Lạm dụng corticoid điều trị viêm da dị ứng nguy hiểm thế nào?

Corticoid thường được sử dụng để điều trị viêm da dị ứng nhờ hiệu quả giảm ngứa, chống viêm tức thì. Tuy nhiên, việc lạm dụng corticoid có thể gây ra hàng loạt hậu quả nguy hiểm như teo da, rạn da, thậm chí ảnh hưởng đến nội tiết và sức khỏe tổng thể. Vậy lạm dụng corticoid điều trị viêm da dị ứng nguy hiểm thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.

Viêm da dị ứng là một bệnh da liễu mạn tính, thường gặp ở cả trẻ em và người lớn. Bệnh gây ra các triệu chứng như ngứa, đỏ, khô và bong tróc da, làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Để kiểm soát các triệu chứng khó chịu này, corticoid thường được bác sĩ kê đơn dưới dạng kem bôi, thuốc mỡ hoặc thuốc uống. Đây là nhóm thuốc có tác dụng chống viêm, giảm ngứa hiệu quả và nhanh chóng.

Tuy nhiên, corticoid cũng đi kèm với nhiều rủi ro nếu không sử dụng đúng cách. Việc lạm dụng hoặc dùng corticoid mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ có thể gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm. 

Lạm dụng corticoid điều trị viêm da dị ứng nguy hiểm thế nào?

Corticoid tại chỗ được chứng minh là an toàn và hiệu quả trong việc kiểm soát các đợt bùng phát viêm da dị ứng, đặc biệt khi sử dụng trong thời gian tối đa 4 tuần. Thực tế, nhiều trường hợp có thể kiểm soát tình trạng viêm chỉ sau một vài tuần điều trị. Để hạn chế độc tính, khuyến cáo chỉ nên sử dụng corticoid trong khoảng thời gian ngắn nhất cần thiết để kiểm soát triệu chứng. 

Tuy nhiên, việc lạm dụng corticoid, sử dụng trong thời gian dài, hoặc dùng corticoid có tác dụng mạnh trên diện tích da lớn sẽ làm tăng nguy cơ gặp phải các tác dụng phụ. Dưới đây là một số tác dụng phụ thường gặp:

Tác dụng phụ tại chỗ

Corticoid bôi ngoài da có thể gây ra các tác dụng phụ tại chỗ, thường gặp nhất là cảm giác châm chích, bỏng rát nhẹ. Một số tác dụng phụ khác bao gồm: Teo da, phát ban dạng mụn trứng cá, nổi mẩn, giãn mạch, dễ bầm tím, rậm lông, giảm sắc tố, rạn da và chậm liền vết thương.

Để giảm thiểu những tác dụng phụ này, cần lưu ý chỉ sử dụng corticoid có hiệu lực thấp trên các vùng da nhạy cảm như mặt, nách, háng hoặc vùng da bị viêm tã lót ở trẻ em. 

Tác dụng phụ toàn thân

Tác dụng phụ toàn thân thường xảy ra khi sử dụng corticoid có tác dụng mạnh hoặc sử dụng trên diện tích da lớn trong thời gian dài:

• Ức chế trục hạ đồi - tuyến yên - tuyến thượng thận: Việc ức chế này có thể làm suy giảm chức năng của tuyến thượng thận, ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hormone trong cơ thể.
• Hội chứng Cushing: Đây là một tình trạng nghiêm trọng đặc trưng bởi tăng cân, tăng huyết áp, tích mỡ ở vùng mặt và thân, đồng thời chậm phát triển chiều cao ở trẻ em.
• Tăng nhãn áp và đục thủy tinh thể: Sử dụng corticoid trong thời gian dài có thể gây ra các biến chứng ở mắt như tăng nhãn áp và đục thủy tinh thể.

Một số lưu ý khi dùng corticoid bôi ngoài da

Để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tối ưu khi sử dụng corticoid bôi ngoài da, cần tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng dưới đây: 

• Tuân thủ chỉ định của bác sĩ: Sử dụng corticoid theo đúng liều lượng, thời gian và số lần bôi mà bác sĩ da liễu đã kê đơn.
• Chọn loại corticoid phù hợp: Sử dụng corticoid có hoạt lực thấp nhất có hiệu quả, đặc biệt là cho trẻ em và người cao tuổi, để giảm nguy cơ tác dụng phụ.
• Quản lý việc dùng nhiều thuốc bôi ngoài da: Nếu phải dùng đồng thời nhiều loại thuốc bôi, hãy cách nhau khoảng 30 phút để tránh làm pha loãng nồng độ corticoid hoặc lan rộng thuốc ra các vùng da không bị bệnh.
• Sử dụng sản phẩm dưỡng ẩm đúng cách: Nếu kết hợp corticoid với sản phẩm dưỡng ẩm, hãy bôi sản phẩm dưỡng ẩm trước, đợi khoảng 30 phút, rồi mới bôi corticoid để tránh làm giảm hiệu quả của thuốc.
• Giảm liều từ từ khi ngừng thuốc: Nếu sử dụng corticoid trong thời gian dài, không ngừng thuốc đột ngột mà cần giảm liều từ từ để tránh phản ứng dội ngược.
• Rửa tay sau khi bôi thuốc: Rửa tay sạch và lau khô sau khi bôi corticoid để tránh lây lan thuốc ra các vùng da khác.
• Tái khám nếu không cải thiện: Nếu tình trạng bệnh không cải thiện sau 2-4 tuần sử dụng thuốc, nên tái khám để bác sĩ đánh giá lại và điều chỉnh phương pháp điều trị.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn đọc hiểu rõ việc lạm dụng corticoid điều trị viêm da dị ứng nguy hiểm thế nào? Hãy luôn chú ý đến cách sử dụng corticoid một cách an toàn và nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia y tế để điều chỉnh kịp thời.