7 nguyên nhân gây đi tiểu không kiểm soát và cách điều trị

Các tác động của chứng són tiểu có thể bao gồm rò rỉ nước tiểu nhỏ khi ho hoặc hắt hơi, cho đến cảm giác buồn tiểu quá mạnh khiến bạn khó đi vệ sinh kịp thời. Ngay cả chứng tiểu không tự chủ cũng có thể khiến bạn khó chịu và đảo lộn cuộc sống, nhưng bạn có thể làm rất nhiều điều để giải quyết mối lo này. Bước đầu tiên chính là xác định nguyên nhân cụ thể để tìm ra hướng điều trị hiệu quả.

Các loại đi tiểu không kiểm soát

Denicia Dwarica, một nhà nghiên cứu về tiết niệu tại Đại học Missouri Health Care, cho biết chứng són tiểu có thể xảy ra theo nhiều cách. Các loại này bao gồm:

• Tình trạng mất kiểm soát căng thẳng, xảy ra khi áp lực lên bàng quang khiến bạn bị rò rỉ nước tiểu. Điều này có thể xảy ra khi bạn cười, ho, hắt hơi hoặc nâng một vật.
• Tiểu không tự chủ, hoặc rò rỉ xảy ra khi bàng quang của bạn không tự chủ co bóp. Nhìn chung, bạn sẽ cảm thấy đột ngột muốn đi tiểu trước khi nước tiểu bắt đầu rỉ ra.
• Tiểu không kiểm soát hỗn hợp, loại phổ biến nhất, là sự kết hợp của căng thẳng và tiểu không kiểm soát.
• Són tiểu tràn ra ngoài, xảy ra khi bàng quang của bạn quá đầy và bạn không chủ ý bị rò rỉ nước tiểu.
• Rối loạn cơ năng, xảy ra khi bạn có chức năng bàng quang bình thường nhưng các triệu chứng về sức khỏe thể chất hoặc tinh thần, như đi lại khó khăn hoặc suy giảm khả năng suy luận, khiến bạn không thể đến phòng tắm kịp thời.

Đi tiểu không kiểm soát làm cuộc sống của bạn đảo lộn

Bất cứ ai cũng có thể bị tiểu không kiểm soát, nhưng nó phổ biến hơn trong số:

• Phụ nữ.
• Người cao tuổi.
• Người mà hút thuốc.
• Những người có tiền sử gia đình mắc chứng tiểu không kiểm soát.
• Những người đang sống với các tình trạng y tế như tiểu đường, đa xơ cứng, béo phì hoặc sa sút trí tuệ.

Nguyên nhân của tiểu không kiểm soát

Các nguyên nhân chính của chứng đi tiểu không kiểm soát bao gồm:

• Sử dụng thuốc lợi tiểu và thực phẩm có tác dụng lợi tiểu.
• Một số loại thực phẩm, đồ uống và thuốc có thể góp phần thúc đẩy chứng tiểu không kiểm soát vì chúng kích thích bàng quang và hoạt động như thuốc lợi tiểu bằng cách tăng sản xuất nước tiểu của cơ thể.

Thực phẩm và đồ uống có tác dụng lợi tiểu bao gồm:

• Rượu.
• Cà phê.
• Đồ uống có ga.
• Trái cây có múi.

Thuốc lợi tiểu bao gồm:

• Lasix (furosemide).
• HCTZ (Hydrochlorothiazide).
• Torasemide.
• Spironolactone.

Nếu chứng đi tiểu không kiểm soát của bạn được kích hoạt bởi thức ăn hoặc đồ uống có tác dụng lợi tiểu, thì việc cắt giảm lượng thức ăn hoặc đồ uống cụ thể đó có thể tạo ra sự khác biệt.

Nếu bạn nghĩ rằng một trong những loại thuốc của bạn đang gây ra tình trạng tiểu không kiểm soát, hãy cho bác sĩ biết. Họ có thể thảo luận về các lựa chọn của bạn đối với các loại thuốc thay thế hoặc cung cấp thêm hướng dẫn về cách giải quyết tình trạng tiểu không kiểm soát.

