Ngày Trí não Thế giới 2025: Chăm sóc não bộ từ hôm nay, ở mọi lứa tuổi

“Brain Health for All Ages” - Ý nghĩa và thông điệp mới mẻ

Trong những năm gần đây, các bệnh về não như đột quỵ, sa sút trí tuệ hay Parkinson gia tăng rõ rệt trên toàn cầu, ảnh hưởng nặng nề tới chất lượng cuộc sống. Theo Tổ chức Y tế Thế giới WHO, khoảng 55 triệu người trên thế giới đang sống chung với chứng sa sút trí tuệ, với gần 10 triệu ca mới mỗi năm. Tại Việt Nam, đột quỵ là một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu hơn và chia sẻ những hành động thiết thực, dễ áp dụng để nuôi dưỡng bộ não khỏe mạnh.

Chủ đề của Ngày Trí não Thế giới 2025 được Liên đoàn Thần kinh học Thế giới lựa chọn với thông điệp: Bảo vệ sức khỏe não là nhiệm vụ cả đời, bắt đầu từ trước khi chúng ta chào đời và kéo dài đến tuổi già. Điều này giúp mọi người nhận ra rằng sức khỏe não bộ không chỉ quan trọng khi đã lớn tuổi hay khi bệnh xuất hiện, mà mỗi giai đoạn đều cần quan tâm đúng cách.

Ở Việt Nam, các bệnh lý thần kinh đang đặt gánh nặng lớn lên hệ thống y tế. Ước tính hiện nay có khoảng 1 triệu người mắc chứng sa sút trí tuệ và con số này dự kiến tăng gấp đôi vào năm 2050. Tỷ lệ đột quỵ ở người trưởng thành trên 40 tuổi cũng đang gia tăng, gây thiệt hại kinh tế và tinh thần nặng nề.

Chăm sóc sức khỏe não bộ ở từng giai đoạn - Những điều bạn có thể làm ngay

Ở mỗi độ tuổi, nhu cầu và cách chăm sóc não bộ sẽ khác nhau. Bạn không cần quá cầu kỳ hay phức tạp, chỉ cần hiểu những nguyên tắc cơ bản và kiên trì thực hiện.

Giai đoạn trước và trong thai kỳ

Ngay từ khi chưa chào đời, não bộ của trẻ đã chịu ảnh hưởng từ sức khỏe của cha mẹ. Vì vậy, cha mẹ cần chuẩn bị tốt cả thể chất lẫn tinh thần:

• Bổ sung dưỡng chất như axit folic, omega-3 để hỗ trợ phát triển não bộ thai nhi.
• Tránh rượu, thuốc lá và những môi trường độc hại.
• Khám thai định kỳ để theo dõi sức khỏe của mẹ và bé.

Tuổi thơ và thiếu niên

Đây là giai đoạn vàng của sự phát triển não bộ, trẻ em cần một môi trường an toàn, giàu khích lệ và yêu thương để phát triển toàn diện. 

Nếu đang là những người làm cha mẹ, bạn có thể giúp trẻ:

• Chơi nhiều trò chơi vận động và trí tuệ hơn là chỉ xem tivi hay điện thoại.
• Ăn uống cân bằng, đầy đủ dưỡng chất, ngủ đủ giấc.
• Tiêm phòng đầy đủ để phòng tránh các bệnh có thể ảnh hưởng đến thần kinh.

Người trưởng thành

Ở giai đoạn này, não bộ của bạn vẫn tiếp tục thay đổi, nhưng lại chịu nhiều áp lực từ công việc, gia đình và xã hội. Nhiều người bỏ quên sức khỏe của mình cho đến khi xuất hiện các triệu chứng.

Để giữ não khỏe, bạn hãy:

• Duy trì hoạt động thể chất đều đặn: Đi bộ, tập yoga, bơi lội…
• Giữ thói quen ngủ ngon, tránh thức khuya.
• Tập cho não hoạt động như học ngoại ngữ, chơi nhạc cụ, đọc sách.

