Sản phẩm hữu cơ và những điều bạn cần biết

“Sản phẩm hữu cơ” (hay còn gọi là Organic) ngày càng được ưa chuộng toàn cầu khi nhận thức về sức khỏe và an toàn thực phẩm tăng cao. Tại Việt Nam, nhu cầu này cũng đang bùng nổ. Hãy cùng khám phá những lợi ích mà sản phẩm hữu cơ mang lại!

Sản phẩm hữu cơ là gì?

Sản phẩm hữu cơ là sản phẩm được sản xuất theo phương pháp tự nhiên mà không sử dụng hóa chất tổng hợp, các hóa chất độc hại, công nghệ biến đổi gen, phóng xạ và các công nghệ khác có hại cho sản xuất hữu cơ như thuốc trừ sâu, kháng sinh, phân bón hóa học, hormone tăng trưởng.

Lợi ích của sản phẩm hữu cơ

Lợi ích đối với sức khỏe

Sản phẩm hữu cơ đem lại giá trị tích cực đối với sức khỏe con người.

Giàu dinh dưỡng hơn

Một số nghiên cứu cho thấy thực phẩm hữu cơ có thể chứa hàm lượng chất chống oxy hóa cao hơn thực phẩm thông thường, tùy thuộc vào loại thực phẩm và điều kiện canh tác. Tuy nhiên, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) chưa có kết luận chính thức về việc liệu sự khác biệt này có tác động đáng kể đến sức khỏe con người hay không. Do đó, thực phẩm hữu cơ có thể là một sự lựa chọn tốt, nhưng điều quan trọng vẫn là duy trì một chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng.

Một số nghiên cứu cho thấy sữa hữu cơ có thể chứa nhiều axit béo omega-3 hơn so với sữa thông thường, đồng thời hàm lượng sắt và vitamin E, một số carotenoid cao hơn. Tuy nhiên, một số nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng sữa hữu cơ có thể chứa ít selen và i-ốt hơn so với sữa thông thường – đây là những khoáng chất quan trọng cho chức năng tuyến giáp và hệ miễn dịch của con người.

Mặt khác, sản phẩm hữu cơ có nguồn gốc từ động vật như bơ sữa và thịt, có hàm lượng omega-3 cao hơn hẳn các dòng sản phẩm còn lại. Omega-3 đã được chứng minh có vai trò quan trọng trong việc làm giảm nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch.

Giảm nguy cơ phơi nhiễm hóa chất

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí JAMA Internal Medicine (2018) cho thấy những người thường xuyên tiêu thụ sản phẩm hữu cơ có nguy cơ mắc ung thư thấp hơn 25%, nhờ hạn chế tiếp xúc với thuốc trừ sâu và hóa chất độc hại.

Giảm nguy cơ kháng kháng sinh 

Việc không sử dụng hormone tăng trưởng hay kháng sinh trong chăn nuôi hữu cơ giúp giảm nguy cơ phát triển vi khuẩn kháng thuốc – một vấn đề nghiêm trọng trong y học hiện đại.

Lợi ích đối với môi trường

Sản phẩm hữu cơ không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn góp phần bảo vệ môi trường.

• Giảm ô nhiễm đất và nước: Quy trình sản xuất hữu cơ, chẳng hạn như sản xuất trà hữu cơ, hạn chế sử dụng hóa chất tổng hợp, từ đó giảm thiểu tình trạng ô nhiễm nguồn nước và thoái hóa đất.
• Bảo vệ đa dạng sinh học: Nông nghiệp hữu cơ tạo điều kiện sống thuận lợi cho các loài thụ phấn như ong và bướm, góp phần duy trì hệ sinh thái tự nhiên.
• Giảm phát thải khí nhà kính: Theo Tổ chức Nông nghiệp Hữu cơ Quốc tế (IFOAM), canh tác hữu cơ có thể giảm tới 40% lượng CO₂ thải ra so với phương pháp thông thường, nhờ vào việc sử dụng phân bón tự nhiên và quản lý đất bền vững.

Một số loại sản phẩm hữu cơ phổ biến

Thịt bò hữu cơ

Gia súc được nuôi trong các trang trại thông thường được tiêm thêm hormone sinh dục với mục đích kích thích tăng trưởng, chẳng hạn như estrogen và testosterone, vì vậy gia súc sẽ lớn nhanh hơn.

Một số chuyên gia cho rằng các hormone này có thể làm trẻ gái dậy thì sớm, trong khi những chuyên gia khác lại cho rằng chúng không ảnh hưởng đến cơ thể. Vì lo ngại vấn đề này, một số gia đình đã chọn mua thịt hữu cơ. Tuy nhiên, theo WHO và FAO, chưa có bằng chứng khoa học đủ mạnh để khẳng định tác động trực tiếp của hormone tăng trưởng từ thực phẩm đến sự phát triển nội tiết tố ở người. Các nghiên cứu hiện nay vẫn đang tiếp tục để đánh giá mối liên hệ này. 

