Test hơi thở C13 và tất tần tật những điều cần biết

Test hơi thở C13 là phương pháp đơn giản, được dùng để xác định sự hiện diện của vi khuẩn H.pylori trong dạ dày - tá tràng. Phương pháp này cho kết quả chẩn đoán có độ chính xác cao ngay cả khi không cần nội soi hay xâm lấn. Để tìm hiểu rõ hơn về phương pháp kiểm tra HP này, hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Vi khuẩn HP là gì?

Vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) là một loại vi khuẩn gram âm, nằm trong nhóm proteobacteria. Chúng thường hoạt động tại lớp nhầy trên niêm mạc dạ dày. Theo thống kê, có đến 70% dân số Việt Nam dương tính với vi khuẩn HP. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào vi khuẩn HP cũng có hại.

Đối với trường hợp HP gây bệnh, vi khuẩn sẽ sản sinh ra enzyme urease có tác dụng làm trung hòa độ acid trong dạ dày. Điều này sẽ làm phá hủy lớp màng bảo vệ thành dạ dày, dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa như loét dạ dày - tá tràng, viêm dạ dày hay thậm chí là ung thư dạ dày. Việc chẩn đoán phát hiện sớm sẽ có biện pháp can thiệp giúp kiểm soát vi khuẩn kịp thời, tránh những biến chứng không mong muốn gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Phương pháp test hơi thở C13 là gì?

Test hơi thở C13 (13C-urea breath test) hay còn được gọi là Urea Breath Test (UBT), là một phương pháp chẩn đoán không xâm lấn để xác định sự hiện diện của vi khuẩn HP trong dạ dày của người bệnh. Nguyên tắc hoạt động của xét nghiệm này dựa trên việc sử dụng ure chứa phân tử cacbon đồng vị C13 và theo dõi sự thay đổi trong hơi thở sau khi người bệnh uống dung dịch ure này.

Khi HP tồn tại trong dạ dày, chúng sản xuất enzyme urease để thủy phân ure thành amoniac và khí cacbonic. Khí cacbonic có chứa phân tử C13 được hấp thụ vào máu và sau đó được đào thải qua phổi. Bằng cách đo lượng C13 trong hơi thở sau khi uống urea, bác sĩ có thể xác định việc HP có hoạt động (tức là sản xuất urease) trong dạ dày hay không.

Kết quả của xét nghiệm được đánh giá dựa trên số đếm nhấp nháy trong một phút (cpm) và thường được phân thành các kết quả âm tính, không xác định hoặc dương tính. Cụ thể như sau:

• Giá trị từ 0 - <25 cpm: Kết quả âm tính, người bệnh không bị nhiễm HP.
• Giá trị từ 25 - 50 cpm: Kết quả là không xác định.
• Giá trị > 50 cpm là (+) tính: Kết quả dương tính, người bệnh đang bị nhiễm HP.

Ngoài việc chẩn đoán nhiễm khuẩn HP, phương pháp test hơi thở C13 dùng để theo dõi hiệu quả điều trị sau khi bệnh nhân được điều trị bằng kháng sinh. Nếu xét nghiệm dương tính nghĩa là người bệnh vẫn đang nhiễm khuẩn HP và điều trị không thành công. Nếu kết quả âm tính nghĩa là người bệnh đã điều trị nhiễm khuẩn HP thành công.

Xét nghiệm hơi thở C13 được chỉ định trong trường hợp nào?

Test hơi thở ure C13 thường được chỉ định trong các trường hợp cần sàng lọc những người bệnh có các biểu hiện của rối loạn tiêu hóa trước khi nội soi, chẳng hạn như:

• Đầy hơi;
• Ợ hơi, ợ chua;
• Buồn nôn và nôn;
• Khó tiêu;
• Đau vùng thượng vị.

Đặc biệt, sau khi điều trị nhiễm khuẩn HP bằng kháng sinh trong khoảng3 tháng, xét nghiệm hơi thở ure C13 thường được thực hiện để đánh giá hiệu quả của phương pháp điều trị mà không cần phải tiến hành nội soi dạ dày thêm một lần nữa.

