Kỹ thuật ECMO là gì? Ứng dụng của ECMO trong điều trị bệnh lý

Kỹ thuật ECMO được áp dụng chủ yếu cho những trường hợp khi các phương pháp điều trị truyền thống không đem lại hiệu quả mong muốn, ECMO đại diện cho một bước tiến quan trọng trong việc cứu sống những người bệnh đang đối diện với nguy cơ tử vong cao.

Hiểu về kỹ thuật ECMO

Kỹ thuật ECMO (extracorporeal membrane oxygenation) hay trao đổi oxy qua màng ngoài cơ thể là một phương pháp y tế được sử dụng để hỗ trợ hoặc thay thế chức năng của tim và phổi khi chúng không hoạt động đúng cách. ECMO thường được áp dụng trong những trường hợp khẩn cấp, khi người bệnh đang gặp nguy hiểm do suy hô hấp hoặc suy tim nặng.

Quá trình ECMO bắt đầu bằng việc đưa máu từ cơ thể ra ngoài thông qua ống tĩnh mạch. Máu này sau đó được dẫn qua một hệ thống màng lọc được thiết kế để hoạt động như phổi của con người. Trong quá trình này, màng lọc sẽ gắn kết oxy từ không khí và loại bỏ khí carbon dioxide (CO2) từ máu. Sau đó, máu được giàu oxy được trả lại vào cơ thể qua đường tĩnh mạch.

ECMO là một công nghệ quan trọng trong y học cấp cứu, cho phép cung cấp sự hỗ trợ cần thiết cho bệnh nhân trong tình trạng nguy kịch, đồng thời tạo ra cơ hội cho quá trình điều trị và phục hồi sau này.

Hệ thống ECMO bao gồm các thành phần chính sau:

• Ống cannula: Được chèn vào các mạch máu để lấy và trả lại máu vào cơ thể.
• Ống dẫn máu tráng phủ heparin: Dùng để dẫn máu qua hệ thống ECMO mà không gây đông máu không mong muốn.
• Màng trao đổi oxy: Là phần quan trọng nhất, giúp trao đổi khí giữa máu và không khí.
• Bơm máu: Vận chuyển máu qua hệ thống ECMO, thường là bơm ly tâm.
• Bộ trao đổi nhiệt: Giữ cho máu ổn định ở nhiệt độ phù hợp khi đi qua hệ thống ECMO.

Các thành phần này hoạt động cùng nhau để cung cấp hỗ trợ hoặc thay thế chức năng của tim và phổi cho bệnh nhân.

Ứng dụng ECMO trong điều trị

ECMO được sử dụng trong nhiều trường hợp khẩn cấp để cung cấp hỗ trợ hoặc thay thế chức năng của tim và phổi khi chúng không hoạt động đúng cách. Dưới đây là một số trường hợp cụ thể mà kỹ thuật ECMO có thể được ứng dụng:

• Suy hô hấp nặng: Khi tỷ lệ sức căng oxy ở động mạnh và oxy hít vào (PaO2 / FiO2) nhỏ hơn 100 mmHg mặc dù máy thở đã được sử dụng hết công suất.
• Acidosis: Suy hô hấp do nồng độ carbon dioxide cao bất thường với độ pH trong động mạch nhỏ hơn 7,20.
• Sốc tim: ECMO có thể được sử dụng để cung cấp hỗ trợ tuần hoàn trong trường hợp sốc tim, khi tim không đủ sức mạnh để cung cấp oxy và dưỡng chất đến cơ thể.
• Hậu phẫu thuật tim: Trong những trường hợp tim gặp vấn đề sau khi phẫu thuật tim, ECMO có thể được sử dụng để cung cấp hỗ trợ cần thiết cho tim trong quá trình phục hồi.
• Ngừng tim: ECMO có thể được sử dụng như một phương pháp cấp cứu để duy trì sự sống trong trường hợp ngừng tim.
• Duy trì sự sống trong khi cấy ghép tim hoặc ghép phổi: ECMO có thể được sử dụng để duy trì sự sống cho bệnh nhân trong khi họ đợi ghép tim hoặc ghép phổi.
• Hạ thân nhiệt: ECMO có thể được sử dụng để hạ thân nhiệt độ của bệnh nhân, đặc biệt là trong trường hợp bất ổn tim hoặc với nhiệt độ thấp.
• Điều trị sốc do nhiễm trùng: Mặc dù còn gây tranh cãi, nhưng ECMO cũng đang được nghiên cứu để điều trị sốc do nhiễm trùng.

