Mổ nội soi tuyến giáp: Quy trình, chỉ định, ưu điểm, độ an toàn và biến chứng

Bài viết sẽ cung cấp thông tin chi tiết về mổ nội soi tuyến giáp: Chỉ định, quy trình, ưu điểm và những biến chứng có thể gặp. Qua đó, bạn sẽ có cái nhìn rõ hơn để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Mổ nội soi tuyến giáp là gì?

Mổ nội soi tuyến giáp là một kỹ thuật phẫu thuật hiện đại, được ứng dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh lý tuyến giáp. Phương pháp này sử dụng máy nội soi và các dụng cụ phẫu thuật chuyên biệt để tiếp cận và loại bỏ khối u hoặc các bất thường tại tuyến giáp. So với phẫu thuật mổ hở truyền thống, mổ nội soi tuyến giáp có nhiều ưu điểm: Ít đau, hồi phục nhanh, giảm nguy cơ tổn thương các cơ quan lân cận, hạn chế sẹo xấu và giảm tỷ lệ tái phát.

Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ đưa ống nội soi qua các vết rạch nhỏ. Hình ảnh tuyến giáp sẽ được phóng đại trên màn hình, giúp bác sĩ quan sát rõ ràng và loại bỏ các khối u lành tính hoặc ác tính một cách chính xác hơn.

Các phương pháp mổ nội soi tuyến giáp

Hiện nay có hai phương pháp mổ nội soi tuyến giáp phổ biến:

Phẫu thuật qua đường miệng

Bác sĩ rạch một vết nhỏ trong khoang miệng, thường ở phía trong môi dưới, rồi đưa dụng cụ nội soi vào để tiếp cận tuyến giáp. Cách tiếp cận này giúp giảm đau, hạn chế sẹo ngoài da và mang tính thẩm mỹ cao.

Phẫu thuật qua đường nách - ngực

Phương pháp này được thực hiện bằng cách tạo một đường rạch nhỏ ở vùng nách hoặc ngực, sau đó đưa dụng cụ nội soi vào để tiếp cận tuyến giáp. Ưu điểm là không để lại sẹo vùng cổ, giảm lo lắng về mặt thẩm mỹ, đồng thời giúp bệnh nhân hồi phục nhanh chóng.

Vì sao nên mổ nội soi thay vì mổ truyền thống?

So với phương pháp mổ hở truyền thống, mổ nội soi mang đến nhiều ưu điểm như:

• Qua đường nách - ngực: Không để lại sẹo vùng cổ, tính thẩm mỹ cao, ít xâm lấn, hồi phục nhanh, người bệnh có thể xuất viện sau 2 ngày.
• Qua đường miệng: Vết rạch nhỏ trong khoang miệng, hầu như không thấy sẹo ngoài da, ít gây tổn thương, thời gian phục hồi ngắn.

So với mổ hở, cả hai phương pháp nội soi đều mang lại sự tự tin về thẩm mỹ và cải thiện chất lượng cuộc sống sau phẫu thuật.

Mổ nội soi tuyến giáp có an toàn không?

Mổ nội soi tuyến giáp được đánh giá là một phương pháp an toàn và ngày càng được nhiều bác sĩ lựa chọn thay thế cho mổ hở truyền thống. Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy tỷ lệ biến chứng sau mổ nội soi tương đương, thậm chí thấp hơn so với mổ hở, trong khi người bệnh lại có lợi thế lớn về mặt thẩm mỹ và hồi phục nhanh hơn.

Nghiên cứu tại Ý của Miccoli (2008) cho thấy biến chứng rất thấp và kết quả thẩm mỹ tốt. Tại Mỹ, nghiên cứu của Terris (2015) ghi nhận chỉ 6,5% bệnh nhân gặp biến chứng nhẹ sau mổ nội soi, thấp hơn nhiều so với mổ hở (18,5%). Một phân tích lớn đăng trên Frontiers in Oncology năm 2022 cũng khẳng định nội soi an toàn, đồng thời mang lại lợi thế vượt trội về thẩm mỹ.

Những kết quả này cho thấy, với điều kiện được thực hiện bởi bác sĩ giàu kinh nghiệm và tại cơ sở y tế có trang thiết bị đầy đủ, mổ nội soi tuyến giáp hoàn toàn là lựa chọn an toàn và hiệu quả cho người bệnh.

Biến chứng có thể gặp sau mổ nội soi tuyến giáp

Mặc dù an toàn và ít xâm lấn, phẫu thuật nội soi tuyến giáp vẫn có nguy cơ xảy ra biến chứng, bao gồm:

• Chảy máu sau mổ: Thường xuất hiện trong 24 giờ đầu, có thể gây chèn ép khí quản, khó thở hoặc tạo máu tụ dưới vết mổ.
• Cơn bão giáp trạng: Biến chứng nặng, hiếm gặp hiện nay nhờ thuốc đặc hiệu, biểu hiện bằng sốt cao, tim đập nhanh, tiêu chảy, ra mồ hôi nhiều, bồn chồn, mê sảng.
• Nhiễm trùng: Tỷ lệ thấp, thường không cần kháng sinh dự phòng, nhưng khi xảy ra cần điều trị kháng sinh thích hợp.
• Thay đổi giọng nói: Chủ yếu tạm thời do ảnh hưởng đến dây thần kinh thanh quản; khoảng 1% trường hợp có thể vĩnh viễn.
• Nhiễm độc giáp sau mổ: Thường điều trị bằng i-ốt phóng xạ.
• Hạ canxi máu: Do tổn thương tuyến cận giáp, biểu hiện bằng tê bì, co quắp cơ tay, chân, quanh miệng.
• Khó nuốt: Hiếm gặp, thường tự cải thiện sau vài ngày.

