Tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt là gì?

Tăng sinh tuyến tiền liệt lành tính là bệnh phát triển từ từ trong một thời gian dài và không gây nên bất kỳ sự nguy hiểm nào. 

Tăng sản tuyến tiền liệt là gì?

Tuyến tiền liệt là một tuyến sinh dục ở nam giới, nằm ôm vòng quanh bàng quang và niệu đạo. Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính có tên tiếng anh là BPH – Benign Prostatic Hyperplasia là sự phì đại lành tính của bộ phận này. Nguyên nhân gây bệnh là do sự tăng sinh sản lành tính của các loại tế bào cấu thành nên tuyến tiền liệt. Từ đó, làm tăng thể tích và trọng lượng của bộ phận này, gây biến dạng cổ bàng quang, chèn ép làm hẹp niệu đạo và các rối loạn tiểu tiện.

Số liệu thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới cho thấy, tỷ lệ mắc bệnh và mức độ trầm trọng của bệnh thường gia tăng theo độ tuổi ở nam giới.

Tuy là bệnh lành tính nhưng do tuyến tiền liệt bao quanh niệu đạo nên bệnh nhân sẽ gặp khó khăn trong việc đi tiểu. Cụ thể là dòng nước tiểu từ bàng quang ra niệu đạo bị cản trở, xuất hiện các dấu hiệu rối loạn về tiểu tiện.

Theo thời gian, bệnh sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sống, nhất là việc tiểu đêm khiến các quý ông khó có được giấc ngủ ngon... Tại bàng quang, có thể làm giảm chức năng của nó khi bệnh phát triển lâu gây ra tiểu nhiều lần, tiểu gấp, nặng hơn có thể làm rối loạn chức năng thận. Nếu xuất hiện các triệu chứng rối loạn tiểu tiện, bí tiểu cấp tính bạn cần chủ động tiến hành thăm khám ngay.

Tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt có tỉ lệ mắc cao ở nam giới lớn tuổi

Nguyên nhân gây tăng sinh tuyến tiền liệt lành tính

Đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có được câu trả lời chi tiết về hiện tượng này. Tuy nhiên theo một số nghiên cứu chỉ ra, những thay đổi về hormone và tăng trưởng của tế bào có thể là nguyên nhân khiến nam giới mắc bệnh này.

Tình trạng tăng sinh tuyến tiền liệt lành tính còn có mối liên quan đến tính di truyền. Tốt nhất đối với bệnh nhân khi mắc bệnh này cần điều trị sớm để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.

Tăng sinh tuyến tiền liệt lành tính có mối liên quan đến sự di truyền

Triệu chứng bệnh tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt?

Bệnh tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt gây ra tình trạng rối loạn quá trình đi tiểu biểu hiện bằng hội chứng bế tắc đường tiểu dưới và hội chứng kích thích.

Hội chứng bế tắc: Gồm các triệu chứng bí tiểu, tia nước tiểu yếu, tiểu phải rặn, tiểu ngắt quãng,… Luôn có cảm giác đi tiểu không hết khi mắc bệnh.

Hội chứng kích thích: Gồm các triệu chứng  tiểu gấp, tiểu đêm, tiểu lắt nhắt (tiểu rắt) có thể không nhịn được đi tiểu, sinh són tiểu… Những triệu chứng này khá giống với các bệnh khác như: Nhiễm khuẩn tiết niệu, ung thư bàng quang...

Sự cản trở đường tiểu gây ra hiện tượng nước tiểu không được thải hết ra ngoài, khiến nó tồn động dẫn đến nhiễm trùng ở đường tiết niệu và gây sỏi bàng quang. Ngoài ra khi áp lực trong bàng quang bị tăng lên có nguy cơ bị phì đại cơ bàng quang, làm ứ nước ở thận và túi thừa bàng quang.

Dưới đây là những điểm ghi nhận xuất hiện ở bệnh nhân tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt.

