Phẫu thuật cắt khối tá tụy và những điều cần biết

Phẫu thuật cắt khối tá tụy là thủ thuật được thực hiện để cắt bỏ và ngăn chặn sự phát triển của khối u ở phần tá tràng – đầu tụy. Phương pháp này sẽ giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và hỗ trợ bảo vệ sức khỏe tổng thể. Vậy thủ thuật cắt khối tá tụy được chỉ định trong trường hợp nào và quy trình thực hiện ra sao? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!

Phẫu thuật cắt khối tá tụy là gì?

Khối tá tụy là một phần của hệ tiêu hóa, bao gồm các cơ quan như tụy, tá tràng, túi mật, ống mật chủ,... Sau khi thức ăn qua dạ dày, nó được chuyển hóa thành nhũ trấp – một hỗn hợp có tính axit và đi vào tá tràng. Tá tràng có vai trò quan trọng trong việc sản xuất hormone và nhận dịch mật từ gan cùng dịch tụy chứa enzyme tiêu hóa. Sự phối hợp giữa hormone, dịch mật và enzyme này giúp quá trình tiêu hóa diễn ra hiệu quả tại tá tràng.

Khi một trong những cơ quan này gặp vấn đề, chẳng hạn như xuất hiện khối u sẽ khiến hệ tiêu hóa bị ảnh hưởng nặng nề. Lúc này, phẫu thuật cắt khối tá tụy được coi sẽ là phương án tốt nhất để bảo vệ sức khỏe người bệnh.

Phẫu thuật cắt khối tá tụy hay phẫu thuật Whipple là quá trình loại bỏ các phần như đầu tụy, tá tràng, túi mật, một phần hỗng tràng, một phần ống mật chủ và các hạch bạch huyết liên quan đến khối u. Trong trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể yêu cầu cắt bỏ thêm thân tụy và một phần dạ dày. Sau khi cắt bỏ, bác sĩ sẽ thực hiện các miệng nối để tái thiết lập lưu thông đường tiêu hóa giữa tụy-ruột, mật-ruột và dạ dày-ruột.

Mục tiêu của phẫu thuật cắt khối tá tụy là loại bỏ khối u, ức chế sự phát triển, xâm lấn và di căn của nó sang các cơ quan khác trong ổ bụng. Hoặc hỗ trợ điều trị các bệnh lý ác tính liên quan đến tá tràng, tụy và đường mật. Trong một số trường hợp, thủ thuật cắt khối tá tụy là biện pháp duy nhất giúp người bệnh kéo dài sự sống và cải thiện sức khỏe.

Các phương pháp phẫu thuật cắt khối tá tụy phổ biến

Phẫu thuật cắt khối tá tụy khá phức tạp và bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng cụ thể cũng như thể trạng của bệnh nhân để lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp. Bao gồm:

Phẫu thuật mổ mở

Đây là phương pháp phẫu thuật truyền thống và phức tạp, bác sĩ sẽ tiến hành rạch một vết mổ đủ lớn để tiếp cận và loại bỏ khối tá tụy. Quá trình này đòi hỏi sự chính xác cao và phải được thực hiện bởi các bác sĩ có kinh nghiệm, sử dụng thiết bị y tế đạt chuẩn để giảm thiểu nguy cơ biến chứng trong và sau phẫu thuật.

Phẫu thuật nội soi cắt khối tá tụy

Đây là một kỹ thuật tiên tiến với sự hỗ trợ của thiết bị nội soi và các công cụ mổ hiện đại. Bác sĩ có thể quan sát chi tiết bên trong ổ bụng và thực hiện cắt khối tá tụy thông qua camera nhỏ gắn trên ống nội soi. Phẫu thuật nội soi có nhiều ưu điểm nổi bật như giảm đau, rút ngắn thời gian phục hồi và giảm nguy cơ viêm nhiễm.

Cả hai phương pháp này đều có những ưu và nhược điểm riêng. Do vậy, việc quyết định nên lựa chọn phương pháp nào sẽ phụ thuộc vào vị trí, kích thước của khối u và thể trạng của bệnh nhân.

Phẫu thuật cắt khối tá tụy được chỉ định trong trường hợp nào?

Sau khi tiến hành thăm khám và thực hiện các xét nghiệm cần thiết, bác sĩ sẽ quyết định các trường hợp cần chỉ định và chống chỉ định phẫu thuật. Cụ thể:

Trường hợp cần chỉ định cắt khối tá tụy

• Ung thư đầu tụy;
• Ung thư tá tràng;
• Ung thư đoạn cuối ống mật chủ;
• Ung thư bóng Vater;
• U nhầy nhú tuyến tụy;
• Viêm tụy mãn tính hoặc sỏi tụy gây ảnh hưởng đến đầu tụy;
• Khối u thần kinh nội tiết.