Ưu và nhược điểm của phương pháp test hơi thở C13

Xét nghiệm hơi thở C13 (C13 Breath Test) được sử dụng phổ biến để kiểm tra viêm loét dạ dày và nhiễm khuẩn Helicobacter pylori (HP). Dưới đây là đánh giá về ưu điểm và nhược điểm của phương pháp này:

Ưu điểm

• Phát hiện nhanh vi khuẩn HP: Xét nghiệm hơi thở ure 13C có khả năng phát hiện nhanh hoạt động của vi khuẩn HP trong dạ dày của bệnh nhân.
• Không cần xâm lấn: Không cần thực hiện các xét nghiệm xâm lấn như nội soi dạ dày nhưng vẫn có độ chính xác và độ nhạy cao.
• Dễ dàng kiểm tra sau điều trị: Sau khi điều trị vi khuẩn HP bằng kháng sinh, test hơi thở C13 vẫn được áp dụng để kiểm tra hiệu quả của điều trị.
• Giảm thiểu sai số: Phương pháp này giảm thiểu rủi ro sai số trong quá trình lấy mẫu hơi thở.
• Không sử dụng tia phóng xạ: Xét nghiệm này không sử dụng tia phóng xạ, giúp làm giảm nguy cơ phơi xạ.
• Đơn giản và tiết kiệm thời gian: Thao tác đơn giản và nhanh chóng, chỉ mất khoảng 30 phút để lấy mẫu hơi thở và 3 phút để phân tích kết quả.
• An toàn và tiện lợi: Phương pháp này an toàn cho người bệnh và nhân viên y tế. Nó cũng có thể được thực hiện cho phụ nữ mang thai và trẻ em.

Nhược điểm

• Không quan sát được chi tiết: Phương pháp xét nghiệm hơi thở C13 chỉ dừng lại ở việc kiểm tra vi khuẩn HP, không thể quan sát chi tiết về niêm mạc tiêu hóa, viêm loét hoặc các vấn đề khác như nội soi dạ dày.
• Không thích hợp cho các trường hợp nghiêm trọng: Phương pháp kiểm tra này không phù hợp cho các trường hợp có triệu chứng nghiêm trọng hoặc nguy cơ cao như nôn mửa ra máu, đau dạ dày kéo dài, sụt cân đáng kể hoặc người lớn tuổi.

Những điều cần lưu ý khi test vi khuẩn HP bằng hơi thở

Phương pháp test hơi thở C13 vẫn có thể cho kết quả dương tính giả hoặc âm tính giả trong một số trường hợp dưới đây:

• Thời gian lấy mẫu ngắn: Nếu lấy mẫu hơi thở sau khi uống Ure C13 quá nhanh, không đủ thời gian tiêu chuẩn (dưới 10 phút), có thể sẽ dẫn đến kết quả dương tính giả.
• Sử dụng thuốc: Kết quả âm tính giả có thể xuất hiện nếu người bệnh đang dùng thuốc kháng sinh, muối bismuth hoặc các thuốc ức chế bơm proton (PPI). Vì vậy, cần ngừng sử dụng các loại thuốc này ít nhất 10 ngày trước khi thực hiện xét nghiệm hơi thở.
• Điều kiện lấy mẫu: Để đảm bảo kết quả chính xác, nên lấy mẫu hơi thở khi đói bụng hoặc sau khi ăn ít nhất 4 giờ. Tốt nhất, nên thực hiện xét nghiệm vào buổi sáng sau khi thức dậy và chưa ăn uống gì.

Xét nghiệm hơi thở ure 13C được đánh giá là phương pháp chẩn đoán nhiễm khuẩn HP an toàn, dễ thực hiện và cho kết quả có độ chính xác cao. Người bệnh nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa tại cơ sở y tế uy tín để thực hiện xét nghiệm theo đúng quy trình và đảm bảo kết quả chính xác. Hy vọng những chia sẻ từ bài viết trên đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về phương pháp test hơi thở C13 này nhé!

Xem thêm:

• Test HP hơi thở C14 là gì? Cách thực hiện và những điều cần lưu ý
• Test hơi thở HP có chính xác không? Ưu và nhược điểm