Siêu âm gan là gì? Phát hiện được bệnh lý gì?

Siêu âm gan là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh giúp bác sĩ xác định các bệnh lý về gan và đóng vai trò quan trọng giúp bác sĩ đưa ra phương án điều trị hiệu quả cho bệnh nhân. Tìm hiểu về khám siêu âm gan, các bệnh phát hiện qua siêu âm gan giúp người bệnh nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe bản thân và chủ động đến bệnh viện xét nghiệm khi có các triệu chứng bất thường.

Tổng quan về siêu âm gan

Siêu âm gan là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh được sử dụng rộng rãi tại các bệnh viện trong và ngoài nước. Với máy siêu âm, bác sĩ chuyên khoa đánh giá các cấu trúc của gan như nhu mô gan, mạch máu gan, đường dẫn mật trong và ngoài gan, túi mật… Trong quá trình siêu âm gan, bác sĩ còn quan sát được các cơ quan khác trong khoang bụng như thận, tụy, lách... và các mạch máu của gan.

Nhờ siêu âm, các bác sĩ có thể phát hiện tổn thương gan và bệnh của các cơ quan khác, bệnh gan liên quan, e.g. ung thư gan, xơ gan, gan nhiễm mỡ hay sỏi mật, polyp đường mật, ung thư đường mật, tắc mạch gan… Từ đó có thể xử lý kịp thời. chẩn đoán và hướng dẫn điều trị hiệu quả các bệnh liên quan đến bệnh. 

Nhờ siêu âm, các bác sĩ có thể phát hiện tổn thương gan và bệnh của các cơ quan khác

Khi nào nên siêu âm gan?

Nếu bệnh nhân muốn đi khám sức khỏe định kỳ hoặc tầm soát các bệnh lý về gan có thể đến bệnh viện để siêu âm gan. Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu siêu âm gan trong một số trường hợp, chẳng hạn như:

• Người bị viêm gan siêu vi, bệnh gan mãn tính: Những người bị viêm gan siêu vi hoặc bệnh gan mãn tính khác có nguy cơ xơ gan và gan cao hơn bình thường. ung thư Đó là lý do tại sao nên đến bác sĩ và kiểm tra siêu âm gan thường xuyên dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chăm sóc. Với các thiết bị siêu âm hiện nay có thể phát hiện sớm tình trạng xơ hóa, u gan để có chương trình điều trị thích hợp. 
• Béo phì, tiểu đường, ít vận động hoặc người mắc hội chứng chuyển hóa: Đây là nhóm bệnh phổ biến hiện nay. Lâu dần, gan nhiễm mỡ có thể chuyển thành xơ gan và ung thư gan. Vì gan bị xơ hóa là một quá trình thầm lặng cho đến khi kết thúc nên siêu âm gan là rất cần thiết để thực hiện tầm soát hàm lượng mỡ, xơ gan và u gan. 

Hình ảnh siêu âm gan bị xơ hóa

• Đau bên phải, cổ trướng: Đây có thể là dấu hiệu tổn thương gan hoặc ống mật, chẳng hạn như khối u gan, áp xe gan hoặc sỏi mật. 
• Vàng da, vàng mắt: Đây là dấu hiệu gan bị tổn thương, viêm gan cấp hoặc tắc mật do u, sỏi. 
• Nhiều vết bầm tím dưới da hoặc nổi sao mạch máu trên da: Thường thì da bị bầm tím hoặc trên da xuất hiện các mạch máu dưới dạng mạng nhện có thể nhìn thấy được. Đây là một dấu hiệu có thể xảy ra đối với những người mắc bệnh gan và họ nên đến bệnh viện để kiểm tra. 
• Nước tiểu sẫm màu: Tổn thương gan không chỉ khiến da và mắt bị vàng mà còn khiến nước tiểu có màu sẫm do bilirubin được bài tiết qua nước tiểu. 
• Sưng, đau hoặc sưng: Bệnh gan có thể gây ứ nước trong bụng và bụng sưng, đau. 
• Các triệu chứng khác: Người mắc bệnh gan, bệnh gan hoặc suy giảm chức năng gan có các biểu hiện như chán ăn, ăn không ngon, phân nhạt màu, mệt mỏi kéo dài, áp xe, ngứa, nổi mề đay...