Trường hợp chống chỉ định cắt khối tá tụy

• Khối u tụy phát triển lan rộng và xâm lấn các cấu trúc quan trọng trong cơ thể như cuống gan, tĩnh mạch cửa hoặc động mạch mạc treo tràng trên.
• Khối u đã di căn đến những cơ quan khác như gan, phổi, não,...
• Người bệnh có các vấn đề sức khỏe khác như hen phế quản, rối loạn đông máu, huyết áp cao, tiểu đường,...

Ngoài ra, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân mà bác sĩ sẽ đưa ra quyết định chỉ định hoặc chống chỉ định phẫu thuật cho một số trường hợp khác. Người bệnh nên đến khám tại các bệnh viện lớn để đảm bảo có kết quả chẩn đoán chính xác nhất.

Quy trình thực hiện phẫu thuật cắt khối tá tụy

Phẫu thuật cắt khối tá tụy là một thủ thuật phức tạp, đòi hỏi cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và thực hiện với độ chính xác cao. Để đảm bảo an toàn trong quá trình phẫu thuật và giúp quá trình hồi phục nhanh chóng, người bệnh cần tuân thủ các bước sau đây:

Chuẩn bị trước phẫu thuật

Trước khi tiến hành phẫu thuật cắt khối tá tụy, người bệnh cần:

• Thực hiện các kiểm tra và xét nghiệm cần thiết để đánh giá tình trạng bệnh và khả năng đáp ứng của cơ thể đối với ca phẫu thuật thông qua việc khám lâm sàng, siêu âm, xét nghiệm, chụp CT hoặc MRI.
• Cung cấp đầy đủ các thông tin về bệnh sử, loại thuốc đang sử dụng cũng như tiền sử dị ứng cho bác sĩ.
• Duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo tình trạng thể chất tốt nhất trước khi thực hiện phẫu thuật.
• Tránh sử dụng thuốc lá, rượu hoặc chất kích thích trước và trong ngày phẫu thuật.
• Nếu có thể, hãy thực hiện các bài tập nhẹ nhàng, hít thở sâu, đảm bảo ngủ đủ giấc và uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
• Tuân thủ yêu cầu nhịn ăn, uống trước khi phẫu thuật nếu có chỉ định của bác sĩ.
• Chuẩn bị tâm lý tốt, hoàn thiện các thủ tục và giấy tờ cần thiết trước khi tiến hành phẫu thuật.
• Vào ngày phẫu thuật, bệnh nhân cần phải thực hiện vệ sinh cá nhân sạch sẽ, tháo bỏ trang sức và mặc đồ do bệnh viện cung cấp.

Quá trình phẫu thuật

Phẫu thuật cắt khối tá tụy là một quy trình phức tạp, đòi hỏi tay nghề cao của bác sĩ, thiết bị y tế hiện đại và môi trường phẫu thuật phù hợp. Sau khi người bệnh được đưa vào phòng mổ, bác sĩ sẽ hướng dẫn tư thế nằm, thực hiện gây mê nội khí quản và bắt đầu ca phẫu thuật theo trình tự như sau:

• Thăm khám và đánh giá tình trạng ổ bụng.
• Lộ rõ phần đầu và thân tụy.
• Phẫu tích cuống gan, bờ dưới và mặt sau của tụy.
• Thực hiện các bước cắt dạ dày, ống mật, túi mật và đầu tụy.
• Kết nối tụy, gan và dạ dày với ruột non.
• Kiểm tra ổ bụng trước khi kết thúc phẫu thuật.

Sau phẫu thuật

• Sau ca phẫu thuật, người bệnh sẽ được đưa về phòng hồi sức và theo dõi các thông số như nhịp thở, mạch, huyết áp, dẫn lưu, nước tiểu,... trong 48 giờ đầu tiên.
• Bác sĩ có thể sẽ kê đơn thuốc kháng sinh để hỗ trợ phòng ngừa nhiễm trùng và có thể bổ sung thêm thuốc dự phòng viêm tụy cấp sau phẫu thuật.
• Dinh dưỡng sẽ được cung cấp qua tĩnh mạch trong thời gian đầu.
• Một số trường hợp có thể phải mổ lại do các biến chứng như chảy máu, rò tụy, viêm phúc mạc hoặc tắc ruột.

Chăm sóc sau phẫu thuật

• Thường xuyên vệ sinh và giữ cho vết mổ sạch sẽ, khô thoáng và thay băng đúng theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh nhiễm trùng.
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý và duy trì lối sống lành mạnh để hỗ trợ quá trình phục hồi.
• Tái khám định kỳ theo đúng lịch hẹn để kiểm tra tình trạng sức khỏe và phát hiện kịp thời các vấn đề phát sinh. Đồng thời, liên hệ ngay với bác sĩ nếu có dấu hiệu bất thường sau phẫu thuật.

Phẫu thuật cắt khối tá tụy nên được tiến hành sớm để ức chế sự phát triển của bệnh và ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể. Việc khám sức khỏe định kỳ có vai trò lớn trong việc phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh nguy hiểm như ung thư tá tụy.