Phì đại cuốn mũi: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Cuốn mũi là cấu trúc giải phẫu nằm ở mặt trong hai bên mũi. Cuốn mũi được tạo thành từ xương xoăn mũi, phía trên được bao phủ bởi niêm mạc. Mặt khác, cuốn mũi có hệ thống mạch máu phong phú, có tác dụng làm ấm và làm ẩm không khí hít vào, ngăn bụi xâm nhập vào đường thở và tạo điều kiện trao đổi khí trong phổi. Khi bị kích thích có thể gây nên tình trạng phì đại cuốn mũi.

Nguyên nhân gây phì đại cuốn mũi

Phì đại cuốn mũi là tình trạng cuốn mũi trở nên to bất thường khiến người bệnh khó thở. Các bệnh như dị ứng mũi và bất thường về cấu trúc của xương mũi có thể gây sưng và viêm cuốn mũi, theo thời gian khiến cuốn mũi to ra, dẫn đến các triệu chứng lâm sàng thường gặp của nghẹt mũi.

Các nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng phì đại cuốn mũi thường là:

• Dị ứng: Khi các chất gây dị ứng hoặc kích ứng đi qua đường mũi, cơ thể có hệ thống miễn dịch để chống lại, gây phì đại cuốn mũi.
• Sinh hoạt: Lạm dụng các chất kích thích như thuốc lá, rượu bia có thể gây viêm, gây phì đại cuốn mũi.
• Môi trường: Điều kiện sống vệ sinh kém gây kích ứng niêm mạc mũi và gây viêm nhiễm dai dẳng.
• Biến dạng vách ngăn mũi: Lệch vách ngăn mũi có thể gây phì đại cuốn mũi.
• Bệnh lý: Viêm xoang, viêm VA hay viêm amidan thường xảy ra nếu không được điều trị hoàn toàn cũng có thể gây ra phì đại cuốn mũi.

Phì đại cuốn mũi có những triệu chứng gì?

Khi bị phì đại cuốn mũi, người bệnh có thể gặp phải một số triệu chứng sau: 

• Nghẹt mũi dai dẳng là kết quả của tình trạng nghẹt mũi do cuốn cuốn mũi to ra.
• Khó thở khi ngồi thấp, nghiêng người về phía trước hoặc nằm. Điều này là do những tư thế này khiến máu chảy vào cuốn mũi nhiều hơn, gây tắc nghẽn. Cảm giác khó thở trầm trọng hơn vào ban đêm và khi thời tiết lạnh. 
• Xảy ra hiện tượng ngáy khi ngủ vì đường thở ở mũi bị tắc nghẽn.
• Viêm xoang tái phát. 
• Chảy máu cam do tổn thương niêm mạc mũi. 

Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, phì đại cuốn mũi có thể dẫn đến những triệu chứng, biến chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống và công việc của người bệnh như: 

• Khó thở và dễ bị viêm mũi: Khi cuốn mũi to bất thường, đường thở trở nên hẹp hơn và sự lưu thông không khí bị hạn chế. Lúc này, người bệnh cảm thấy việc thở trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Ngoài ra, phì đại cuốn mũi khiến dịch không tiết ra bên ngoài, tích tụ lâu ngày và gây viêm mũi.
• Suy giảm chức năng hô hấp: Việc thở trở nên khó khăn, khiến cơ thể dễ bị thiếu oxy. Thiếu oxy khiến cơ thể mệt mỏi, suy nhược, đau đầu dữ dội. Theo thời gian, có nhiều khả năng phát triển thành bệnh hen suyễn.
• Giảm khứu giác: Nguyên nhân là do nghẹt mũi, ảnh hưởng đến khả năng nhận biết mùi vị.
• Suy giảm thính lực: Do các cơ quan tai mũi họng có mối liên hệ chặt chẽ với nhau nên việc cuốn mũi bị to sẽ dễ ảnh hưởng đến các cơ quan lân cận hơn. Ảnh hưởng đến cả thính giác và khả năng phát hiện mùi.

Ngoài ra, phì đại cuốn mũi nếu để lâu không được điều trị có thể dẫn đến các biến chứng khác như nghẹt mũi kéo dài gây viêm xoang mãn tính, thiếu oxy, rối loạn giấc ngủ ảnh hưởng có hại đến tâm lý tinh thần.

