Rối loạn tiền đình là tình trạng rối loạn chức năng của hệ thống tiền đình - cơ quan giúp cơ thể giữ thăng bằng và định hướng không gian. Cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu rối loạn tiền đình nên ăn gì để không ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt, công việc và chất lượng cuộc sống.

Rối loạn tiền đình là gì?

Hiểu một cách cụ thể, rối loạn tiền đình là hiện tượng hệ thống tiền đình - gồm các dây thần kinh và cấu trúc nằm trong tai trong, có liên kết chặt chẽ với não bộ - bị tổn thương hoặc rối loạn chức năng. Khi đó, não không nhận hoặc xử lý đúng các tín hiệu về vị trí và chuyển động của cơ thể, dẫn đến cảm giác mất thăng bằng, choáng váng, quay cuồng như đang xoay vòng hoặc đứng không vững.

Để hiểu rõ hơn vì sao khi hệ tiền đình bị rối loạn lại gây ra nhiều triệu chứng khó chịu đến vậy, ta cần biết hệ tiền đình có vai trò gì trong cơ thể:

• Giúp nhận biết vị trí đầu và thân trong không gian: Khi bạn nghiêng, cúi, xoay hoặc thay đổi tư thế, hệ tiền đình sẽ gửi tín hiệu lên não để điều chỉnh phản ứng của cơ thể.
• Duy trì sự thăng bằng khi di chuyển hoặc đứng yên: Nhờ hệ thống này, chúng ta có thể đi lại, chạy, cúi người hay đứng thẳng mà không bị ngã.
• Phối hợp cử động giữa mắt, đầu và cơ thể: Khi bạn xoay đầu hoặc chuyển hướng nhìn, tiền đình giúp mắt ổn định tầm nhìn, tránh hiện tượng hoa mắt khi di chuyển nhanh.
• Điều chỉnh tư thế cơ thể: Hệ tiền đình liên kết với cơ và khớp, giúp phản xạ điều chỉnh tư thế kịp thời khi mất cân bằng.

Khi một phần hoặc toàn bộ hệ thống tiền đình bị tổn thương, não sẽ không nhận được tín hiệu chính xác từ tai trong và cơ thể, dẫn đến rối loạn xử lý thông tin về vị trí, hướng chuyển động và thăng bằng. Kết quả là người bệnh thường cảm thấy hoa mắt chóng mặt, loạng choạng, mất định hướng, đặc biệt khi thay đổi tư thế đột ngột (ví dụ như đứng dậy nhanh, quay đầu gấp, cúi người xuống…).

Rối loạn tiền đình nên ăn gì tốt cho sức khỏe?

Một chế độ ăn lành mạnh, đầy đủ dưỡng chất giúp cải thiện chức năng hệ thần kinh, ổn định tuần hoàn máu và giảm cảm giác mất thăng bằng. Dưới đây là nhóm thực phẩm người bị rối loạn tiền đình nên bổ sung hàng ngày.

Thực phẩm giàu vitamin nhóm B

Vitamin nhóm B, đặc biệt là B6, B9 và B12, có vai trò quan trọng trong việc tăng cường hoạt động của hệ thần kinh, giảm mệt mỏi và hỗ trợ lưu thông máu lên não.

• Thực phẩm nên dùng: Cá hồi, trứng, sữa, ngũ cốc nguyên hạt, đậu nành, rau cải xanh, bơ, chuối.
• Lợi ích: Giảm cảm giác chóng mặt, buồn nôn và giúp tinh thần tỉnh táo, tập trung hơn.

Thực phẩm giàu sắt và acid folic

Thiếu máu là nguyên nhân phổ biến gây giảm lượng máu nuôi não, làm tăng nguy cơ rối loạn tiền đình.

• Thực phẩm nên ăn: Thịt bò, gan động vật (ăn vừa phải), bí đỏ, rau dền, trứng, đậu đỏ, đậu đen, hạt hướng dương.
• Tác dụng: Bổ sung sắt và acid folic giúp tăng hồng cầu, cung cấp oxy cho não, giảm hoa mắt và mệt mỏi.

Thực phẩm giàu Omega-3

Omega-3 là chất béo tốt giúp tăng cường trí nhớ, bảo vệ tế bào thần kinh và chống viêm.

• Nguồn thực phẩm: Cá hồi, cá thu, cá trích, hạt chia, hạt lanh, quả óc chó, dầu ô liu.
• Công dụng: Cải thiện lưu lượng máu lên não, giảm nguy cơ tái phát rối loạn tiền đình và tốt cho tim mạch.

Thực phẩm giàu vitamin C

Vitamin C giúp tăng sức đề kháng, chống oxy hóa và hỗ trợ lưu thông máu.

• Thực phẩm nên bổ sung: Cam, chanh, bưởi, kiwi, ổi, dâu tây, rau ngót, mồng tơi.
• Lưu ý: Nên ăn trái cây tươi hoặc uống nước ép tự nhiên, hạn chế đường để hấp thu vitamin C hiệu quả.

Bổ sung đủ nước và khoáng chất

Cơ thể thiếu nước có thể khiến tuần hoàn máu kém, làm tăng cảm giác choáng váng, mệt mỏi. Người bệnh nên uống 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày, có thể thay bằng nước dừa hoặc nước ép rau củ.
Ngoài ra, nên bổ sung các khoáng chất như magie, canxi, kali từ các nguồn thực phẩm sau:

• Magie: Hạnh nhân, đậu nành, rau bina, bơ.
• Canxi: Sữa, phô mai, cá nhỏ ăn cả xương, đậu phụ.
• Kali: Chuối, khoai lang, cam, cà chua.

Rối loạn tiền đình nên kiêng ăn gì?

Bên cạnh việc bổ sung thực phẩm có lợi, người bị rối loạn tiền đình cần hạn chế những nhóm thực phẩm có thể làm triệu chứng trở nên nặng hơn.

Thực phẩm chứa nhiều muối

Ăn quá mặn khiến cơ thể giữ nước, tăng áp lực dịch trong tai trong, làm triệu chứng chóng mặt, ù tai nghiêm trọng hơn.

Cần hạn chế: Dưa muối, nước mắm, đồ hộp, mì gói, các món kho mặn.

Nên sử dụng muối i-ốt với lượng vừa phải, không quá 5g mỗi ngày.

Cà phê, trà đặc và nước ngọt có gas

Caffeine và đường trong các loại đồ uống này kích thích hệ thần kinh, khiến tim đập nhanh, khó ngủ và dễ chóng mặt.

Nên tránh: Cà phê, nước tăng lực, trà đặc, nước ngọt có gas.

Thay vào đó, có thể dùng trà gừng, trà hoa cúc hoặc nước ấm để thư giãn và cải thiện lưu thông máu.

Rượu bia và thuốc lá

Rượu bia và thuốc lá gây hại cho hệ thần kinh, làm giảm lượng máu lên não, từ đó khiến tình trạng rối loạn tiền đình trầm trọng hơn.
Người bệnh nên tuyệt đối tránh sử dụng các chất kích thích này để bảo vệ sức khỏe thần kinh và tim mạch.

Thực phẩm nhiều dầu mỡ và đường

Đồ chiên rán, bánh ngọt và thực phẩm chế biến sẵn có thể làm tăng mỡ máu, giảm lưu thông máu lên não, từ đó khiến cơ thể dễ mệt mỏi, giảm tập trung, tăng nguy cơ đột quỵ và các bệnh tim mạch nếu sử dụng thường xuyên trong thời gian dài.

Hạn chế: Khoai tây chiên, gà rán, bánh kẹo, nước ngọt, kem.

Thay vào đó, nên ăn các món hấp, luộc và bổ sung nhiều rau xanh, trái cây tươi.

Rối loạn tiền đình nên ăn gì để giảm chóng mặt, mệt mỏi và phục hồi nhanh? Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình điều trị và phòng ngừa tái phát bệnh rối loạn tiền đình. Ăn uống đúng cách giúp cải thiện lưu thông máu lên não, tăng sức đề kháng và giảm triệu chứng như hoa mắt, buồn nôn, choáng váng.