Nang noãn là gì? Cấu trúc và sự hình thành của nang noãn trưởng thành

Nang noãn đóng vai trò hết sức quan trọng đối với sức khỏe sinh sản, quyết định sự thành công hay không trong quá trình thụ thai. Trong bài viết này, Nhà thuốc Long Châu sẽ giúp mọi người giải đáp thắc mắc nang noãn là gì, cung cấp thông tin chi tiết về nang noãn, bao gồm cả quá trình hình thành của chúng.

Nang noãn là gì?

Nang noãn chứa vật chất di truyền và là loại tế bào lớn nhất trong cơ thể con người, gồm ba thành phần chính: Phần nhân, nguyên sinh chất và màng ngoài. Khi noãn chín, chúng có dạng hình cầu, màu vàng nhạt, nhỏ hơn hạt kê. Quá trình hình thành này đóng vai trò quan trọng đối với những cặp đôi gặp vấn đề hiếm muộn, tăng cơ hội thụ thai.

Từ khi mới sinh, buồng trứng của bé gái chứa khoảng 1 - 2 triệu nang noãn nguyên thủy. Khi bước vào tuổi dậy thì, số lượng này giảm xuống khoảng 300.000 - 400.000 nang. Trong độ tuổi sinh sản (14 - 45 tuổi), chỉ có khoảng 400 - 500 nang phát triển để phóng noãn mỗi tháng, còn lại sẽ thoái hóa và biến mất.

Giai đoạn cuối cùng của thời kỳ sinh sản là thời kỳ mãn kinh, buồng trứng chỉ còn lại vài nang noãn, và thậm chí những nang này cũng sẽ thoái hóa và mất đi sau một thời gian ngắn.

Cấu trúc của một nang noãn khi đã trưởng thành

Nang noãn thường được hình thành từ các tế bào mầm và qua các giai đoạn phát triển, chúng có hình dạng khác ban đầu nhưng vẫn giữ cấu tạo ba lớp chính:

• Lớp nguyên sinh chất: Bao gồm khoang chứa dịch nang và các tế bào hạt xung quanh noãn.
• Nhân noãn (Trứng): Chứa vật chất di truyền.
• Lớp màng ngoài: Bao gồm các thành phần sau: Tế bào vỏ ngoài, tế bào vỏ trong, hệ thống lưới mao mạch, màng đáy, các lớp tế bào hạt.

Cấu trúc này đảm bảo nang noãn thực hiện được các chức năng quan trọng trong quá trình sinh sản và thụ tinh.

Sự phát triển của nang noãn

Sự phát triển của nang noãn là quá trình tiến triển từ một nang ở dạng nguyên thủy, sau đó trải qua các giai đoạn phát triển như nang sơ cấp, thứ cấp, có hốc, và cuối cùng trở thành một nang tiền rụng trứng.

Trong buồng trứng của phụ nữ, có nhiều nang noãn ở các giai đoạn khác nhau do quá trình này diễn ra liên tục và chồng lên nhau. Mỗi quá trình trưởng thành của một nang noãn mất khoảng 120 ngày và đi qua các giai đoạn như nang nguyên thủy, nang sơ cấp, thứ cấp, có hốc, và nang tiền rụng trứng.

Ở mỗi giai đoạn, từ nang nguyên thủy đến nang tiền rụng trứng, cấu trúc của noãn nang thay đổi với các hình dạng khác nhau, nhưng vẫn giữ nguyên ba lớp cấu tạo quan trọng: Lớp nguyên sinh chất với khoang chứa dịch nang và tế bào hạt, nhân noãn (trứng) chứa vật chất di truyền, và lớp màng ngoài bao gồm tế bào vỏ ngoài, tế bào vỏ trong, hệ thống lưới mao mạch, màng đáy, và các lớp tế bào hạt.

Quá trình hình thành noãn nang diễn ra qua hai giai đoạn chính: Giai đoạn chiêu mộ noãn nang và giai đoạn chọn lọc.

Giai đoạn chiêu mộ noãn nang: Hàng tháng, khoảng 20 noãn nang nguyên thủy được tập hợp và phát triển trong buồng trứng. Số lượng này thay đổi tùy theo tuổi và số lượng noãn còn lại trong trứng. Trong tình trạng say giấc để duy trì nòi, noãn nang liên tục được chiêu mộ.

