Thiếu yếu tố V là gì? Triệu chứng và nguyên nhân gây thiếu hụt yếu tố V

Nếu bạn mắc phải tình trạng chảy máu khó đông, điều này có nghĩa là cơ thể bạn đang thiếu hụt yếu tố đông máu. Có nhiều bệnh liên quan đến tình trạng này, và thiếu hụt yếu tố V là một trong những vấn đề phổ biến. Cùng nhau tìm hiểu rõ hơn về vấn đề thiếu yếu tố V trong bài viết dưới đây.

Thiếu yếu tố V là gì?

Thiếu yếu tố V còn được biết đến với tên gọi là bệnh Owren hoặc bệnh ưa chảy máu, là một loại rối loạn chảy máu hiếm, có thể dẫn đến khả năng đông máu kém sau chấn thương hoặc phẫu thuật. Cần lưu ý rằng thiếu hụt yếu tố V không nên bị nhầm lẫn với đột biến yếu tố V Leiden.

Yếu tố V là một loại protein được gan sản xuất, có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi prothrombin thành thrombin, một bước không thể thiếu trong quá trình đông máu. Thiếu hụt yếu tố V có thể dẫn đến chảy máu kéo dài, khiến cho máu lâu đông. Tình trạng này có nhiều cấp độ nghiêm trọng khác nhau, phụ thuộc vào mức độ thiếu yếu tố V trong cơ thể.

Thiếu hụt yếu tố V cũng có thể xảy ra đồng thời với thiếu hụt yếu tố VIII, làm tăng nguy cơ chảy máu nặng hơn. Sự kết hợp của thiếu hụt yếu tố V và yếu tố VIII thường được coi là một rối loạn độc lập.

Triệu chứng thiếu hút yếu tố V

Triệu chứng của thiếu yếu tố V có thể thay đổi tùy thuộc vào mức độ sụt giảm của yếu tố này trong cơ thể. Trong trường hợp thiếu hụt trầm trọng yếu tố V, các triệu chứng thường bao gồm:

• Chảy máu bất thường sau khi sinh, phẫu thuật hoặc chấn thương;
• Chảy máu dưới da;
• Chảy máu dây rốn khi sinh;
• Chảy máu cam;
• Chảy máu nướu;
• Dễ bầm tím;
• Chu kỳ kinh nguyệt kéo dài hoặc quá nhiều;
• Chảy máu trong.

Có thể xuất hiện các triệu chứng khác không được liệt kê ở đây. Nếu bạn có bất kỳ nghi ngờ hoặc thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, nên thảo luận với bác sĩ để được tư vấn chính xác nhất.

Nguyên nhân thiếu hụt yếu tố V

Thiếu yếu tố V có thể xuất phát từ yếu tố di truyền hoặc phát sinh sau khi sinh. Thiếu hụt yếu tố V di truyền là một hiện tượng hiếm. Nó xuất phát từ gen lặn, đòi hỏi bạn phải thừa hưởng gen bệnh từ cả bố và mẹ để bộc phát triệu chứng. Bệnh do các yếu tố sau khi sinh bao gồm do sử dụng một số loại thuốc cụ thể, tình trạng bệnh lý hoặc phản ứng tự miễn dịch.

Các tình trạng có thể ảnh hưởng đến yếu tố V bao gồm:

• Đông máu rải rác trong lòng mạch (DIC): Gây ra sự hình thành các cục máu đông nhỏ và chảy máu quá mức do hoạt động quá mức của protein đông máu.
• Bệnh về gan như xơ gan.
• Phá hủy fibrin thứ phát: Sự phá hủy của các cục máu đông có xu hướng gia tăng do thuốc hoặc các tình trạng bệnh lý khác.
• Bệnh tự miễn như lupus.
• Phản ứng tự miễn dịch tự phát sau khi phẫu thuật hoặc sinh con.
• Một số loại ung thư.

Các xét nghiệm chẩn đoán

Các xét nghiệm thường được yêu cầu để kiểm tra yếu tố V bao gồm:

• Xét nghiệm yếu tố đông máu: Đo hiệu suất của các yếu tố đông máu cụ thể để phát hiện sự thiếu hụt hoặc hoạt động kém.
• Xét nghiệm yếu tố V: Xác định lượng và chất lượng của yếu tố V để đánh giá khả năng hoạt động của nó.
• Thời gian prothrombin (PT): Đo thời gian đông máu, ảnh hưởng bởi các yếu tố I, II, V, VII và X.
• Thời gian prothrombin một phần được kích hoạt (aPTT): Đo thời gian đông máu, thể hiện sự ảnh hưởng của các yếu tố I, II, V, VIII, IX, X, XI, XII và yếu tố von Willebrand.
• Xét nghiệm chất ức chế: Xác định xem cơ thể bạn có đang ngăn chặn các yếu tố đông máu hay không. Các xét nghiệm miễn dịch khác có thể được thực hiện để tìm kiếm các bệnh lý tự miễn.

Bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm khác để xác định nguyên nhân gây ra thiếu hụt yếu tố V.

Điều trị bệnh thiếu hụt yếu tố V

Hiện nay, không tồn tại một liệu pháp điều trị triệt để cho căn bệnh này. Phương pháp điều trị phổ biến nhất cho bệnh này được xây dựng trên nguyên tắc "thiếu gì - bù nấy". Khi tình trạng bệnh được kiểm soát và lượng yếu tố V trong cơ thể được xác định, các chuyên gia huyết học thường đề xuất truyền bổ sung yếu tố V. Dịch truyền được sản xuất từ huyết tương đông lạnh và tiểu cầu, trực tiếp chiết xuất từ máu người hiến.

Tuy nhiên, yếu tố V có thời gian bán hủy ngắn, chỉ khoảng 3 tháng. Sau thời gian này, dịch huyết tương tươi mà không có yếu tố V sẽ mất đi hiệu quả vì yếu tố này sẽ tự phân hủy. Do đó, vấn đề quan trọng là tạo ra sự nhận thức và kêu gọi người hiến máu thường xuyên để hỗ trợ điều trị người bệnh. Phương pháp này thường được áp dụng trong các trường hợp phẫu thuật hoặc khi có chảy máu do chấn thương hoặc vết thương và đến nay, chưa có phương pháp thay thế khác.

Bệnh thiếu yếu tố V là một hiện tượng đông máu hiếm. Tính độc hại của nó có thể không sánh kịp với sự thiếu hụt yếu tố VII hoặc IX. Tuy nhiên, đây là một bệnh di truyền, với hậu quả xuất phát từ sự lệch lạc trong gen, có khả năng được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.