Tại sao viêm tụy cấp phải nhịn ăn hoàn toàn?

Tuyến tụy đóng vai trò rất quan trọng đối với hệ thống tiêu hóa và hệ thống nội tiết của cơ thể. Do đó, tình trạng viêm tụy, khiến tuyến tụy không hoạt động hiệu quả như bình thường sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe. Khi chăm sóc bệnh nhân viêm tụy, chế độ ăn uống là điều cần phải lưu tâm hàng đầu. Chính vì vậy, bài viết hôm nay sẽ cho chúng ta biết tại sao viêm tụy cấp phải nhịn ăn hoàn toàn?

Chức năng của tuyến tụy

Tụy hay còn có tên gọi khác là lá mía, vừa giữ chức năng ngoại tiết lẫn nội tiết đối với cơ thể. Ở chức năng ngoại tiết, tụy sẽ sản xuất các enzyme tiêu hóa giúp phân giải, chuyển hóa thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng. Ở chức năng nội tiết, tụy là cơ quan tiết ra hormone insulin và glucagon để điều hòa sự cân bằng đường huyết.

Đối với quá trình tiêu hóa thức ăn, sự tham gia của tụy như sau: Khi cơ thể nhận được kích thích ăn uống (nhìn, ngửi, nếm…) dịch tụy bắt đầu tiết ra, trong dịch tụy sẽ chứa các enzyme tiêu hóa ở dạng tiền chất gồm chymotrypsinogen, trypsinogen, amylase và lipase. Các enzyme này tiết vào ống tụy rồi đổ xuống ruột non (đoạn D2 của tá tràng). Tại tá tràng, các enzyme ở dạng tiền chất sẽ biến thành dạng hoạt động và giúp cơ thể tiêu thụ các chất dinh dưỡng như protein, glucose, lipid…

Nguyên nhân và triệu chứng của viêm tụy cấp

Trước khi làm rõ lý do tại sao viêm tụy cấp phải nhịn ăn hoàn toàn, chúng ta phải hiểu rõ về nguyên nhân gây ra căn bệnh này. Thông thường, các men do tụy tiết ra đều ở dạng tiền chất, không hoạt động và chỉ bắt đầu hoạt hóa khi xuống tá tràng nên sẽ không gây ảnh hưởng đến tụy. Tuy nhiên, vì một số nguyên nhân như sỏi mật, uống nhiều rượu bia, tác dụng phụ sau khi dùng thuốc, nhiễm trùng, chấn thương, bệnh tự miễn, rối loạn chuyển hóa, phẫu thuật… khiến tụy bị tắc nghẽn, tổn thương và các men này chuyển sang hoạt động ngay tại tụy. Sự hoạt hóa sớm này sẽ khiến các nhu mô tuyến tụy bị phá hủy, gây nên tình trạng viêm tụy cấp.

Các triệu chứng của viêm tụy cấp thường gặp là:

• Đau bụng trên, đau lan ra sau lưng, tình trạng đau bụng có thể nghiêm trọng hơn sau khi ăn các món ăn chứa nhiều chất béo.
• Chướng bụng, buồn nôn, nôn.
• Sốt, nhịp tim tăng.
• Ăn uống kém.

Tại sao tại sao viêm tụy cấp phải nhịn ăn hoàn toàn?

Ở những người đang bị viêm tụy cấp, sự tổn thương của các nhu mô tụy là do chính các men tụy gây ra, nên việc ăn uống của bệnh nhân lúc này là không nên. Các kích thích ăn uống như nhìn, ngửi, nếm… cũng kích thích sản xuất men tụy. Các enzyme trong dịch tụy tiết ra càng nhiều thì sự phá hủy các nhu mô tụy diễn ra càng nhanh, bệnh viêm tụy cấp càng tiến triển nặng và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như suy thận, tổn thương phổi, nhiễm trùng, viêm tụy mãn tính hay thậm chí là tăng nguy cơ tử vong.

Đó chính là lý do tại sao viêm tụy cấp phải nhịn ăn hoàn toàn, trong thời gian đầu điều trị, người bệnh nên nhịn ăn để tuyến tụy có thời gian phục hồi, nghỉ ngơi. Với các trường hợp có yêu cầu nhịn ăn hoàn toàn từ bác sĩ, bệnh nhân sẽ được cung cấp chất dinh dưỡng qua đường truyền tĩnh mạch.

Lưu ý về việc ăn uống khi điều trị viêm tụy cấp

Khi phát hiện các dấu hiệu của tình trạng viêm tụy cấp, bạn cần được bác sĩ chuyên khoa khám và điều trị kịp thời. Nếu là viêm tụy cấp nhẹ, bác sĩ thường kê đơn thuốc và nằm viện để theo dõi. Trong các trường hợp nặng hơn, bệnh nhân có thể được kết hợp thêm các phương pháp hồi sức tích cực.

Khi điều trị bệnh viêm tụy cấp, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề về ăn uống sau:

• Nhịn ăn hoàn toàn theo chỉ định của bác sĩ trong thời gian đầu điều trị bệnh, chỉ ăn uống lại như bình thường khi được sự cho phép của bác sĩ.
• Ngưng sử dụng rượu bia, thuốc lá vì đây là những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng viêm tụy cấp.
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, giàu vitamin, hạn chế ăn đồ ăn nhiều dầu mỡ, chất béo hay đồ ăn ngọt.
• Uống đủ nước, tối thiểu 2 lít nước mỗi ngày.
• Thực hiện cân bằng giữa làm việc và nghỉ ngơi, tránh để cơ thể căng thẳng, stress quá mức.

Tụy tham gia trực tiếp vào quá trình tiêu hóa nên chế độ ăn uống sẽ tác động rất nhiều đến hiệu quả điều trị bệnh. Qua bài viết trên về lý do tại sao viêm tụy cấp phải nhịn ăn hoàn toàn, thì chúng ta đã biết được việc nhịn ăn hoàn toàn trong giai đoạn đầu điều trị viêm tụy cấp sẽ đảm bảo cho tình trạng viêm tụy không tiến triển nặng thêm, hạn chế các biến chứng nguy hiểm cho cơ thể. Khi phát hiện các triệu chứng của viêm tụy, hãy đến ngay bệnh viện để được thăm khám và điều trị cẩn thận, tuân thủ các quy định của bác sĩ để sớm hồi phục chức năng tụy, bảo vệ sức khỏe bản thân một cách tốt nhất.

Xem thêm: Bệnh nhân viêm tụy cấp có được uống sữa không?

Hoàng Trang

Nguồn tham khảo: vinmec.com