Lưu ý khi sử dụng Paracetamol: Những điều cần biết để hạn chế tác dụng phụ

Paracetamol được biết đến với vai trò giúp người bệnh giảm đau hạ sốt. Tuy nhiên cần phải hiểu rõ cách sử dụng Paracetamol một cách hợp lý để tránh các tình trạng không muốn khi sử dụng thuốc. Vì vậy, trước khi sử dụng Paracetamol, hãy tìm hiểu kĩ các lưu ý khi sử dụng Paracetamol. Sau đây là bài chia sẻ Nhà thuốc Long Châu muốn gửi đến người đọc.

Paracetamol là gì? Đặc điểm và công dụng 

Paracetamol là một loại thuốc giảm đau và hạ sốt được sử dụng khá rộng rãi hiện nay, mang lại hiệu quả cao và an toàn cho người dùng nếu biết cách sử dụng đúng. Paracetamol có thể dùng được cho người lớn và trẻ em.

Paracetamol có cơ chế hoạt động là ức chế tổng hợp prostaglandin ở hệ thần kinh trung ương, giúp cải thiện và làm giảm mức độ cơn đau. Thuốc cũng tác động lên vùng dưới đồi, làm tăng lưu lượng máu ngoại biên và giãn mạch nhằm hạ thân nhiệt. Paracetamol chỉ hạ thân nhiệt ở người bị sốt và ít khi làm hạ nhiệt độ cơ thể người khỏe mạnh.

Các dạng bào chế của Paracetamol

Hiện nay, Paracetamol được bào chế dưới nhiều dạng khác nhau, gồm có: Viên nén, viên sủi, siro, dung dịch, dạng bột, viên nang, dạng bột tiêm, thuốc đạn (đặt ở hậu môn)…

Paracetamol dạng uống

Paracetamol dạng uống thường gồm các dạng bào chế sau:

• Dạng viên sủi hòa tan, mỗi viên có hàm lượng 500mg, thường có hai loại là Efferalgan và Panadol sủi.
• Dạng viên nén thường là Panadol viên có hàm lượng 500mg.
• Siro uống.
• Dạng bột pha theo gói có các loại như là Efferalgan 80mg, Hapacol 150mg và Efferalgan 250mg.

Paracetamol dạng viên đặt

Dạng viên đặt (thường đặt ở hậu môn), mỗi viên thường có các hàm lượng là 80mg, 150mg, 300mg tùy theo nhu cầu sử dụng của từng người bệnh. Dạng này thường chỉ dùng cho trẻ em.

Cách sử dụng Paracetamol dạng viên đặt: Rửa sạch tay và hậu môn, lấy thuốc ra khỏi bao bì, đặt trẻ nằm nghiêng hoặc nằm sấp, nhẹ nhàng đưa thuốc vào hậu môn cho đến khi không còn thấy thuốc, giữ chặt mông trẻ lại trong vài phút để thuốc không bị rơi ra.

Paracetamol dạng tiêm tĩnh mạch 

Dạng tiêm tĩnh mạch thường có hàm lượng là 10mg/ml thể tích dung dịch tiêm. Có tác dụng nhanh và hiệu quả hơn so với các đường dùng thuốc khác. Tuy nhiên, thuốc cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như phồng vị trí tiêm, tắc mạch, kích ứng đường truyền, nhiễm khuẩn, quá mẫn, ban đỏ, phù mạch hay độc tính trên gan. Vì vậy, khi sử dụng dạng này cần có sự cần có sự chỉ định và theo dõi của bác sĩ.

Cách sử dụng Paracetamol hợp lý và an toàn

Lưu ý khi sử dụng Paracetamol, cần tuân thủ những nguyên tắc sau:

• Đọc kỹ các hướng dẫn sử dụng trên bao bì hoặc tham khảo ý kiến các chuyên gia y tế trước khi sử dụng Paracetamol.
• Paracetamol nên được uống cách bữa ăn khoảng 30 phút đến 1 giờ, vì thức ăn làm ảnh hưởng đến hấp thu thuốc.
• Liều lượng Paracetamol cho người lớn không quá 4g/ngày. Liều chung là từ 325 - 650mg/liều cách khoảng 4 - 6 giờ hoặc 1000mg cách khoảng 6 - 8 giờ bằng đường uống hoặc viên đặt. Nếu sử dụng viên nén Paracetamol 500mg: 1 - 2 viên/liều uống cách nhau 4 - 6 giờ.
• Liều lượng Paracetamol cho trẻ nhỏ phụ thuộc vào cân nặng và tuổi của trẻ. Liều chung là 10 - 15mg/kg/liều mỗi 4 - 6 giờ khi cần thiết (tối đa 5 liều trong 24 giờ).
• Không dùng vượt quá liều lượng khuyến cáo vì có thể gây tích tụ độc tố hoặc các tác dụng phụ khác.
• Không uống Paracetamol hơn 3 ngày liên tục nếu không có yêu cầu của bác sĩ.
• Đo chính xác liều lượng Paracetamol cần thiết cho trẻ em bằng cân để đảm bảo tối đa hiệu quả của thuốc.