Do đó, việc lựa chọn thịt hữu cơ hay phi hữu cơ nên dựa trên nhu cầu cá nhân và đảm bảo nguồn thực phẩm an toàn, thay vì chỉ dựa vào yếu tố hormone. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng thịt bò hữu cơ có thể chứa hàm lượng omega-3 cao hơn, tốt cho tim mạch. Tuy nhiên cần nhiều nghiên cứu hơn để khẳng định kết luận trên.

Thịt gia cầm và thịt lợn hữu cơ

Các loại thịt gia cầm và lợn hữu cơ là thịt được nuôi bằng thức ăn hữu cơ (ngũ cốc, cỏ, đạm thực vật không chứa GMO, thuốc trừ sâu, phân bón hóa học) và không được tiêm kháng sinh định kỳ hay sử dụng hormone tăng trưởng.

Đây là tiêu chuẩn cơ bản cho các loại thịt gia cầm và thịt lợn hữu cơ. Trong khi đó, với các loại thịt thông thường, có thể chúng vẫn được sử dụng các loại kháng sinh thường xuyên nhằm mục đích ngăn ngừa bệnh tật, điều trị bệnh,...Vấn đề này góp phần gia tăng tình trạng kháng kháng sinh hiện tại.

Dâu tây và rau cải xoăn

Do đặc tính dễ bị sâu hại, hai loại nông sản này luôn được phun nhiều thuốc bảo vệ thực vật nhất. Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, bạn nên ưu tiên mua các loại trái cây, rau củ hữu cơ từ những nông trại uy tín.

Cách nhận biết và lựa chọn sản phẩm hữu cơ chuẩn

Kiểm tra chứng nhận hữu cơ

Để đảm bảo mua đúng sản phẩm hữu cơ, bạn cần chú ý đến các chứng nhận uy tín:

• Việt Nam: Các chứng nhận phổ biến gồm có VietGAP Organic, USDA Organic, EU Organic.
• Quốc tế: Các chứng nhận phổ biến gồm: USDA Organic (Mỹ), EU Organic (Châu Âu), JAS (Nhật Bản) là những tiêu chuẩn được công nhận toàn cầu, thường xuất hiện trên sản phẩm nhập khẩu.

Kiểm tra bao bì và nguồn gốc

Đảm bảo bao bì và nguồn gốc của sản phẩm:

• Nhãn mác rõ ràng: Sản phẩm hữu cơ chính hãng phải có logo chứng nhận in trên bao bì.
• Nguồn gốc minh bạch: Hãy ưu tiên mua từ các thương hiệu uy tín hoặc nông trại có thông tin rõ ràng về quy trình sản xuất.

Cách đọc nhãn sản phẩm hữu cơ

Ưu điểm của các sản phẩm organic đã được Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (The United States Department of Agriculture – USDA) công nhận. Điều đó đồng nghĩa với việc các sản phẩm hữu cơ trên thị trường đều phải tuân thủ các tiêu chuẩn do Chính phủ Hoa Kỳ đặt ra.

Khi chọn mua một sản phẩm organic có nguồn gốc từ Hoa Kỳ, lưu ý quan sát dấu niêm phong của USDA được dán trên bao bì sản phẩm. Phân loại dựa theo tiêu chuẩn có “thuần hữu cơ” hay không thành 03 loại:

• 100% Organic: Sản phẩm được làm hoàn toàn từ thành phần hữu cơ.
• Organic: Ít nhất 95% thành phần tạo nên sản phẩm có nguồn gốc hữu cơ.
• Made with Organic ingredients: Có ít nhất 70% thành phần hữu cơ trong sản phẩm. Có nghĩa là nếu một thực phẩm có thành phần dưới 70% hữu cơ, sản phẩm đó không được dán nhãn “hữu cơ”.

Sản phẩm hữu cơ mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho sức khỏe và môi trường, từ việc cung cấp dinh dưỡng an toàn đến góp phần bảo vệ hệ sinh thái. Tuy nhiên quyết định sử dụng sản phẩm hữu cơ nên dựa trên nhu cầu cá nhân, khả năng tài chính và sự hiểu biết đúng đắn về chúng. Nếu có điều kiện, đây là một lựa chọn tuyệt vời để nâng cao chất lượng cuộc sống. Nhưng trên hết, điều quan trọng nhất vẫn là duy trì một chế độ ăn uống cân đối, đa dạng và phù hợp với bản thân.