Hội chứng ngưng thở khi ngủ có thể xảy ra nếu nghẹt mũi kéo dài do phì đại cuốn mũi. Chứng ngưng thở khi ngủ gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, từ giảm chất lượng cuộc sống đến hậu quả đe dọa tính mạng. Bệnh nhân có thể tăng nguy cơ mắc bệnh viêm họng, bệnh tim và đột quỵ.

Điều trị và phòng ngừa phì đại cuốn mũi như thế nào?

Khi người bệnh bị phì đại cuốn mũi cần có liệu trình điều trị và phương pháp dự phòng bệnh như sau.

Phương pháp điều trị phì đại cuốn mũi

Điều trị nội khoa 

Một số thuốc được sử dụng để điều trị như: 

• Sử dụng thuốc kháng histamin và liệu pháp miễn dịch: Giảm tình trạng phì đại cuốn mũi do dị ứng và giảm mức độ nghiêm trọng do cơ thể có phản ứng miễn dịch quá mức. 
• Thuốc xịt mũi steroid: Các bác sĩ có thể kê toa thuốc xịt mũi steroid cho bệnh nhân để giảm viêm cuốn mũi. 

Điều trị bằng ngoại khoa 

Đối với những bệnh nhân bị phì đại cuốn mũi không đáp ứng với điều trị bằng thuốc, phẫu thuật có thể được chỉ định để giảm kích thước cuốn mũi, từ đó giúp bệnh nhân giảm bớt tình trạng nghẹt mũi dai dẳng. Các phương pháp phẫu thuật bao gồm: 

• Phẫu thuật loại bỏ một phần cấu trúc xương. 
• Phẫu thuật thu nhỏ mô cuốn mũi.

Trong một số trường hợp, phẫu thuật mở rộng cuốn mũi có thể được thực hiện cùng lúc với phẫu thuật xoang. 

Điều trị bằng sóng năng lượng và laser 

Đối với phương pháp này có thể chỉ định để giảm các triệu chứng của bệnh. 

Chăm sóc sau điều trị 

Để tăng hiệu quả điều trị và ngăn ngừa bệnh tái phát, sau khi điều trị phì đại cuốn mũi, người bệnh nên tránh những kích ứng ảnh hưởng đến mũi, ví dụ như:

• Quạt, máy điều hòa, sương sớm,... 
• Bệnh nhân cũng nên tránh tắm nước lạnh và ngủ gần cửa để tránh bị cảm lạnh và gió lùa. 
• Thói quen đeo khẩu trang khi đi đến nơi công cộng cũng sẽ giúp duy trì hiệu quả sau điều trị.

Phòng ngừa phì đại cuốn mũi

Để phòng tránh nguy cơ phì đại cuốn mũi hoặc tái phát bệnh, người bệnh nên lưu ý những điểm sau: 

• Phòng ngừa bệnh xoang hay để bệnh tiến triển tái phát hoặc mãn tính. Cần điều trị ngay khi phát hiện mắc bệnh.
• Thông qua việc điều trị triệt để các bệnh về xoang và khám định kỳ 2 lần/năm, chúng ta chủ động phát hiện những bất thường và can thiệp sớm. 
• Không hút thuốc hoặc tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại.
• Để phòng ngừa bệnh cúm và tránh các biến chứng về mũi, xoang do cúm gây ra, người bệnh nên tiêm phòng cúm hàng năm.
• Hãy đeo khẩu trang khi ra ngoài và tạo thói quen rửa tay thường xuyên bằng xà phòng.
• Luôn giữ ẩm không khí trong nhà. 

Bài viết trên đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích về bệnh phì đại cuốn mũi. Nếu bạn có dấu hiệu của bệnh phì đại cuốn mũi, hãy đến ngay các cơ sở y tế để được các bác sĩ chuyên khoa tư vấn, thăm khám và điều trị kịp thời!

Xem thêm:

• Cắt phì đại cuốn mũi có nguy hiểm không?
• Cách điều trị phù nề niêm mạc mũi và biện pháp phòng ngừa