Một số tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng Paracetamol và cách phòng ngừa

Tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng Paracetamol

Paracetamol là một loại thuốc an toàn nếu sử dụng đúng cách. Nhưng nếu dùng quá liều cần thiết hoặc quá thời gian dẫn đến ngộ độc Paracetamol có thể gây ra những tác dụng phụ rất nghiêm trọng, đặc biệt là đối với hai cơ quan gan và thận. Những tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng Paracetamol không đúng cách bao gồm:

• Một số triệu chứng về bệnh tiêu hóa như buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng.
• Các bệnh về da như phát ban, ngứa, mẩn đỏ.
• Làm suy giảm chức năng của gan hoặc thận.
• Gây ảnh hưởng đến hệ tim mạch như hạ huyết áp, suy tim.
• Dị ứng hoặc phản ứng quá mẫn với các chất kích thích.

Cách phòng ngừa các tác dụng phụ của Paracetamol

Để phòng ngừa những tác dụng phụ này, cần lưu ý khi sử dụng Paracetamol phải đảm bảo các nguyên tắc sau:

• Không sử dụng Paracetamol quá liều lượng cần thiết hoặc quá thời gian bác sĩ yêu cầu.
• Không tự ý dùng Paracetamol trẻ em dưới 2 tuổi hoặc dùng thuốc nếu chưa có sự chỉ định của bác sĩ. Paracetamol dành cho trẻ em dưới 2 tuổi thường là các dạng đặc biệt khác dạng thông thường.
• Đối với từng dạng bào chế của thuốc cần biết cách sử dụng đúng.
• Không sử dụng Paracetamol kết hợp với các loại thuốc khác khi không biết rõ tác dụng cũng như chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ.
• Không uống bia rượu khi sử dụng Paracetamol.
• Tạm ngưng dùng thuốc nếu gặp phải một số hiện tượng như: Không thấy hạ sốt sau hơn 3 ngày sử dụng, xuất hiện các cơn đau sau khoảng 5 - 7 ngày sử dụng thuốc, kèm theo táo bón, mắc ói, nhức đầu, phát ban, sưng tấy… Nếu cần thiết thì nên đến các trung tâm y tế gần nhất.

Lưu ý khi sử dụng Paracetamol kết hợp với các loại thuốc khác

Paracetamol có thể tạo ra tương tác mạnh với nhiều loại thuốc khác, gây ra những ảnh hưởng không mong muốn hoặc nguy hiểm cho sức khỏe người bệnh. Do đó, khi sử dụng đồng thời Paracetamol cùng với các loại thuốc khác, cần lưu ý những điều sau để tránh sự tương tác thuốc có thể dẫn đến nhiều nguy hiểm. 

Những lưu ý khi sử dụng Paracetamol kết hợp với các loại thuốc khác gồm:

• Không sử dụng Paracetamol cùng với các loại thuốc khác có chứa chất ức chế Paracetamol, vì điều này có thể gây mất tác dụng của Paracetamol hoặc làm tăng thêm nồng độ thuốc giảm đau.
• Không sử dụng Paracetamol cùng với các loại thuốc có chứa chất ức chế men gan, như thuốc điều trị loét dạ dày Omeprazol, thuốc tăng trưởng cơ Anabolic steroids, kháng sinh Ciprofloxacin, kháng sinh Erythromycin estolate, thuốc ngủ Diazepam, thuốc chống lao như Isoniazid, Rifampicin, Streptomycin, Isoniazid... vì điều này có thể gây tích tụ Paracetamol trong cơ thể, đồng thời tăng nguy cơ gây ngộ độc gan.
• Không sử dụng Paracetamol cùng với các loại thuốc có chất chống đông máu, như Warfarin hoặc Coumarin, vì điều này có thể tăng nguy cơ gây xuất huyết.
• Không sử dụng Paracetamol cùng với các loại thuốc chứa chất ức chế miễn dịch, như Azathioprine hoặc Mercaptopurine, vì điều này có thể tăng nguy cơ gây suy giảm miễn dịch người bệnh.
• Không sử dụng Paracetamol cùng với các loại thuốc ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa như thuốc làm tăng nhu động dạ dày Metoclopramide hoặc Domperidone, vì điều này có thể thay đổi sự phân bố và hấp thu Paracetamol trong cơ thể.

Nếu cần sử dụng Paracetamol kết hợp cùng với các loại thuốc khác, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để biết được các lưu ý khi sử dụng Paracetamol. Vì mục đích sử dụng tối đa hiệu quả của Paracetamol, mang lại an toàn cho người bệnh.

Paracetamol là một loại thuốc giảm đau và hạ sốt phổ biến, mang lại hiệu quả cao và an toàn nếu sử dụng đúng cách. Trên đây là những tác dụng phụ cần lưu ý khi sử dụng Paracetamol và một số cách phòng ngừa chúng. Nhà thuốc Long Châu hy vọng bài viết này sẽ giúp người dùng hiểu rõ hơn về Paracetamol và cách sử dụng nó một cách an toàn và hiệu quả. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc cần tư vấn thêm khi sử dụng Paracetamol, hãy liên hệ hoặc đến các cơ sở Nhà thuốc Long Châu gần nhất để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp