Những điều cần biết về phương pháp Whitesides và hội chứng chèn ép khoang

Phương pháp Whitesides được đánh giá là phương pháp tối ưu giúp đo áp lực khoang nhanh và chính xác nhất. Điều này giúp các bác sĩ có thể đưa ra phương án điều trị sớm từ đó giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm cho người bệnh. Trước khi tìm hiểu về phương pháp Whitesides, hãy cùng Nhà thuốc Long Châu điểm qua một vài thông tin cơ bản xoay quanh hội chứng chèn ép khoang bạn nhé.

Tổng quan về hội chứng chèn ép khoang

Trong cấp cứu chấn thương, hội chứng chèn ép khoang là một trong những chấn thương nghiêm trọng xảy ra khi có tăng áp lực trong các khoang cơ xương đột ngột gây chèn ép các bó mạch và dây thần kinh dẫn đến tình trạng thiếu máu chi ở phía hạ lưu. Hậu quả là dẫn đến nhiều các biến chứng nguy hiểm, chẳng hạn như hoại tử chi, liệt cứng cơ do thiếu máu nuôi, liệt vận động, mất cảm giác…

Người bệnh mắc hội chứng này nếu không được can thiệp xử lý nhanh chóng có thể dẫn đến nhiều hệ quả nghiêm trọng cho người bệnh. Cụ thể:

• Toàn thân: Chèn ép tuần hoàn mao mạch gây hoại tử tổ chức. Người bệnh có thể đái ra Myoglobin và bị suy thận nếu quá 4 giờ, gây tổn thương chi không hồi phục nếu quá 8 giờ. Phần hoại tử chi có thể khiến người bệnh nhiễm toan chuyển hoá và lúc này nguy cơ tử vong ở người bệnh là rất cao.
• Tại chỗ: Người bệnh có thể bị cụt chi, chức năng của chi đó kém, gân cơ hoặc các khớp thường bị xơ cứng.

Các vị trí thường bị chèn ép khoang gây ra áp lực khoang lớn nhất trên cơ thể bao gồm mông, đùi, cánh tay, vai, đặc biệt là khoang ở sau bắp chân và khoang trước cẳng tay.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây hội chứng chèn ép khoang

Trên thực tế, nguyên nhân gây hội chứng chèn ép khoang chủ yếu xuất phát từ các chấn thương do tai nạn trong đó:

• Gãy xương chiếm tỷ lệ lên đến 45% bao gồm gãy xương hở và gãy xương kín.
• Các tổn thương mạch máu, đặc biệt là sau khi tiến hành phẫu thuật khâu nối mạch máu muộn.
• Nguy cơ hình thành áp lực khoang có thể xảy ra khi người bệnh có các chấn thương phần mềm đặc biệt nặng.
• Người bệnh tiến hành phẫu thuật kết hợp xương kín đòn quá kỹ lớp cân sau khi kết hợp xương hoặc do chèn ép bột do không độn lót tốt, không rạch dọc bột.

Bên cạnh nguyên nhân do chấn thương, hội chứng chèn ép khoang còn có thể xuất phát từ một số nguyên nhân khác như do tiêm truyền, do các mảng hoại tử từ bên ngoài như bỏng hay rắn cắn, do người bệnh mắc một số về về máu gây chảy máu và tụ máu trong khoang.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ chèn ép khoang bao gồm:

• Những đối tượng dưới 30 tuổi.
• Luyện tập quá sức: Tập luyện với tần suất quá dày hoặc luyện tập quá nặng sẽ làm tăng nguy cơ chèn ép khoang.
• Sử dụng các loại thuốc kháng viêm chứa steroid hoặc các thực phẩm bổ sung creatine làm tăng thành phần nước và khối cơ, từ đó làm tăng nguy cơ chèn ép khoang.

Triệu chứng của hội chứng chèn ép khoang

Người bệnh gãy xương mặc dù đã được điều trị gãy xương bằng cách cố định hoặc nắn chỉnh lại sau người bệnh có cảm giác như bị bóp chặt lấy bắp tay, bắp chân, cảm giác đau đớn ngày càng gia tăng. Cùng với đó, người bệnh còn có thể có một số các triệu chứng như:

• Cẳng tay hoặc cẳng chân sưng nề, căng cứng khó chịu.
• Các ngón tay và ngón chân bị đau khi cử động, sưng nề, tuần hoàn máu kém hơn so với bên lành.
• Mạch tại các chi bị tổn thương rất yếu, trong một số trường hợp còn không bắt được mạch.
• Người bệnh vận động yếu hơn, có cảm giác tê bì, thậm chí là mất cảm giác tại chi bị chèn ép áp lực khoang.

Trong trường hợp bị đau cơ nghiêm trọng sau tập luyện hoặc sau chấn thương, bạn cần đi khám ngay. Nếu nhận thấy các dấu hiệu và triệu chứng bất thường nêu trên hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám. Cơ địa và tình trạng bệnh lý ở mỗi người là khác nhau do vậy hướng điều trị cũng sẽ có sự khác biệt. Do vậy, việc đến bác sĩ để thăm khám là điều rất cần thiết để bạn có được hướng điều trị và xử lý tốt nhất.

Đo áp lực khoang theo phương pháp Whitesides

Để xác định chính xác tình trạng áp lực khoang, khi đến thăm khám, bên cạnh việc đánh giá các triệu chứng lâm sàng, các bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện đo áp lực khoang theo phương pháp Whitesides. Để thực hiện phương pháp Whitesides, bạn cần chuẩn bị một chai nước muối sinh lý, huyết áp kế, vòi ba chạc và kim bơm to.

Bác sĩ sẽ tiến hành chọc kim bơm to vào khoang và đo áp lực thuỷ tĩnh ở cột nước dung dịch nước muối sinh lý được bơm vào trong khoang.

Đối với người bình thường, giá trị đo áp lực khoang thường dao động trong khoảng từ 8 - 10 mmHg. Giá trị đo áp lực khoang lớn hơn 30 mmHg theo phương pháp Whitesides thì bác sĩ sẽ chỉ định rạch khoang để có thể giải phóng áp lực khoang.

Điều trị hội chứng chèn ép khoang

Trong trường hợp người bệnh bị chèn ép khoang cấp tính, để ngăn chặn cơ bắp và dây thần kinh bị hoại tử, người bệnh buộc phải phẫu thuật. Người bệnh có thể bị tật hoặc bị hoại tử cả chân hoặc tay nếu không được điều trị kịp thời.

Các bác sĩ phẫu thuật sẽ rạch mở rộng để lấy máu tụ nhằm giảm áp lực khoang cơ. Thông thường, các vết thương sẽ được để hở trong 2 - 3 ngày sau đó mới khâu lại. Người bệnh có thể cần phải làm phẫu thuật ghép da, lấy da từ một phần khác của cơ thể để thay thế phần da bị hoại tử.

Với trường hợp hội chứng chèn ép khoang mãn tính, người bệnh thường được điều trị bằng phẫu thuật. Các bác sĩ sẽ tiến hành cắt hoặc loại bỏ một phần mạc cơ. Sau phẫu thuật, người bệnh có thể vận động bình thường.

Ngoài phẫu thuật, hội chứng chèn ép cơ có thể điều trị bằng các phương pháp khác mà không cần phẫu thuật, chẳng hạn như:

• Luân phiên chơi các môn thể thao khác nhau. Ví dụ như xe đạp hay bơi lội thay vì chạy, nếu chơi một môn thể thao thì thay đổi kỹ thuật chơi.
• Đảm bảo nghỉ ngơi đầy đủ sau khi tập luyện thể dục thể thao.
• Sử dụng các loại thuốc để kiểm soát cơn đau.

Trên thực tế, sau khi điều trị không phẫu thuật, người bệnh có nguy cơ bị tái phát nếu người bệnh không thay đổi loại hình tập luyện và thói quen sinh hoạt hàng ngày.

Trên đây là toàn bộ những thông tin cơ bản xoay quanh hội chứng chèn ép khoang và phương pháp Whitesides mà Nhà thuốc Long Châu đã tổng hợp để chia sẻ đến bạn đọc. Hy vọng qua bài viết hôm nay, bạn đọc có thể hiểu rõ hơn về chủ đề này. Cảm ơn bạn đã luôn dõi theo và đồng hành cùng Nhà thuốc Long Châu trong suốt thời gian qua.