Tác dụng phụ của ghép tuỷ xương (ghép tế bào gốc)

Ghép tuỷ xương hay còn được biết đến là phương pháp ghép tế bào gốc. Được dùng để hỗ trợ điều trị các căn bệnh ung thư phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, đâu là phương pháp được các bác sĩ khuyến cáo gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Tuỳ thuộc vào sức khoẻ, loại ghép mà tác dụng phụ của ghép tuỷ xương ở mỗi người sẽ khác nhau. 

Ghép Auto là gì? Tác dụng phụ từ phương pháp ghép tự thân

Vì để tiến hành ghép tuỷ xương, người bệnh sẽ được hoá trị kèm theo xạ trị hoặc không, tuỳ thuộc chỉ định của bác sĩ điều trị. Đó là nguyên nhân hình thành tác dụng phụ của ghép tuỷ xương (ghép tế bào gốc). Trong đó, tác dụng phụ nghiêm trọng nhất là nguy cơ bị nhiễm trùng cao vì trong máu có số lượng bạch cầu thấp.

Nhiễm trùng là tác dụng phụ thường thấy khi ghép tế bào gốc

Hệ thống miễn dịch là bộ phận quan trọng giúp cơ thể chống đỡ lại việc nhiễm trùng. Do ghép tuỷ xương cần trải qua phần hoá trị, khiến hệ thống miễn dịch của cơ thể sẽ bị yếu đi.

Lúc này các loại vi trùng, vi rút, vi sinh vật khác bắt đầu tấn công cơ thể. Đây là tác dụng phụ của ghép tuỷ xương mà đa số các bệnh nhân đều gặp phải. Vì vậy, đến tận vài năm sau phẫu thuật, người bệnh vẫn phải uống thuốc kháng khuẩn, kháng vi rút.

Tác dụng phụ trong thời gian ngắn

Tác dụng phụ của ghép tuỷ xương (ghép tế bào gốc) thường bùng phát sau 1 - 2 tuần hoá trị:

• Viêm loét miệng.
• Nôn, buồn nôn.
• Đột ngột giảm số lượng tiểu cầu, dẫn đến thời gian đông máu giảm.
• Tiêu chảy.
• Người bệnh có thể bị thiếu máu do tình trạng hồng cầu có chỉ số thấp.

Tác dụng phụ kéo dài

Sau phẫu thuật ghép xương tuỷ, có những tác dụng phụ có thể kéo dài đến vài tháng và thậm chí là vài năm:

• Vô sinh. Không có khả năng mang thai và làm người khác mang thai.
• Mãn kinh sớm.
• Đục thuỷ tinh thể.
• Phá huỷ, tổn thương xương và phổi.
• Tuyến giáp bị ảnh hưởng.
• Ung thư thứ phát.

Dị ghép (ALLO) là gì? Tác dụng phụ khi phẫu thuật dị ghép

ALLO cũng là một phương pháp ghép tuỷ xương (ghép tế bào gốc) và cũng cần hỗ trợ từ hoá trị và xạ trị. Có thể gây ra tác dụng phụ ghép tuỷ xương: Nguy cơ bị nhiễm trùng cao, bệnh ghép chống chủ.

Bệnh ghép chống chủ (GVHD)

Khi cơ thể của người ghép tuỷ bị tấn công bởi tế bào gốc, đó chính là phản ứng của GVHD. Bệnh ghép chống chủ có hai biến thể:

GVHD cấp tính

Xảy ra trong khoảng thời gian ba tháng đầu tiên, sau khi thực hiện ghép ALLO. Tác động xấu đến vùng ruột non và da. Gây ra bệnh tiêu chảy, phát ban, vàng da.

GVHD mạn tính

Khoảng ba tháng sau khi ghép ALLO, người bệnh thường có biểu hiện khô mắt, khô miệng, lớp da bị biểu bì… Đó đều là tác dụng phụ của ghép tuỷ xương (ghép tế bào gốc). GVHD mạn tính có thể kéo dài từ vài tháng đến suốt đời.

ALLO gây tác dụng phụ lập tức

Ngay sau khi ghép tuỷ thành công, những tác dụng phụ thường đến sớm. Dù cho người bệnh chỉ thực hiện những cuộc phẫu thuật nhỏ. Cũng khó tránh được một số tác dụng phụ không mong muốn như:

• Buồn nôn, nôn.
• Mệt mỏi, đau họng.
• Tiêu chảy.
• Gặp tình trạng thiếu máu do nồng độ hồng cầu thấp.
• Vì bạch cầu thấp, nên làm giảm đi khả năng đông máu.

Những tác dụng phụ dài lâu

Nhiều tác dụng phụ của ghép tuỷ xương (ghép tế bào gốc) kéo dài từ vài tháng có khi là vài năm:

• Vô sinh. Không có khả năng mang thai và làm người khác mang thai.
• Đục thuỷ tinh thể.
• Phụ nữ bị mãn kinh sớm.
• Tác động tuyến giáp.
• Xương, phổi bị tổn thương.
• Dễ mắc ung thư.

Cách khắc phục những tác dụng phụ khi người bệnh ghép tế bào gốc

Để điều trị tác dụng phụ của ghép tuỷ xương (ghép tế bào gốc). Bác sĩ thường cho bệnh nhân sử dụng các sản phẩm thuốc giúp ức chế tế bào Lympho. Có tác dụng giúp cơ thể hình thành hệ thống miễn dịch để chống lại tác dụng phụ nhiễm trùng.

Các hoạt chất của thuốc sẽ tạo phản ứng ức chế, giúp hệ miễn dịch của người bệnh không bị tấn công trước những tế báo từ chính trong cơ thể mình.

Ngoài ra, với tác dụng phụ GVHD mạn tính sẽ được điều trị bằng thuốc Corticosteroids. Cùng nhiều gồm thuốc ức chế miễn dịch khác có chứa thành phần Ibrutinb.

Bài viết là phần chia sẻ thông tin về tác dụng phụ của ghép tuỷ xương (ghép tế bào gốc). Như chúng ta đã thấy, bên cạnh những tác dụng phụ xảy ra trong thời gian ngắn. Cũng có những tác dụng phụ của ghép tuỷ xương kéo dài đến suốt đời.

Hiện nay, nền y học Việt Nam đang trên đà phát triển. Nhờ đó các sản phẩm hỗ trợ điều trị tác dụng phụ khi ghép tuỷ xương cũng được nghiên cứu và phát triển. Và được nhà thuốc Long Châu nhập khẩu sản phẩm tốt nhất. Vì vậy, người bệnh sẽ không còn phải lo lắng về những tác dụng phụ này khi tiến hành ghép tế bào gốc.

Minh Thúy

Nguồn tham khảo: Y học cộng đồng