Ngộ độc panadol cần điều trị như thế nào để tránh suy gan?

Thuốc Panadol có tác dụng giảm đau và hạ sốt được bán rộng rãi và bạn có thể mua ở các hiệu thuốc mà không cần đơn. Tuy nhiên, panadol vẫn có thể gây ngộ độc nếu người bệnh lạm dụng thuốc.

Tại sao ngộ độc panadol?

Thuốc giảm đau panadol hầu hết được sản xuất dưới dạng viên nén, viên sủi với nhiều tên gọi khác nhau và thuộc nhóm thuốc giảm đau ít tác dụng phụ. Đó là lý do tại sao được sử dụng phổ biến để chữa các cơn đau nhẹ và vừa và cũng giúp hạ nhiệt độ cơ thể nếu bạn bị sốt.

Do tính phổ biến và không cần kê đơn nên người bệnh thường tự mua về sử dụng không phù hợp sẽ gây ngộ độc. Ngộ độc panadol có thể xảy ra trong các trường hợp sau: 

• Khoảng thời gian giữa các lần dùng thuốc quá ngắn.
• Dùng paracetamol trong thời gian dài. Uống nhiều hơn liều lượng cho phép. 
• Đồng thời, uống nhiều thuốc giảm đau cùng một lúc.

Ngộ độc panadol dẫn đến ảnh hưởng gan và có thể tử vong. Khoảng 4% panadol được chuyển hóa thành N-acetyl benzoquinonimin, đây là một chất có khả năng gây độc cho gan. Khi sử dụng quá liều lượng glutathione không đủ để giải độc, khiến N-acetyl benzoquinonimin tích tụ trong gan, dẫn đến phá vỡ tế bào gan, hoại tử, thậm chí tử vong.

Thuốc giảm đau, hạ sốt chứa panadol nếu không dùng đúng cách sẽ dẫn đến ngộ đôc panadol

Dấu hiệu ngộ độc panadol

Biểu hiện lâm sàng của ngộ độc panadol phụ thuộc vào thời điểm bệnh nhân nhập viện cấp cứu, liều lượng uống vào và có thể chia thành 4 giai đoạn: 

• Giai đoạn đầu: Xảy ra trong 24 giờ sau khi uống. Người bệnh có hoặc không xuất hiện các triệu chứng như buồn nôn, vã mồ hôi, chán ăn,...
• Giai đoạn tổn thương gan: Xảy ra 24 - 48 giờ sau khi uống với các triệu chứng bụng đau, tức vùng hạ sườn phải. Các chỉ số men gan có thể tăng, thời gian đông máu tăng. Hầu hết bệnh nhân không tiến triển qua giai đoạn này, đặc biệt là những người sử dụng acetylcystein ​​để giải độc. 
• Giai đoạn suy gan: Thường xảy ra 3 - 5 ngày sau khi dùng thuốc và được đặc trưng bởi sự tái phát và nặng hơn của triệu chứng buồn nôn, kèm theo mệt mỏi, vàng da, lú lẫn, buồn ngủ, hôn mê. Ngoài ra, có thể xảy ra thêm các biểu hiện như suy thận, hạ đường huyết, rối loạn đông máu, bệnh não, tăng men gan tối đa.
• Thời kỳ hồi phục: Nếu được điều trị kịp thời, chức năng gan sẽ hồi phục hoàn toàn, nếu nhiễm độc nặng không được điều trị bệnh nhân có thể tử vong trong vòng 4 - 18 ngày.

Những đối tượng dễ bị ngộ độc panadol

Một số nhóm người có nguy cơ nhiễm độc gan cấp tính đặc biệt cao, ngay cả khi chỉ sử dụng panadol liều thấp. 

