Kinh nghiệm dạy bé 5 tuổi: Dạy những gì và dạy như thế nào?

Mỗi đứa trẻ lại có một đặc điểm tính cách riêng, khả năng tiếp thu riêng và nền tảng sức khỏe cũng như nhận thức khác nhau. Vì vậy, sẽ không có một “công thức” chung nào có thể áp dụng để dạy tất cả các em bé 5 tuổi. Tuy nhiên, dưới đây sẽ là một vài gợi ý để các bậc cha mẹ định hướng được việc mình cần dạy những gì và dạy như thế nào để con có hành trang vững chắc trước khi vào tiểu học.

5 tuổi - Thời điểm “vàng” trong giáo dục trẻ

5 tuổi được xem là giai đoạn trẻ có sự phát triển vượt bậc về thể chất, ngôn ngữ, nhận thức xã hội, cảm xúc, hành vi giao tiếp… Não bộ của trẻ 5 tuổi đã đạt kích thước và trọng lượng gần như một người trưởng thành. Và đây là giai đoạn “vàng” để cha mẹ trang bị kiến thức, rèn luyện kỹ năng cho trẻ.

Việc dạy bé 5 tuổi còn quan trọng vì chỉ sau 1 năm nữa trẻ sẽ chính thức bước vào lớp 1. Đây là môi trường hoàn toàn khác với trường mầm non, nơi các bé sẽ được học nhiều kiến thức mới hơn, có nhiều mối quan hệ hơn và cần có sự tự lập, chủ động nhiều hơn. Những bậc cha mẹ càng chú trọng trang bị kiến thức và kỹ năng cho con từ thời điểm 5 tuổi sẽ giúp con nước vào giai đoạn học tiểu học một cách thuận lợi hơn.

Một số đặc điểm tâm lý của trẻ 5 - 6 tuổi khiến bé luôn sẵn sàng với việc học điều mới như:

• Trẻ mong muốn được thể hiện bản thân và thu hút sự chú ý của người khác.
• Trẻ có xu hướng tập trung vào những mặt tích cực của mọi vấn đề.
• Trẻ 5 tuổi luôn sẵn sàng nhận nhiệm vụ được giao, hoàn thành nhiệm vụ theo cách tốt nhất.
• Trẻ đã biết lắng nghe, tiếp nhận thông tin một cách chọn lọc và sẵn sàng phản bác những gì mình cho là không đúng.
• Trẻ đã biết cách thể hiện suy nghĩ của mình, thường nói thẳng.
• Trẻ thích những hoạt động vui chơi, những bộ môn kích thích trí tưởng tượng mạnh mẽ.
• Trẻ 5 tuổi bắt đầu quan tâm đến vấn đề giới tính.

Những đặc điểm trên đây chính là căn cứ để các bậc cha mẹ xác định xem bé 5 tuổi cần học những gì và mình cần dạy bé như thế nào?

Nên dạy bé 5 tuổi những gì?

Trẻ 5 tuổi nên được dạy những gì chắc hẳn là thắc mắc của nhiều bậc cha mẹ. Nếu bạn cũng chung mối quan tâm, hãy cùng tìm hiểu ngay bây giờ nhé!

Học cách nói tròn vành rõ chữ

Theo thống kê, có đến hơn 90% trẻ em dưới 3 tuổi bị ngọng và nói ngọng sẽ hết dần cho đến khi trẻ 5 tuổi nếu được luyện tập và chỉnh sửa thường xuyên. Tuy nhiên, có những trẻ 5 tuổi vẫn nói ngọng nhiều âm. Với những trường hợp này, việc đầu tiên cha mẹ cần làm là dạy con hết nói ngọng. Việc hết nói ngọng sẽ giúp con học chữ, học đọc dễ dàng hơn. Khi vào lớp 1 con cũng không sợ bị các bạn cười nhạo nếu nói ngọng. Điều này tưởng đơn giản nhưng lại có thể ảnh hưởng lớn đến tâm lý của trẻ.

Dạy bé 5 tuổi học chữ và số

Dạy bé 5 tuổi nhận diện chữ cái và các số trong phạm vi 100 cũng là việc cần thiết. Theo đúng chương trình của Bộ giáo dục và Đào tạo trong giáo dục mầm non cho trẻ 4 - 5 tuổi, trẻ cần được học số từ 1 - 10, nhận dạng được các chữ cái cơ bản, tập tô các nét chữ. Cha mẹ có thể dạy con học chữ cái và dạy con học số bằng nhiều phương pháp khác nhau.

Với trẻ 5 tuổi, cách học khiến các bé hào hứng và hợp tác nhất vẫn là học lồng ghép với các trò chơi, học trong sự sáng tạo. Một số cách dạy chữ và số cho trẻ được đánh giá là hiệu quả nhất như: Học chữ và số bằng thẻ flashcard, học qua các ứng dụng trực quan sinh động, học qua những trò chơi sáng tạo như cắt dán, đất nặn, học qua những bài thơ, bài hát…

Ngoài học nhận diện mặt chữ và số, trẻ 5 tuổi cũng cần bắt đầu luyện viết số và các nét cơ bản. Trẻ cần được dạy cách cầm bút đúng, ngồi đúng tư thế, viết đẹp những nét cơ bản đầu tiên. Tuy nhiên, thời điểm này trẻ dễ bị mỏi tay nên cha mẹ không nên ép bé luyện viết quá nhiều khiến bé chán nản và sợ học.