Người lớn tuổi

Khi tuổi đã cao, chức năng não bộ có xu hướng suy giảm dần. Ước tính, số người mắc các bệnh liên quan đến sa sút trí tuệ tại Việt Nam có thể tăng lên 1,2 triệu vào năm 2030 và 1,8 triệu vào năm 2050 do tốc độ già hóa dân số rất nhanh.

Bạn vẫn có thể làm chậm quá trình này và duy trì tinh thần minh mẫn bằng những cách như:

• Thường xuyên trò chuyện, tham gia câu lạc bộ hoặc hoạt động cộng đồng.
• Kiểm soát tốt các bệnh mạn tính như đái tháo đường, cao huyết áp.
• Đến khám định kỳ, tầm soát sớm các dấu hiệu sa sút trí tuệ.

Những cách trẻ hóa não bộ - Không chỉ lý thuyết, mà rất thiết thực

Chăm sóc sức khỏe não bộ không phải lúc nào cũng cần những biện pháp cầu kỳ hay đắt đỏ. Đôi khi chỉ là vài thay đổi nhỏ trong sinh hoạt hằng ngày đã giúp ích rất nhiều.

Tập luyện cũng rất quan trọng. Thậm chí chỉ cần đi bộ 30 phút mỗi ngày, não bạn đã nhận được nhiều lợi ích. Nếu có thời gian, hãy thử kết hợp thêm yoga hoặc thiền để giảm stress, tăng tập trung.

Cuối cùng, đừng ngại thách thức trí tuệ. Bạn có thể học thêm một kỹ năng mới, chơi cờ, giải ô chữ hay thậm chí… học nhảy nhẹ nhàng. Những hoạt động này kích thích não tạo ra các kết nối mới, giữ cho bộ nhớ và khả năng tập trung của bạn luôn sắc bén.

Vì sao giữ gìn sức khỏe não bộ lại quan trọng, đặc biệt với người Việt?

Mỗi năm, Việt Nam ghi nhận khoảng 200.000 ca đột quỵ, và con số này vẫn đang gia tăng, đặc biệt đáng lo ngại khi xu hướng toàn cầu cho thấy tỷ lệ người trẻ tuổi mắc và tử vong do đột quỵ cũng ngày càng tăng. Ngoài ra, dân số đang già hóa nhanh chóng, với tỷ lệ người trên 60 tuổi dự kiến chiếm hơn 20% vào năm 2035. Những con số đó không chỉ cảnh báo về gánh nặng bệnh tật mà còn gợi ý rằng chúng ta cần hành động ngay hôm nay.

Chủ đề “Brain Health for All Ages” chính là lời nhắc rằng chúng ta hoàn toàn có thể phòng tránh hoặc giảm thiểu rủi ro từ sớm, từ chính những thói quen nhỏ trong đời sống. Đồng thời, đây cũng là lời kêu gọi cộng đồng, các tổ chức xã hội và chính sách y tế cùng đồng hành để mọi người, ở mọi lứa tuổi, đều tiếp cận được với dịch vụ và kiến thức chăm sóc não cần thiết.

Ngày Trí não Thế giới 2025 với chủ đề “Brain Health for All Ages” không chỉ là một sự kiện y tế, mà còn là lời nhắc nhở đầy nhân văn: Mỗi người đều có quyền và trách nhiệm chăm sóc não bộ của chính mình, không phân biệt tuổi tác. Từ những hành động đơn giản như ăn uống lành mạnh, vận động, ngủ đủ, giữ tinh thần tích cực và học hỏi không ngừng, bạn đã góp phần nuôi dưỡng bộ não khỏe mạnh. Hãy bắt đầu từ hôm nay, dù bạn đang ở lứa tuổi nào - bởi một bộ não minh mẫn sẽ đồng hành cùng bạn trong suốt hành trình sống trọn vẹn.