Thực hiện giấc ngủ đa pha có tốt cho sức khoẻ?

Đa số chúng ta quen thuộc với kiểu ngủ một pha, tức là ngủ một giấc dài vào ban đêm. Bên cạnh kiểu ngủ một pha quen thuộc, một số người lại ưa thích chia nhỏ giấc ngủ thành hai lần, bao gồm một giấc ngủ dài vào ban đêm và một giấc ngắn vào buổi chiều, gọi là ngủ hai pha. Trẻ sơ sinh thường ngủ theo kiểu đa pha một cách tự nhiên.

Ưu và nhược điểm của giấc ngủ đa pha

Giấc ngủ đa pha hay còn được gọi là Polyphasic sleep, là một phương pháp ngủ khác biệt hoàn toàn so với giấc ngủ truyền thống. Thay vì dành trọn một đêm để ngủ, người áp dụng giấc ngủ đa pha sẽ chia nhỏ thời gian ngủ thành nhiều giấc ngắn trong ngày, mỗi giấc chỉ kéo dài từ 20 đến 30 phút. Mục tiêu của phương pháp này là giảm thiểu tổng thời gian ngủ, tăng thời gian thức và từ đó, tăng năng suất làm việc, học tập hoặc theo đuổi đam mê.

Giấc ngủ đa pha, giống như bất kỳ phương pháp ngủ nào khác, đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng.

Ưu điểm của giấc ngủ đa pha

Một trong những lợi ích hấp dẫn nhất của giấc ngủ đa pha là khả năng tăng thời gian thức. Bằng cách giảm tổng thời gian ngủ xuống còn 2-5 tiếng mỗi ngày, bạn có thể có thêm nhiều thời gian để làm việc, học tập, sáng tạo hoặc đơn giản là tận hưởng cuộc sống.

Việc chợp mắt ngắn giữa ngày giống như việc "nạp năng lượng" cho cơ thể, giúp bạn duy trì sự tỉnh táo và tập trung cao độ suốt cả ngày dài. Điều này đặc biệt hữu ích cho những người làm việc trong môi trường đòi hỏi sự tập trung cao độ hoặc có lịch trình làm việc không cố định.

Kết quả từ một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng giấc ngủ đa pha có thể khơi nguồn cảm hứng và nâng cao khả năng tư duy sáng tạo. Khi bạn ngủ nhiều giấc ngắn, não bộ có cơ hội xử lý thông tin và hình thành những kết nối mới, từ đó tạo ra những ý tưởng độc đáo và sáng tạo.

Nhược điểm của giấc ngủ đa pha

Mặc dù có những lợi ích hấp dẫn, giấc ngủ đa pha cũng đi kèm với không ít thách thức. Đầu tiên, việc thay đổi thói quen ngủ hàng ngày sang giấc ngủ đa pha không hề dễ dàng. Việc thay đổi lịch trình ngủ có thể gây ra sự mất cân bằng tạm thời trong nhịp sinh học của bạn. Trong giai đoạn chuyển tiếp này, bạn có thể trải qua các triệu chứng như mệt mỏi, thay đổi tâm trạng và giảm khả năng tập trung.

Thứ hai, nếu không thực hiện đúng cách, giấc ngủ đa pha có thể gây rối loạn nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần như suy giảm hệ miễn dịch, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, rối loạn tâm trạng, giảm trí nhớ và khả năng học tập.

Cuối cùng, mặc dù giấc ngủ đa pha có thể giúp bạn cảm thấy tỉnh táo hơn, nhưng nếu không ngủ đủ giấc hoặc không đạt được giấc ngủ sâu, bạn vẫn có thể cảm thấy mệt mỏi, mất tập trung và giảm hiệu suất làm việc. Trong giai đoạn đầu chuyển đổi sang lịch trình ngủ mới, khi cơ thể bạn đang phải cố gắng thích nghi, bạn sẽ đặc biệt dễ gặp phải tình trạng này.

Các phương pháp giấc ngủ đa pha phổ biến hiện nay

Có nhiều phương pháp giấc ngủ đa pha khác nhau, mỗi phương pháp có một lịch trình ngủ riêng biệt.

• Everyman: Đây là một trong những phương pháp phổ biến nhất, bao gồm một giấc ngủ dài khoảng 3-4 tiếng vào ban đêm và 3 giấc ngủ ngắn 20 phút rải rác trong ngày.
• Uberman: Phương pháp này yêu cầu bạn ngủ 6 giấc ngắn 20 phút cách đều nhau trong ngày, không có giấc ngủ dài vào ban đêm.
• Biphasic là một phương pháp tương đối dễ thực hiện, với một giấc ngủ dài vào ban đêm kết hợp với một giấc ngủ ngắn vào buổi chiều
• Dymaxion: Phương pháp này yêu cầu bạn ngủ 4 giấc ngắn 30 phút cách đều nhau trong ngày.

Mỗi phương pháp đều có những mặt tích cực và tiêu cực cần được cân nhắc. Ví dụ, Everyman cho phép bạn có một giấc ngủ dài hơn vào ban đêm, trong khi Uberman giúp bạn tối đa hóa thời gian thức. Hãy tìm hiểu kỹ về từng phương pháp và lựa chọn lịch trình phù hợp nhất với bạn.

Thực hiện giấc ngủ đa pha một cách hiệu quả

Nếu bạn cảm thấy kiệt sức hoặc không thể tập trung, đừng ép buộc bản thân tiếp tục với lịch trình ngủ đa pha. Hãy linh hoạt điều chỉnh lịch trình hoặc thậm chí cân nhắc quay trở lại giấc ngủ truyền thống nếu cần thiết.

Một môi trường ngủ lý tưởng đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo chất lượng giấc ngủ của bạn. Hãy tạo một không gian yên tĩnh, tối và mát mẻ để bạn có thể dễ dàng chìm vào giấc ngủ sâu và thức dậy với cảm giác sảng khoái.

Giấc ngủ đa pha là một phương pháp ngủ đầy tiềm năng, có thể mang lại nhiều lợi ích cho những người biết cách áp dụng đúng cách. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng giấc ngủ đa pha cũng đi kèm với những thử thách và rủi ro nhất định. Hãy tìm hiểu kỹ, lắng nghe cơ thể và tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi quyết định thử nghiệm giấc ngủ đa pha.