Tuy nhiên, các biến chứng thường hiếm gặp. Người bệnh vẫn nên tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ.

Chỉ định và chống chỉ định mổ nội soi tuyến giáp

Chỉ định thực hiện

Tùy từng phương pháp tiếp cận, bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định cụ thể.

• Đường miệng: Áp dụng cho người bệnh ung thư tuyến giáp thể nang hoặc thể nhú chưa di căn xa; u tuyến giáp lành tính như nang giáp, bướu giáp đa hạt, bướu giáp đơn hạt, khối u nhỏ.
• Đường nách - ngực: Áp dụng cho u tuyến giáp lành tính có kích thước ≤ 4 cm hoặc ung thư tuyến giáp thể nhú nghi ngờ ác tính, kích thước ≤ 1 cm, chưa xâm lấn và di căn.

Chống chỉ định phẫu thuật

Không phải tất cả bệnh nhân đều phù hợp với phương pháp mổ nội soi tuyến giáp. Các trường hợp chống chỉ định bao gồm:

• Có tiền sử phẫu thuật vùng đầu, mặt, cổ hoặc đã từng chiếu xạ vùng này.
• Ung thư tuyến giáp tái phát sau mổ nội soi, buộc phải chuyển sang mổ mở.
• Có dấu hiệu xâm lấn rộng hoặc di căn hạch ngoài phạm vi nhóm VI, VII.

Quy trình mổ nội soi tuyến giáp

Quy trình phẫu thuật thường gồm các bước sau:

Kiểm tra sức khỏe trước phẫu thuật

Người bệnh được khám tổng quát, đo huyết áp, nhịp tim, làm xét nghiệm máu và các cận lâm sàng khác để đảm bảo đủ điều kiện sức khỏe. Bác sĩ cũng cần nắm rõ các loại thuốc, thực phẩm bổ sung mà bệnh nhân đang sử dụng để điều chỉnh phù hợp.

Chuẩn bị trước mổ

Người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, ngừng thuốc tránh thai và thuốc chống đông ít nhất 2 tuần trước mổ, nhịn ăn 6 - 8 giờ trước phẫu thuật, đồng thời nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc để giảm rủi ro.

Tiến hành phẫu thuật

Mổ qua đường nách - ngực: Bệnh nhân được gây mê toàn thân. Bác sĩ rạch một đường dài khoảng 1 cm tại nách hoặc ngực, đưa ống nội soi vào và bơm khí CO₂ để tạo không gian phẫu trường. Dưới hình ảnh phóng đại, bác sĩ cắt bỏ phần tuyến giáp bệnh lý. Thời gian trung bình 45 - 60 phút.

Mổ qua đường miệng: Bệnh nhân được gây mê nội khí quản. Bác sĩ tạo 3 vết rạch nhỏ (khoảng 3 mm) trong khoang miệng để đưa ống nội soi đến tuyến giáp. Các dụng cụ chuyên biệt sẽ hỗ trợ loại bỏ khối u hoặc phần tuyến giáp cần thiết, đồng thời hạn chế tổn thương mô xung quanh. Sau khi lấy bỏ tuyến giáp, các vết rạch được khâu thẩm mỹ.

Chăm sóc hậu phẫu

Sau mổ, bệnh nhân cần nghỉ ngơi, tránh tác động mạnh vào vùng cổ và ngực trong 2 tuần. Người bệnh cần tuân thủ chế độ ăn giàu dinh dưỡng, tránh rượu bia, thuốc lá và thức ăn nhiều dầu mỡ. Các hoạt động thể lực nặng nên được hạn chế trong giai đoạn đầu.

Mổ nội soi tuyến giáp là một bước tiến quan trọng trong phẫu thuật tuyến giáp, mang lại hiệu quả điều trị cao, ít đau, tính thẩm mỹ tốt và thời gian hồi phục nhanh. Tuy nhiên, phương pháp này vẫn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng và không phải ai cũng phù hợp để thực hiện. Việc chỉ định cần được bác sĩ chuyên khoa cân nhắc kỹ lưỡng, dựa trên tình trạng bệnh, sức khỏe tổng thể và mong muốn của người bệnh.

Để đạt kết quả tốt nhất, người bệnh cần được khám, tư vấn và theo dõi tại cơ sở y tế có kinh nghiệm trong phẫu thuật nội soi tuyến giáp, đồng thời tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn chăm sóc sau mổ.