Mang thai và sinh con

Quá trình mang thai khiến bạn đi tiểu không kiểm soát vì sức nặng của tử cung

Có đến 40% người bị tiểu không kiểm soát khi mang thai do trọng lượng của thai nhi gây áp lực lên bàng quang và cơ sàn chậu.

Việc sinh nở cũng có thể làm hỏng cơ sàn chậu của bạn và trong một số trường hợp có thể dẫn đến tình trạng tiểu không kiểm soát liên tục sau khi chuyển dạ. Nếu bạn vẫn bị tiểu không kiểm soát sau sáu tuần sau khi sinh con, bạn nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra.

Thực hiện các bài tập cơ sàn chậu và Kegel cả trước và sau khi sinh con có thể giúp giảm chứng tiểu không tự chủ, vì những bài tập này giúp tăng cường các cơ kiểm soát bàng quang.

Những thay đổi liên quan đến tuổi tác

Hai nguyên nhân thường xuyên gây ra chứng tiểu không kiểm soát liên quan đến tuổi già là:

• Làm suy yếu cơ bàng quang hoặc sàn chậu.
• Phì đại tuyến tiền liệt.
• Đối với các cơ sàn chậu yếu, bác sĩ có thể đề nghị vật lý trị liệu cơ sàn chậu.

Angela Fishman, chủ sở hữu của My Pelvic Therapy, cho biết: “Tăng cường cơ sàn chậu thường là nền tảng của điều trị và một nhà trị liệu vật lý có thể thiết lập một chương trình toàn diện để giải quyết tình trạng mất cân bằng cơ”.

Phì đại tuyến tiền liệt, hoặc BPH, có thể góp phần gây ra chứng tiểu không kiểm soát theo hai cách chính:

• Nó có thể gây áp lực lên bàng quang và dẫn đến rò rỉ nước tiểu.
• Nó có thể cản trở một phần dòng chảy của nước tiểu, có thể dẫn đến chứng tiểu không kiểm soát.

Bác sĩ có thể kê đơn thuốc:

• Giúp giảm áp lực lên cơ bàng quang, giúp việc đi tiểu được kiểm soát tốt hơn.
• Cho phép niệu đạo của bạn thư giãn, giúp nước tiểu đi qua dễ dàng hơn
• Nếu thuốc không hiệu quả, bác sĩ có thể khuyên bạn nên xem xét các lựa chọn phẫu thuật để điều trị chứng tiểu không kiểm soát.

Thời kỳ mãn kinh

Trong thời kỳ mãn kinh, mức độ estrogen của bạn bắt đầu giảm xuống. Thay đổi nồng độ hormone có thể gây ra những thay đổi về chức năng và sức mạnh của cơ sàn chậu và bàng quang, có thể dẫn đến tiểu không kiểm soát.

Cũng giống như trong thời kỳ mang thai và sinh nở, các bài tập sàn chậu có thể giúp cải thiện chứng tiểu không kiểm soát ở thời kỳ mãn kinh.

Một đánh giá năm 2018 của 31 nghiên cứu đã kết luận rằng luyện tập cơ sàn chậu có hiệu quả trong việc giảm các triệu chứng của chứng tiểu không tự chủ và cải thiện chất lượng cuộc sống cho những người tham gia nghiên cứu.

Nhiễm trùng đường tiết niệu

Nhiễm trùng tiểu thường gây ra cảm giác muốn đi tiểu thường xuyên, mạnh và có thể dẫn đến tiểu không tự chủ tạm thời. Các dấu hiệu khác của nhiễm trùng đường tiết niệu bao gồm:

• Đau hoặc áp lực ở vùng xương chậu.
• Đau và rát khi đi tiểu.
• Nước tiểu có máu hoặc đục.
• Sốt.

Bác sĩ có thể chẩn đoán nhiễm trùng tiểu và kê đơn thuốc kháng sinh. Những điều này thường sẽ bắt đầu hết các triệu chứng của bạn trong vòng một hoặc hai ngày, mặc dù các triệu chứng có thể kéo dài đến một tuần. Khi tình trạng nhiễm trùng khỏi hẳn, chứng tiểu không tự chủ cũng sẽ được cải thiện.

Phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt

Từ 6 đến 8% số người bị tiểu không kiểm soát kéo dài sau khi phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt. Phẫu thuật có thể ảnh hưởng đến các cơ và dây thần kinh ở vùng chậu và bàng quang, gây căng thẳng và tiểu tiện không tự chủ.

Các phương pháp điều trị tiềm năng bao gồm:

• Hạn chế uống chất lỏng.
• Tránh các chất kích thích bàng quang.
• Vật lý trị liệu vùng chậu.

Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật nếu tình trạng tiểu không tự chủ vẫn tiếp diễn. Hai thủ tục phổ biến là:

• Một thủ thuật đeo thắt lưng, giúp di chuyển vị trí của niệu đạo để giảm tình trạng tiểu không tự chủ.
• Một cơ vòng tiểu nhân tạo, cho phép bạn kiểm soát dòng nước tiểu ra ngoài bằng cách bóp vào một máy bơm.

Táo bón

Những người mắc chứng táo bón cũng có thể mắc chứng đi tiểu không kiể soát

Táo bón cũng có thể dẫn đến tiểu không kiểm soát. Ruột căng đẩy vào bàng quang và có thể ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát, và căng thẳng mãn tính có thể làm căng quá mức các cơ sàn chậu, khiến chúng hoạt động kém hiệu quả hơn.

Nếu táo bón gây ra chứng tiểu không kiểm soát, việc khắc phục tình trạng táo bón cũng có thể giúp ngăn chặn tình trạng rò rỉ nước tiểu.

Để giảm táo bón mãn tính, hãy thử:

• Tăng lượng chất xơ bằng cách bổ sung nhiều trái cây tươi và rau quả vào chế độ ăn uống của bạn.
• Uống nhiều nước.
• Dùng thử thuốc nhuận tràng không kê đơn hoặc thuốc làm mềm phân.
• Cắt giảm ngũ cốc tinh chế và thực phẩm chiên hoặc chế biến nhiều.

Khi nào cần đến phải đến gặp bác sĩ?

Nếu tình trạng són tiểu diễn ra thường xuyên, đến mức bạn phải điều chỉnh cuộc sống hàng ngày và tránh các hoạt động thường ngày vì nó, liên hệ với bác sĩ là một bước tiếp theo để giúp bạn điều trị tình trạng này.

Bên cạnh đó, miếng lót hoặc tã dành cho người lớn có thể giúp kiểm soát việc rò rỉ.

Bác sĩ của bạn rất có thể sẽ yêu cầu bạn ghi nhật ký từ 3 - 4 ngày để theo dõi:

• Chất lỏng tiêu thụ.
• Bạn đi tiểu thường xuyên như thế nào?
• Khi nào thì tình trạng rò rỉ thường có xu hướng xảy ra?

Họ cũng có thể đề xuất các thử nghiệm, chẳng hạn như:

• Xét nghiệm nước tiểu còn sót lại sau khi đi tiểu để giúp xác định xem bàng quang của bạn có trống hoàn toàn khi bạn đi tiểu hay không.
• Phân tích nước tiểu để giúp loại trừ nhiễm trùng.
• Xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng thận.
• Kiểm tra niệu động học để đảm bảo rằng bàng quang của bạn đang hoạt động bình thường.
• Soi bàng quang để kiểm tra đường tiết niệu xem có dấu hiệu viêm nhiễm, tắc nghẽn hay chít hẹp hay ung thư dẫn đến đại tiện không.

Trên đây là 7 nguyên nhân gây đi tiểu không kiểm soát và cách điều trị. Nếu bạn sống chung với chứng tiểu không kiểm soát, bạn có thể gặp khó khăn khi trình bày mối quan tâm này với bác sĩ. Tuy nhiên, hãy biết rằng điều đó không có gì phải xấu hổ và bạn có nhiều lựa chọn để kiểm soát nó, bao gồm thay đổi lối sống, các bài tập bạn có thể thực hiện tại nhà và điều trị từ bác sĩ.

Bảo Hân

Nguồn tham khảo: Insider