Viêm tụy cấp: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Viêm tụy cấp là gì?

Viêm tụy cấp là tình trạng tụy bị viêm đột ngột và diễn ra trong khoảng thời gian ngắn. Hầu hết người viêm tụy cấp đều hồi phục hoàn toàn sau khi được điều trị đúng cách. Tùy từng bệnh nhân mà bệnh có thể nhẹ hay tiến triển nặng đến mức đe dọa tính mạng. Trong những trường hợp nghiêm trọng, viêm tụy cấp có thể gây xuất huyết, tổn thương mô nghiêm trọng, nhiễm trùng, u nang, gây hại cho các cơ quan quan trọng (tim, phổi, thận), suy đa tạng…

Viêm tụy cấp lặp đi lặp lại nhiều lần gây tổn thương tuyến tụy, có thể dẫn đến viêm tụy mạn tính và hình thành mô sẹo làm mất chức năng của tụy.

Những dấu hiệu và triệu chứng của Viêm tụy cấp

Viêm tụy cấp thường bắt đầu với cơn đau từ từ hoặc đột ngột ở phần bụng trên và kéo dài ra sau lưng. Ăn uống có thể làm cơn đau này trầm trọng hơn, đặc biệt là khi ăn các thực phẩm giàu chất béo. Bên cạnh đó, còn có thể có các triệu chứng như:

• Sốt;
• Tăng nhịp tim;
• Buồn nôn, nôn;
• Bụng sưng và mềm;
• Khó tiêu.

Tác động của Viêm tụy cấp đối với sức khỏe

Viêm tụy cấp gây ra các cơn đau bụng và chứng khó tiêu, ảnh hưởng đến sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng của bệnh nhân. Hơn nữa, nếu không kịp thời điều trị viêm tụy cấp có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm khác, gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí có thể gây tử vong.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh Viêm tụy cấp

Nếu không điều trị kịp thời hoặc để bệnh tái phát nhiều lần dẫn đến viêm tụy mạn (có 16,5 – 25% bệnh nhân viêm tụy cấp bị tái phát trong vài năm đầu), có thể dẫn đến các biến chứng sau:

• Nếu tổn thương tế bào β tụy sẽ ảnh hưởng đến sự sản xuất insulin, dẫn đến bệnh đái tháo đường.
• Nhiễm trùng tuyến tụy.
• Suy thận, suy đa tạng.
• Tổn thương tuyến tụy làm giảm sự tiết enzyme tiêu hóa, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa thức ăn và có thể gây suy dinh dưỡng.
• Ung thư tuyến tụy.
• Hoại tử tuyến tụy nếu tuyến tụy không được cung cấp đủ máu do bị tắc nghẽn.
• Ảnh hưởng đến hệ hô hấp và chức năng phổi do sự thay đổi của các chất hóa học, sự giảm oxy máu khi viêm tụy.
• Hình thành nang giả tụy (pseudocyst): Khi chất lỏng tích tụ trong các túi trên tuyến tụy giống như u nang và có thể vỡ ra dẫn đến nhiễm trùng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến Viêm tụy cấp

Nguyên nhân phổ biến nhất (chiếm 40 – 50%) là do các bệnh đường mật dẫn đến tắc nghẽn (như sỏi mật, giun đũa...). Rượu là tác nhân đứng thứ 2 gây nên viêm tụy cấp (chiếm 20 – 30%). Ngoài ra, bệnh còn có thể do các nguyên nhân:

• Chấn thương vùng bụng từ bên ngoài hoặc do phẫu thuật dạ dày – tá tràng.
• Bệnh tự miễn: Lupus ban đỏ…
• Rối loạn chuyển hóa: Tăng calci huyết, rối loạn lipid máu (tăng triglyceride), đái tháo đường, cường tuyến cận giáp.
• Nhiễm siêu vi (quai bị, EBV).
• Do sử dụng các thuốc: Azathioprine, cimetidine, tetracycline, estrogen, furosemide, methyldopa…

Có đến 15% số người mắc viêm tụy cấp không rõ nguyên nhân.