• Bệnh nhân suy dinh dưỡng: Nguy cơ nhiễm độc gan do panadol sẽ tăng lên ở những người mắc bệnh suy dinh dưỡng. 
• Bệnh nhân nghiện rượu: Những người nghiện rượu mãn tính được xếp vào nhóm có nguy cơ đặc biệt do tình trạng dinh dưỡng kém. 
• Người lớn tuổi: Tuổi tác cũng ảnh hưởng đến nguy cơ nhiễm độc gan, nhất là bệnh nhân trên 40 tuổi bị suy gan cấp, ghép gan.
• Bệnh gan và thận: Những người bị bệnh gan, thận mãn tính cũng có nguy cơ nhiễm độc gan do giảm chuyển hóa của panadol, đặc biệt ở bệnh nhân xơ gan. 
• Phụ nữ có thai: Mặc dù không có bằng chứng cho thấy mang thai là một yếu tố nguy cơ dẫn đến ngộ độc panadol. Nhưng vẫn nên việc sử dụng panadol trong thai kỳ cần được theo dõi cẩn thận vì gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé. 

Ngoài ra, nguy cơ nhiễm độc gan khi điều trị lâu dài với carbamazepine, primidone, rifampicin và isoniazid, mặc dù đã sử dụng panadol liều thấp.

Người lớn tuổi, sức khoẻ yếu, phụ nữ mang thai,... thường có nguy cơ nhiễm độc gan khi sử dụng thuốc panadol

Cách điều trị và phòng ngừa ngộ độc panadol

Điều trị

Nếu gặp các triệu chứng ngộ độc panadol cần đến ngay trung tâm y tế để được cấp cứu. Ngoài các phương pháp giải độc thì việc chăm sóc hỗ trợ cũng rất cần thiết trong tình huống này. Nhân viên y tế sẽ đánh giá tình trạng đường thở, nhịp hô hấp và tình trạng huyết động khi nghi ngờ quá liều panadol.

Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá xem các chất khác có được hấp thụ cùng với panadol hay không. Khi bệnh nhân tỉnh, bác sĩ sẽ cho uống than hoạt để loại bỏ chất độc ra khỏi đường tiêu hóa, tốt nhất là trong vòng 1 giờ kể từ khi uống.

Bệnh nhân nhiễm độc panadol có thể được điều trị bằng. N-acetylcysteine ​​(NAC). Thuốc này gần như bảo vệ gan 100% khi sử dụng trong vòng 8 giờ sau khi dùng panadol với liều gây độc cấp tính, nhưng vẫn có hiệu quả ở bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng hơn 24 giờ sau khi uống panadol cho cả đường uống và đường tiêm.

Trường hợp những bệnh nhân nhiễm độc gan nặng có khả năng lan đến suy gan sẽ được đánh giá để ghép gan. Tiêu chuẩn ghép gan bao gồm: Nhiễm toan chuyển hóa dai dẳng sau hồi sức, suy thận, rối loạn đông máu, bệnh não.

Phòng ngừa

Nếu bạn bị cảm lạnh, sốt nhẹ và không có triệu chứng đau thì không nên dùng panadol. Khi sử dụng các loại thuốc giảm đau, hạ sốt bạn nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng cũng như thành phần của thuốc vì có rất nhiều loại thuốc có chứa panadol.

Không uống rượu, bia khi đang dùng thuốc giảm đau chứa vì nguy cơ tổn thương gan rất cao. Không dùng quá liều panadol mà không có chỉ định của bác sĩ. Liều dùng panadol ít nhất 4 giờ/lần, thời gian dùng ở trẻ em dưới 5 ngày và ở người lớn dưới 10 ngày. 

Ngộ độc panadol biến chứng nguy hiểm dẫn đến suy gan

Tình trạng ngộ độc panadol rất phổ biến trên toàn thế giới. Đây là nguyên nhân hàng đầu của các ca ghép gan. Mọi người cần lưu ý khi sử dụng panadol hoặc các loại thuốc và các chất bổ sung có chứa panadol để ngăn ngừa nhiễm độc gan đe dọa tính mạng.

Cao Hiếu

Nguồn tham khảo: Tổng hợp