Cho trẻ 5 tuổi học các môn năng khiếu bé yêu thích

Có một điều không thể phủ nhận, trẻ được học các môn năng khiếu mà mình yêu thích luôn tự tin hơn trẻ khác rất nhiều. Bất cứ bộ môn nào từ hội họa, ca hát, nhảy múa, nhạc cụ, cờ vua,... đều mang đến những lợi ích không nhỏ cho sự phát triển thể chất và trí tuệ. Nếu có điều kiện, cha mẹ nên lắng nghe nguyện vọng của con và tạo điều kiện để bé được học những bộ môn năng khiếu mình thích. Những bộ môn này vừa giúp bé giảm áp lực trong việc học, vừa giúp bé tự tin, tỏa sáng khi bước vào môi trường tiểu học.

Dạy trẻ 5 tuổi cách giao tiếp ứng xử

Qua giai đoạn dạy bé tập nói tròn vành, rõ chữ, cha mẹ cần dạy bé cách giao tiếp, ứng xử lịch sự, lễ phép. Trong quá trình tương tác với xã hội bên ngoài, trẻ có thể học được những cách giao tiếp thiếu chuẩn mực. Thay vì la mắng, cha mẹ hãy bình tĩnh giải thích cho bé và dạy bé cách giao tiếp lễ phép, văn minh.

Trẻ 5 tuổi cũng cần được dạy cách nói lời cảm ơn, xin lỗi, học cách kiểm soát cảm xúc nóng nảy hay hành động bạo lực. Mọi hành động giao tiếp, ứng xử của cha mẹ trong giai đoạn này sẽ là chuẩn mực để trẻ sao chép. Vì vậy, cha mẹ cũng cần nâng cao ý thức làm gương cho con. Khi được động viên, khích lệ kịp thời, chắc chắn bé sẽ tiếp thu tốt và lặp lại hành động lễ phép như một phản xạ không điều kiện.

Dạy cho con tính tự lập

Trẻ 5 tuổi đã cần dần hình thành tính tự lập. Cha mẹ hãy luyện cho trẻ tự ăn uống, tự mặc đồ, tự vệ sinh cá nhân, tự dọn bàn học và dạy trẻ làm một số việc nhà đơn giản. Dạy con tự lập trong khả năng của mình vừa giúp cha mẹ có thêm thời gian nghỉ ngơi, vừa giúp con có thể tự phục vụ trong tình huống cha mẹ không có ở cạnh. Trẻ tự phục vụ được những vấn đề cơ bản cũng sẽ hòa nhịp tốt hơn với môi trường tiểu học, không bị chậm trễ so với các bạn trong các hoạt động ăn bán trú, vệ sinh cá nhân tại trường.

Dạy bé 5 tuổi biết tự chăm sóc bản thân, trẻ cũng sẽ biết chăm sóc, thể hiện sự quan tâm, giúp đỡ những người xung quanh. Không chỉ là đào tạo kỹ năng, rèn tính tự lập cũng là cách để nuôi dưỡng tâm hồn và đời sống tình cảm cho trẻ. Ví dụ, trẻ biết rửa bát đĩa của mình sẽ sẵn sàng phụ giúp mẹ khi mẹ mệt. Trẻ biết dọn bàn học sẽ sẵn sàng dọn bàn học cho anh chị em của mình nếu không may họ ốm.

Dạy cho trẻ cách thể hiện cảm xúc, cách yêu thương và chia sẻ

Các bậc cha mẹ hiện đại cũng rất chú trọng việc dạy bé 5 tuổi biết thể hiện cảm xúc, biết cách yêu thương và chia sẻ với mọi người xung quanh. Cách dạy tốt nhất là cha mẹ hãy làm gương cho trẻ mọi lúc mọi nơi. Yêu thương và sẻ chia là những phẩm chất tốt đẹp mà bất cứ ai cũng cần có. Biết cách thể hiện cảm xúc sẽ giúp trẻ giảm áp lực, căng thẳng, mệt mỏi về tinh thần trong tương lai sau này. Khi trẻ làm tốt, cha mẹ đừng tiếc những lời động viên, tán thưởng đến khích lệ bé nhé!

Dạy trẻ học ngoại ngữ

Dạy bé 5 tuổi trong xã hội hiện đại cũng cần chú trọng việc học ngoại ngữ. Nếu cha mẹ không thể tự dạy tiếng Anh cho trẻ, hãy cùng con học. Học tiếng Anh qua bài hát, các trò chơi cho trẻ 5 tuổi bằng tiếng Anh, học qua ứng dụng, qua hình thức nghe sách nói hoặc truyện là gợi ý không tồi. Ngoài ra, cha mẹ cũng có thể tìm cho con một trung tâm tiếng Anh uy tín để trẻ được học một cách bài bản, đúng lộ trình.

Dạy cho trẻ cách thích nghi với mọi tình huống

Một số trẻ được chiều chuộng quá mức dẫn đến thói quen đòi hỏi thái quá. Ví dụ trẻ chỉ đi đúng đôi giày trẻ thích, ăn đúng món trẻ ưng. Thay vì chiều theo mọi yêu cầu của con, cha mẹ nên phân tích, giải thích để con sẵn sàng trải nghiệm mọi điều mới mẻ. Có khả năng thích nghi tốt, con sẽ hòa nhập nhanh chóng với môi trường tiểu học. Kỹ năng này sẽ đi theo con suốt cuộc đời, giúp con dễ dàng đối phó với những điều không mong muốn trong cuộc sống.

Dạy bé 5 tuổi không phải tập trung vào cách giúp trẻ thông minh sớm như thiên tài mà dạy cho con đủ kiến thức và kỹ năng nền tảng để vững bước vào lớp 1. Tùy từng trẻ, cha mẹ cần lựa chọn nội dung và phương pháp dạy phù hợp. Dạy cho trẻ bình thường sẽ hoàn toàn khác với dạy trẻ tự kỷ tại nhà. Với những trẻ đặc biệt, tốt nhất cha mẹ nên tìm đến sự tự vấn và hướng dẫn của các chuyên gia.