Giai đoạn chọn lọc: Thường diễn ra vào ngày thứ 7 của chu kỳ. Quá trình này loại bỏ noãn nang yếu và chọn lọc noãn nang có khả năng vượt trội.

Giai đoạn vượt trội: Từ ngày thứ 8 - 10, một noãn nang vượt trội xuất hiện, được chọn lọc để trở thành noãn nang trưởng thành với kích thước khoảng 5,5 - 8mm.

Giai đoạn thoái hoá của noãn nang: Từ ngày 11 - 13, chỉ có một noãn nang được chọn lọc để phát triển, còn lại sẽ bị tiêu biến và đào thải.

Giai đoạn phóng noãn: Thường vào ngày 14 của chu kỳ, noãn nang vượt trội phát triển đến kích thước tối đa, vỡ ra để giải phóng noãn bào và các dịch nang. Noãn bào có thể thụ tinh nếu gặp tinh trùng, hình thành hợp tử, ngược lại sẽ thoái hóa và đào thải, làm kết thúc chu kỳ hành kinh.

Nang noãn trội ở buồng trứng trái hay phải

Nang noãn trội ở buồng trứng trái đề cập đến việc trong buồng trứng trái, có 1 - 2 nang noãn đang phát triển vượt trội và sẽ phát triển thành nang trứng trưởng thành để tham gia quá trình phóng noãn. Tương tự, nang noãn trội ở buồng trứng phải cũng ám chỉ việc có 1 - 2 nang noãn đang có khả năng phát triển vượt trội, sẽ trở thành nang trứng trưởng thành để thực hiện quá trình phóng noãn.

Nếu có kế hoạch thụ thai, việc tăng cường sinh hoạt vợ chồng trong vài ngày tới có thể giúp tăng cơ hội thụ thai.

Theo dõi sự phát triển của nang noãn bằng cách nào?

Đối với phụ nữ mong muốn mang thai, việc theo dõi sự phát triển của nang noãn để xác định ngày rụng trứng là vô cùng quan trọng và cần thiết để tăng cơ hội thụ thai thành công.

Để chính xác xác định ngày rụng trứng và tối ưu hóa khả năng thụ thai, phụ nữ có thể sử dụng kết hợp giữa siêu âm và que thử rụng trứng điện tử. Que thử rụng trứng điện tử, như que thử Eveline Care, áp dụng công nghệ tiên tiến Pixo Test để đọc dải màu sinh hóa trên que thử. Công nghệ này phân tích nồng độ hormone LH trong nước tiểu theo 3 mức độ từ THẤP - CAO - ĐẠT ĐỈNH, giúp xác định chính xác thời điểm rụng trứng với độ chính xác lên đến 99%. Việc này giúp tối ưu hóa cơ hội thụ thai, đặc biệt là quan trọng cho các chị em đang trong quá trình chuẩn bị mang thai.

Một số trường hợp nang noãn thường khó thụ thai

Rối loạn phóng noãn chiếm tới 40% trong số các trường hợp vô sinh, hiếm muộn theo nghiên cứu. Điều này thường dẫn đến kinh nguyệt không đều hoặc kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thụ thai tự nhiên.

Hàng tháng, buồng trứng của phụ nữ thông thường có 1 - 2 nang noãn phát triển và rụng trứng vào ngày 14 của chu kỳ 28 ngày. Rối loạn phóng noãn xảy ra khi noãn bào không phóng ra đúng thời điểm.

Có hai dạng rối loạn phóng noãn: Nang noãn nhỏ (dưới 16mm) không phát triển đủ để phá vỡ vỏ bọc và nang noãn lớn (trên 30mm) ảnh hưởng đến chất lượng noãn, giảm cơ hội thụ thai.

Để xác định rõ nang noãn nhỏ hoặc lớn, cần kiểm tra nhiều lần ở các giai đoạn khác nhau của chu kỳ kinh nguyệt. Nếu kích thước nang không thay đổi, có thể chẩn đoán là rối loạn nang noãn. Trong trường hợp nhiều nang noãn bằng nhau, có thể là hội chứng buồng trứng đa nang.

Như vậy, hy vọng rằng những thông tin về nang noãn trong bài viết trên sẽ giúp bạn củng cố kiến thức về chủ đề này và hiểu rõ hơn về các trường hợp cũng như nguyên nhân gây khó khăn trong quá trình thụ thai ở phụ nữ.

Xem thêm:

• Nang trứng 12mm có thụ thai được không?
• Buồng trứng bình thường có bao nhiêu nang noãn?