Lichen phẳng ở miệng​ là gì? Dấu hiệu và cách điều trị

Nhiều người khi phát hiện trong miệng xuất hiện các mảng trắng hoặc vết loét kéo dài thường chủ quan nghĩ do nhiệt miệng thông thường. Tuy nhiên, đây có thể là biểu hiện của lichen phẳng ở miệng, một bệnh lý niêm mạc miệng mạn tính cần được theo dõi và điều trị sớm. Vậy lichen phẳng ở miệng là gì, triệu chứng cụ thể như thế nào và có phương pháp nào cải thiện hiệu quả? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau.

Lichen phẳng ở miệng là gì?

Lichen phẳng ở miệng là một bệnh lý viêm mạn tính tại niêm mạc miệng, có cơ chế liên quan đến rối loạn miễn dịch. Khi mắc bệnh, hệ miễn dịch của cơ thể nhầm lẫn và tấn công các tế bào niêm mạc miệng, gây ra tình trạng viêm, xuất hiện các vết trắng dạng lưới, mảng dày sừng hoặc loét đau rát.

Bệnh thường gặp ở phụ nữ trung niên nhiều hơn nam giới và có thể tồn tại lâu dài, diễn biến dai dẳng. Dù lichen phẳng ở miệng không phải bệnh lây nhiễm, nhưng nếu không được theo dõi và điều trị đúng cách, bệnh có thể gây khó khăn trong ăn uống, giao tiếp và tiềm ẩn nguy cơ tiến triển thành ung thư khoang miệng.

Dấu hiệu nhận biết Lichen phẳng ở miệng

Lichen phẳng ở miệng là một rối loạn viêm mạn tính tại niêm mạc khoang miệng, liên quan đến cơ chế tự miễn do tế bào lympho T tấn công tế bào biểu mô. Tổn thương thường kéo dài, có thể tái phát nhiều lần và gây ra cảm giác khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày. Đặc điểm lâm sàng của bệnh thường dễ nhận biết qua các biểu hiện sau:

• Tổn thương đặc trưng: Xuất hiện các vết màu trắng dạng lưới, mảng dày sừng, mô sưng đỏ hoặc loét ở niêm mạc má, nướu, lưỡi, môi.
• Đau rát hoặc nóng bỏng: Người bệnh có cảm giác đau nhói hoặc bỏng rát, đặc biệt khi ăn uống.
• Khó khăn khi nhai nuốt và giao tiếp: Các vết loét gây cản trở hoạt động ăn uống, nói chuyện.
• Tăng nhạy cảm với thức ăn: Dễ bị kích ứng khi tiếp xúc với thực phẩm nóng, chua, cay hoặc đồ uống có cồn.
• Viêm nướu và chảy máu: Dễ chảy máu khi chải răng, đặc biệt ở vùng nướu bị ảnh hưởng.
• Tổn thương da đi kèm: Trong nhiều trường hợp, ngoài tổn thương niêm mạc miệng, bệnh nhân có thể xuất hiện tổn thương ở da, tuy nhiên phần lớn biểu hiện trong miệng thường xuất hiện trước.

Nhận biết sớm dấu hiệu lichen phẳng ở miệng giúp người bệnh thăm khám kịp thời và giảm nguy cơ biến chứng.

Nguyên nhân gây ra Lichen phẳng vùng miệng

Hiện nay, nguyên nhân chính xác vẫn chưa được xác định rõ, nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy bệnh có thể khởi phát và tiến triển dưới tác động của nhiều yếu tố nguy cơ khác nhau. Dưới đây là những nguyên nhân gây ra lichen phẳng ở miệng:

• Rối loạn miễn dịch qua trung gian tế bào lympho T: Sự gia tăng bất thường của lympho T tấn công tế bào biểu mô niêm mạc miệng, dẫn đến viêm mạn tính và tổn thương.
• Thuốc và vật liệu nha khoa: Một số thuốc (như thuốc chống viêm, thuốc tim mạch) hoặc vật liệu nha khoa tiếp xúc lâu dài với niêm mạc có thể gây tổn thương dạng lichenoid, dễ nhầm lẫn với lichen phẳng.
• Bệnh viêm gan siêu vi C: Nhiều nghiên cứu ghi nhận mối liên hệ giữa viêm gan C và lichen phẳng, đặc biệt ở các quần thể thuộc khu vực Địa Trung Hải, cho thấy yếu tố di truyền có thể tham gia vào cơ chế bệnh sinh.
• Yếu tố tâm lý và thần kinh: Stress kéo dài, căng thẳng thần kinh hoặc sang chấn tâm lý được xem là yếu tố thuận lợi kích hoạt hoặc làm bệnh tiến triển nặng hơn.
• Tổn thương cơ học tại niêm mạc: Chấn thương lặp đi lặp lại trong khoang miệng (như cắn niêm mạc, va chạm với răng giả, chỉnh nha) có thể gây ra tình trạng này.

Lichen phẳng ở miệng có nguy hiểm không?

Lichen phẳng vùng miệng tuy là bệnh lý viêm mạn tính không lây nhiễm, nhưng nếu kéo dài, người bệnh có thể phải đối diện với nhiều biến chứng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe răng miệng và toàn thân. Những nguy cơ và biến chứng thường gặp gồm:

• Ảnh hưởng dinh dưỡng: Tổn thương loét hoặc đau rát trong miệng khiến bệnh nhân khó khăn khi ăn nhai, dẫn đến chán ăn, sút cân và thiếu hụt vi chất cần thiết cho cơ thể.
• Nguy cơ nhiễm khuẩn thứ phát: Các vết loét nếu không được vệ sinh đúng cách rất dễ bị viêm nhiễm, làm nặng thêm tình trạng đau rát và kéo dài quá trình hồi phục.
• Sẹo niêm mạc miệng: Khi tổn thương lặp đi lặp lại và kéo dài, niêm mạc có thể để lại sẹo, gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến chức năng nhai, nói.

Cách điều trị lichen phẳng ở miệng

Lichen phẳng vùng miệng là bệnh viêm mạn tính, hiện chưa có phương pháp điều trị khỏi hoàn toàn. Mục tiêu điều trị chủ yếu là giảm triệu chứng, kiểm soát tổn thương và ngăn ngừa biến chứng. Một số phương pháp thường áp dụng gồm:

• Theo dõi định kỳ: Với lichen dạng lưới, thường ít gây khó chịu, không cần điều trị đặc hiệu. Tuy nhiên, bệnh nhân cần tái khám hàng năm để theo dõi diễn tiến và phát hiện sớm biến đổi ác tính.
• Điều trị kháng nấm: Áp dụng khi có bội nhiễm nấm gây nóng rát hoặc khó chịu.
• Corticosteroids: Là lựa chọn điều trị chính cho lichen dạng trợt.
• Thuốc ức chế miễn dịch: Áp dụng khi đáp ứng kém với corticosteroids.
• Điều trị hỗ trợ: Nghỉ ngơi hợp lý, chế độ dinh dưỡng cân đối, tránh căng thẳng và có thể kết hợp thuốc an thần nếu cần.
• Kiểm soát bệnh lý kèm theo và phòng ngừa biến chứng: Do corticosteroids có thể làm tăng nguy cơ nấm miệng, người bệnh cần thăm khám thường xuyên để được xử trí kịp thời.

Hy vọng qua những thông tin trên, bạn đã hiểu rõ hơn lichen phẳng ở miệng là gì, dấu hiệu nhận biết cũng như phương pháp điều trị phù hợp. Nếu phát hiện các tổn thương bất thường trong khoang miệng, bạn nên thăm khám sớm tại cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.