Siêu âm gan có thể phát hiện được bệnh gì?

Bằng cách đọc kết quả siêu âm gan, bác sĩ có thể chẩn đoán nhiều bệnh khác nhau về gan và đường mật, bao gồm: 

Ung thư gan 

Siêu âm gan có thể phát hiện khối u gan lành tính hoặc ác tính có kích thước dưới 1 cm. Ung thư gan có kích thước dưới 1 cm có tiên lượng rất tốt so với các khối u có di căn lớn. Đây là phương pháp tầm soát các tổn thương mô gan bất thường. Tuy nhiên, để trả lời câu hỏi bệnh nhân có bị ung thư gan hay không, bác sĩ thường yêu cầu các thủ thuật chẩn đoán khác như chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ hoặc sinh thiết thực tế mô gan ...

Xơ gan 

Siêu âm gan có thể đo độ cứng của nhu mô gan và suy ra mức độ xơ hóa của gan. Nó giúp bác sĩ quyết định có điều trị hay không và tiên lượng, theo dõi các biến chứng của xơ gan. 

Gan nhiễm mỡ 

Ngày nay, khi tình trạng béo phì, lười vận động, lười vận động hay uống nhiều rượu bia thì tỷ lệ người mắc gan nhiễm mỡ cũng cao hơn. Bệnh nhân gan nhiễm mỡ có nguy cơ phát triển bệnh gan nhiễm mỡ, xơ gan và ung thư gan. Nếu bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ, kết quả siêu âm cho thấy gan tăng phản âm nhiều hơn so với gan bình thường, hoặc hình ảnh siêu âm gan xuất hiện những mảng hồi âm dày rải rác hoặc tập trung tại các vùng, ở ranh giới của các cấu trúc. 

Kiểm tra siêu âm gan có thể cho thấy gan bị viêm hoặc tổn thương

Viêm gan do Virus

Siêu âm gan có thể phát hiện được nhiều bệnh lý liên quan đến gan, trong đó có bệnh viêm gan do virus. Các virus viêm gan A, B, C, D, và E là nguyên nhân phổ biến gây viêm nhiễm và tổn thương gan, mỗi loại có đặc điểm lây truyền và biểu hiện lâm sàng khác nhau.
Kiểm tra siêu âm gan có thể cho thấy gan bị viêm hoặc tổn thương. Lúc này có thể thấy gan sưng to, kích thước gan tăng lên, nhu mô gan không có sự thay đổi rõ rệt nhưng gan đã bị tổn thương. Một số thiết bị siêu âm tiên tiến có thể đo độ nhớt của nhu mô gan bằng siêu âm gan, độ nhớt càng cao thì nhu mô gan càng bị viêm. 

Viêm túi mật, Polyp túi mật 

Hầu hết các trường hợp viêm túi mật cấp tính là do sỏi mật gây tắc túi mật. Viêm túi mật cấp tính do sỏi mật có thể được coi là một trường hợp khẩn cấp và phẫu thuật cắt bỏ túi mật bị viêm được chỉ định. Tình trạng này có thể được đánh giá sớm bằng siêu âm gan. 

Ngoài ra, siêu âm gan còn phát hiện các bất thường mãn tính của túi mật như polyp, khối u bất thường, góp phần rất lớn trong việc phát hiện và điều trị sớm ung thư túi mật. 

Ung thư đường mật 

Ung thư đường mật được coi là một trong những loại khối u có tiên lượng dè dặt. Các khối u này thường làm hẹp các phần của ống mật, tiến triển dần dần làm cho mật bị ngưng trệ, làm cho ống mật bị giãn rộng ra trước khi bị hẹp. Hình ảnh này rất dễ tìm thấy khi siêu âm gan.

Siêu âm gan giúp phát hiện sớm các bệnh về gan, túi mật. Vì vậy, nếu bạn xuất hiện các triệu chứng như vàng da, đau tức hạ sườn phải, cổ trướng hoặc đã từng mắc viêm gan, các bệnh gan mãn tính,… hãy đến bệnh viện để siêu âm, tầm soát bệnh để phòng ngừa bệnh ngay từ sớm.

Ngọc Hà

Nguồn tham khảo: Tổng hợp