ECMO giúp đảm bảo cơ thể bệnh nhân có đủ oxy, tạo ra điều kiện thuận lợi cho quá trình điều trị và phục hồi sau này. Thêm vào đó, việc sử dụng ECMO cần được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của các chuyên gia y tế có kinh nghiệm để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho bệnh nhân.

Biến chứng khi điều trị bằng ECMO

Ứng dụng kỹ thuật ECMO có thể mang lại nhiều lợi ích điều trị cho bệnh nhân, nhưng cũng có thể gây ra một số nguy cơ và biến chứng như:

• Xuất huyết: Một trong những nguy cơ lớn nhất là xuất huyết, do tác động của thuốc chống đông và các thủ tục liên quan đến việc cắm các ống thông của ECMO. Xuất huyết có thể xảy ra ở các vị trí như phổi, não, dạ dày, và các vị trí đặt ống thông. Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể cần phải sử dụng thuốc cầm máu hoặc thực hiện phẫu thuật.
• Suy thận: Một số bệnh nhân sử dụng ECMO có thể không nhận đủ lượng máu cung cấp cho thận, dẫn đến suy thận cấp. Trong trường hợp này, bệnh nhân có thể cần phải được lọc máu. Tuy suy thận có thể hồi phục sau điều trị, nhưng một số trường hợp có thể cần phải tiếp tục lọc máu suốt đời.
• Nhiễm trùng: Do ống thông của máy ECMO có thể trở thành cửa ngõ cho vi khuẩn và mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể, nên nguy cơ nhiễm trùng là rất cao. Nhiễm trùng có thể xảy ra ở nhiều cơ quan trong cơ thể và cần được điều trị bằng thuốc kháng sinh.
• Tổn thương chân: ECMO thường được đặt thông qua các tĩnh mạch hoặc động mạch ở đùi, nên có thể dẫn đến giảm lưu lượng máu xuống chân, gây tổn thương cho mô chân. Điều này có thể yêu cầu thay đổi vị trí đặt ống thông hoặc thậm chí phẫu thuật để khôi phục lưu lượng máu cho chân.
• Đột quỵ: Một số vùng não của bệnh nhân sử dụng ECMO có thể không nhận được đủ máu, dẫn đến sự hình thành cục huyết khối và gây đột quỵ. Điều này có thể gây tổn thương vĩnh viễn cho não và ảnh hưởng đến chức năng của bệnh nhân.

Những nguy cơ này thường được bác sĩ theo dõi và xử lý kịp thời để giảm thiểu tác động tiêu cực lên bệnh nhân. Việc sử dụng ECMO cần được thực hiện dưới sự giám sát của các chuyên gia y tế có kinh nghiệm để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho bệnh nhân.

Tóm lại, kỹ thuật ECMO là một kỹ thuật y học sử dụng hệ thống tuần hoàn máu bên ngoài cơ thể để hỗ trợ hoặc thay thế chức năng của tim và phổi. Với khả năng cứu sống và cải thiện chất lượng cuộc sống cho những bệnh nhân gặp vấn đề nghiêm trọng về suy hô hấp và suy tim, ECMO đã trở thành một công cụ quan trọng trong việc điều trị các tình trạng khẩn cấp trong lĩnh vực y học.