• Máu trong nước tiểu.
• Phải gắng sức nhiều hơn và cần tạo áp lực nhiều để bắt đầu tiểu.
• Tiểu không được liên tục và bị ngắt quãng.
• Bàng quang có cảm giác không cạn hết sau khi đi tiểu.
• Không tiểu được đột ngột hay còn gọi là bí tiểu cấp tính.
• Bỗng nhiên mót tiểu gấp.
• Đi tiểu đặc biệt vào ban đêm thường xuyên hơn.
• Nước tiểu bị rò rỉ, đi tiểu không kiểm soát.

Bàng quang có cảm giác không cạn hết sau khi đi tiểu

Chẩn đoán bệnh tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt

Tăng sinh tuyến tiền liệt lành tính có thời gian tiến triển chậm, bệnh khó có thể gây tử vong. Theo lứa tuổi tăng dần bệnh có nguy cơ mắc cao hơn, theo nghiên cứu nam giới từ 40 tuổi trở lên đã bắt đầu mắc bệnh.

Để chẩn đoán tăng sinh tuyến tiền liệt lành tính, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm cơ bản ở hệ tiết niệu và tuyến tiền liệt (như X-quang và siêu âm), đo và đánh giá mức độ tắc nghẽn đường tiểu.

Xét nghiệm định lượng PSA huyết thanh sẽ được thực hiện với mục đích xác định chính xác chứng rối loạn tiểu tiện là do tăng sinh tuyến tiền liệt lành tính gây ra hay do một số căn bệnh khác có triệu chứng tương tự.

Điều trị tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt

Hiện nay có 3 phương pháp điều trị bệnh tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt, đó là điều trị can thiệp, điều trị bảo tồn và điều trị bằng phẫu thuật. Bác sĩ sẽ dựa vào phân loại IPSS để lựa chọn phương pháp điều trị hiệu quả nhất:

• Nếu không có triệu chứng, chỉ cần theo dõi bệnh.
• Nếu tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt có triệu chứng đi kèm rối loạn tiểu tiện mức độ nhẹ, thì sẽ áp dụng điều trị nội khoa.
• Tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt đã xuất hiện biến chứng, kèm theo rối loạn tiểu tiện mức độ nặng cần phải tiến hành can thiệp ngoại khoa.

Bác sĩ sẽ dựa vào phân loại IPSS để đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả

Điều trị nội khoa tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt

Các thuốc được bác sĩ chuyên khoa sử dụng phổ biến nhất hiện nay là:

Nhóm thuốc Alpha Blocker, giúp làm giãn cơ trơn ở tuyến tiền liệt và cổ bàng quang hỗ trợ giảm bớt tình trạng tắc nghẽn niệu đạo ví dụ: Doxazosin, alfuzosin (có trong xatral xl 10mg), terazosin (hytrin), prazosin và tamsulosin. Các thuốc alpha blocker không có tác dụng loại bỏ các khối u mà chỉ có tác dụng giúp cho việc tiểu tiện dễ dàng hơn nhờ việc làm cổ bàng quang và niệu đạo mở rộng ra. 

Nhóm thuốc ức chế 5-ARIs: Các thuốc  5-ARIs đã được đánh giá giá tốt không những giảm triệu chứng mà còn cải thiện tình trạng tuyến tiền liệt bị phì đại hạn chế bí tiểu cấp và việc phải phẫu thuật.

Ngoài ra, bác sĩ còn có thể chỉ định sử dụng chung một số thuốc có nguồn gốc thực vật như: Protamol, Tadenan,Permixon, cây trinh nữ hoàng cung, vương bảo…

Điều trị phẫu thuật: Bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật nội soi khi đã xuất hiện các biến chứng, và việc điều trị nội khoa thất bại.

Điều trị can thiệp: Áp dụng các phương pháp tiêm ethanol và botulinum toxin vào tuyến tiền liệt, vi sóng trị liệu, kim đốt bằng dòng điện cao tần qua niệu đạo, đặt stent niệu đạo,...

Tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt là bệnh ảnh hưởng không nhỏ đối với đời sống của phái mạnh. Do đó, khi phát hiện các dấu hiệu bất thường như đã nói ở trên, bạn nên gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Minh QA

Nguồn: Tổng hợp