, mắt lồi, mệt mỏi và khó thở khi gắng sức.

Bệnh cường giáp là tác nhân chính dẫn đến tình trạng thừa hormon tuyến giáp. Với trường hợp này, bạn có nguy cơ cao bị rung tâm nhĩ, suy tim và loãng xương, đặc biệt ở những người sau mãn kinh.

Ngoài tình trạng thiếu và thừa hormon tuyến giáp, các bệnh liên quan đến tuyến giáp khác bao gồm viêm tuyến giáp, bướu cổ và ung thư tuyến giáp. Biểu hiện lâm sàng của những bệnh lý này rất đa dạng nên gây khó khăn cho việc phát hiện sớm bệnh.

Chiến lược phòng ngừa mất cân bằng hormon tuyến giáp

Theo bác sĩ chuyên khoa, mỗi người chúng ta đều cần phải chủ động phòng ngừa bệnh tật, bảo vệ cơ thể thông qua chế độ ăn, uống sinh hoạt hàng ngày. 

Cụ thể:

• Thiết lập chế độ ăn uống lành mạnh: Nên có chế độ ăn với đa dạng các loại thực phẩm, trong đó cần tăng cường bổ sung nhiều rau, củ, trái cây.
• Tập thể dục thường xuyên: Đều đặn vận động thể chất hàng ngày thông qua những bộ môn thể thao phù hợp với điều kiện cơ thể.
• Lối sống khoa học: Tránh thức khuya, ngủ muộn cũng như hạn chế tối đa việc để bản thân thường xuyên chịu áp lực, căng thẳng. Hãy cho cơ thể và tinh thần được nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc, đặc biệt nên kiêng những thức uống chứa cồn, thức ăn chiên rán nhiều dầu mỡ.
• Nên bổ sung iot với hàm lượng phù hợp, đặc biệt là với những phụ nữ mang thai.
• Nên định kỳ khám sức khỏe để có thể phát hiện sớm bệnh lý và điều trị kịp thời.

Tóm lại, tuyến giáp và hormon tuyến giáp đều rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể của chúng ta. Để phòng ngừa bệnh tật, đảm bảo tuyến giáp hoạt động ổn định, chúng ta phải luôn chủ động áp dụng lối sống thân thiện với tuyến giáp ngay từ đầu, tránh xảy ra tình trạng mất cân bằng tuyến giáp dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm cho sức khỏe.